TotalEnergies-en Ekialdeko Afrikako petrolio-proiektuek kaltetutako erkidegoetako hogeita sei kidek auzi berri bat aurkeztu dute Frantzian, Frantziako petrolio konpainia multinazionalaren aurka, giza eskubideen urraketen ordaina eskatuz.
Komunitateek Maxwell Atuhura giza eskubideen defendatzailearekin eta Frantziako eta Ugandako bost gizarte zibileko erakundeekin batera auzitara eraman dute petrolio erraldoia.
Auzian, erkidegoek Tilenga eta EACOP petrolio zundaketa proiektuekin lotutako giza eskubideen urraketen konponketa eskatzen dute.
2019an aurkeztutako hasierako kereila batek urraketa horiek saihestea bilatzen zuen arren, enpresari bere Zaintza-betebeharra ez betetzea leporatu diote, auzi-jartzaileei kalte larriak eragin dizkiela, bereziki haien lur eta elikadura eskubideei dagokienez.
Ondorioz, demandatzaileek kaltetutako erkidegoetako kideei kalte-ordaina emateko eskatu diote auzitegiari.
CSOk, AFIEGO, Friends of the Earth France, NAPE/Friends of the Earth Uganda, Survie eta TASHA Research Institute, baita Atuhura ere, TotalEnergies-i kalte-ordaina eskatzen diote, Frantziako betebeharrari buruzko legearen bigarren mekanismo juridikoan oinarrituta. Zaintza.
Frantziako Zaintza-betebeharraren Legeak (Loi de Vigilance) herrialdeko korporazio handiei beren giza eskubideak eta ingurumen-arriskuak modu eraginkorrean kudeatzea eskatzen die, bai enpresaren barruan, baita filialen, azpikontratetako eta hornitzaileen baitan ere.
2017an, Frantzia izan zen munduko lehen herrialdea lege bat onartu zuen enpresa handiek giza eskubideen eta ingurumenaren behar den diligentzia (HREDD) egitea eta urtero Zaintza Plana argitaratzea derrigorrezkoa izateko.
Legea, Frantziako Zaintza Korporatiboen Legea edo Frantziako Zaintza Legea izenez ezagutzen dena, enpresek beren hornikuntza-kateetan giza eskubideak eta ingurumen-urraketak identifikatu eta prebenitzeko beharrezko neurriak har ditzaten onartu zen.
Legeriak enpresek bete behar dituzte Frantzian ezarrita badaude. Ondoz ondoko bi ekitaldien amaieran, enpresek legeak eskatzen dute gutxienez 5000 langile enplegatzea enpresan eta Frantzian egoitza duten filialetan.
Bestela, enpresaren nominan eta bere filialetan Frantzian eta beste herrialde batzuetan gutxienez 10000 langile izatea eskatzen zaie.
Dickens Kamugisha AFIEGOko zuzendari nagusiak dio Tilenga eta EACOP-ek eragindako komunitateen aurka ia astero egiten diren injustizien artean kalte-ordainak gutxitzea, kalte-ordainak atzeratzea, kaltetutako etxeetako familia-tamainetarako egokiak ez ziren ordezko etxe txiki eta desegokiak eraikitzeko.
Beste urraketa batzuen artean daude gazteak EACOPetik metro gutxira bizitzera behartuta egotea. «Injustiziak gehiegi dira eta benetako atsekabea eragin dute. Espero dugu Parisko auzitegi zibilak hala egingo duela
TotalEnergies-en erreinatu eta jendeari justizia eman», dio Kamugishak.
Parisko Auzitegi Zibilean aurkeztutako azken auzian, erkidegoek Auzitegiari eskatu diote TotalEnergies zibilki erantzule izateko eta kalte-ordainak ordaintzeko Tilenga eta EACOP-ek eragindako beste komunitate batzuen aurka Ugandako lurraldean azken 6 urteetan eragindako giza eskubideen urraketengatik. .
Deialdiak argi eta garbi erakusten du kausa-lotura dagoela TotalEnergies-en Zaintza Plana eraginkortasunez landu eta ez betetzearen artean, “eta horren ondorioz jasandako kalteen artean”.
Komunitateek leporatzen diote TotalEnergies-i bere mega-proiektuarekin lotutako kalte larrien arriskuak identifikatu ez izana eta haien existentziaz ohartarazten zutenean ez zuela jokatu, ezta giza eskubideen urraketak gertatutakoan neurri zuzentzaileak ezarri ere. TotalEnergies-en 2018-2023 zaintza planetan ez dago populazioen desplazamenduekin, bizibideetarako sarbide mugatuekin edo giza eskubideen defendatzaileentzako mehatxuekin lotutako neurririk.
Maxwell Atuhura, TASHAko zuzendariak dio: “Ugandako Totalek Ugandako petrolio proiektuak direla eta, kaltetutako pertsonekin eta ingurumenaren aldeko giza eskubideen defendatzaileekin beldurra eta jazarpena izan dugu euren jatorrizko eskualdeetan, ni barne. Orain nahikoa dela esaten dugu adierazpen eta iritzi askatasuna erabat defendatzeko. Gure ahotsak garrantzi handia du etorkizun hobea izateko».
Hala ere, arriskuak erraz identifikatu zitezkeen aldez aurretik, enpresak kaleratze masiboak dakarren proiektuak askatasun zibilak askotan urratzen diren herrialdeetan kokatzea erabaki zuen.
Frank Muramuzi, NAPEko zuzendari exekutiboak dio: "Pena da atzerriko petrolio-enpresek irabazi normalak lortzen jarraitzea Ugandako petrolioaren harrera-komunitateek jazarpena, desplazamenduak, kalte-ordain txarrak eta pobrezia izugarria beren lurretan jasotzen duten bitartean".
Eta TotalEnergies-ek bere milioi askotako petrolio-proiektuak tokiko komunitateen garapenean ekarpen handia izan zutela dioenaren aurka, familia pobreen etorkizunerako mehatxu bihurtu da.
Pauline Tétillon Survie-ko presidenteak dio: Konpainiak hamar mila pertsonaren etorkizuna mehatxatu besterik ez du egin edozein protesta itotzen edo are erreprimitzen den herrialde batean. Zaintza-betebeharraren Legeak komunitateak David eta Goliath borrokan borrokatzera behartzen dituen arren, frogaren zama eramanez, Frantzian justizia eskatzeko aukera eskaintzen die eta, azkenik, Total kondenatua izan da behin eta berriz giza eskubideen urraketagatik».
Legearen asmoa da enpresen gehiegikeriak saihestea, enpresei zaintza neurri eraginkorrak ezartzera behartuz, NBEren giza eskubideen behar bezalako diligentziaren prozedurarekin bat datorren Zaintza Plan bat ezarri, ezarri eta argitaratuz.
Zaintza Planak azaldu beharko du enpresak zer neurri ezarri dituen enpresaren jarduerarekin lotutako giza eskubideen eta ingurumen-urraketak identifikatu eta prebenitzeko. Jardueren artean, enpresaren filialen eta hornitzaileen eta azpikontratisten jarduerak enpresaren jarduerak barne hartzen ditu, zeinak bere merkataritza-harreman/akordioaren bidez zuzenean zein zeharka enpresarekin lotuta dauden.
Zaintza Planak arrisku potentzialen mapak, identifikazioa, analisia eta sailkapena barne hartzen ditu, baita arriskuak eta urraketak aurre egiteko, arintzeko eta prebenitzeko ezarritako urratsak ere.
Enpresak enpresaren filialak, azpikontratistek eta hornitzaileak betetzen dituzten aldian-aldian ebaluatzeko ezarritako prozedurak eta dauden edo balizko arriskuak identifikatzeko metodo bat zehaztu behar ditu, dagokion sindikatuekin elkarlanean.
Legeak jasotzen duen enpresa batek betetzen ez badu, adibidez, bere Zaintza Plana ezarri eta argitaratu ez badu, interesdunek, enpresen gehiegikerien biktimek barne, kexa bat aurkeztu ahal izango dute dagokion jurisdikzioan.
Planak argitaratzen ez dituen enpresa bati 10 milioi euroko isuna jaso dezake, eta 30 milioi eurokoa izatera hel daiteke, baldin eta jarduterik ezean, bestela saihestuko liratekeen kalteak eragingo balitu.
Tilenga eta EACOP proiektuekin lotutako urraketen tamaina asko dokumentatu dute eragile ezberdinek, gizarte zibileko taldeek eta NBEko kontalari bereziek barne.
Tilenga eta EACOP proiektuek kaltetutako pertsonei euren lurzoruaren erabilera librea kendu zitzaien kalte-ordaina jaso aurretik ere, hiru eta lau urte bitartean, jabetza eskubideak urratuz.
Juliette Renaud, Lurraren Lagunak Frantziako kanpainako seniorrak, TotaEnergies Tilenga eta EACOP proiektuak "enblematiko bihurtu dira, mundu osoan, giza eskubideen eta ingurumenaren aurkako petrolioaren hondamendien artean.
Kaltetutako komunitateek justizia lortu behar dute Total!-ek egindako urraketengatik. Borroka berri hau Totalek bizitza eta eskubideak zapaldu dituenen borroka da”.
"Kaltetutako komunitateetako kideei agurtzen diegu korporazio transnazional boteretsu honi aurre egiteko izan duten ausardiagatik, jasaten dituzten mehatxuak gorabehera, eta Frantziako justizia sistemari dei egiten diegu kalte hauek konpontzeko eta, horrela, Totalen zigorgabetasuna amaitzeko".
Komunitateek ere elikagai-eskasia larria pairatu zuten, kideek beren bizimodua kendu zutelako, eta ondorioz elikadura egokia izateko eskubidea urratu zuten.
Zenbait herritako baserri-lurretan Tilengako Prozesatzeko Instalazio Zentralaren (CPF) eraikitzeak eragindako uholde handiek eragin handia izan dute, eta pertsona gutxiengo batek baino ez zuen gauzazko kalte-ordainen onuradun, lurrez lur barne » hau da, ordezko etxea eta lurra, eta beste batzuentzat. , konpentsazio ekonomikoa nahikoa ez zen neurri handi batean.
Herritar ugarik esan dute mehatxuak, jazarpenak edo atxilotuak izan direla Ugandako eta Tanzaniako petrolio proiektuak kritikatzeagatik eta kaltetutako komunitateen eskubideak defendatzeagatik.
Friends of the Earth France eta Survie-k TotalEnergieren EACOP proiektuari buruzko txosten berri bat kaleratu berri dute. "EACOP, hondamendia sortzen ari da" Totalek Tanzanian duen petrolio-hodi erraldoiaren proiektuaren inguruko ikerketa berritzaile baten emaitza da.
Familien testigantza berriek Ugandako petrolio erraldoi frantsesak giza eskubideen urraketak erakusten dituzte. "Viktoria aintziraren ertzetik Indiako Ozeanoraino, hodiak eragindako eskualde guztietan, kaltetutako komunitateak ezintasun eta injustizia sentimenduak adierazten ari dira petrolio garatzaileen praktiken aurrean, euren eskubiderik oinarrizkoenak urratuz". dio Kamugishak.
Frantziak HREDD legea ezarri zuenetik, giza eskubideen eta ingurumenari buruzko legedia onartzen duten gobernuek gora egin dute, batez ere Europako kontinentean.
Europako Batzordeak 2021ean iragarri zuen beren zuzentaraua onartuko zutela EBn jarduten duten enpresa guztien hornikuntza-katearen derrigorrezko diligentziari buruzkoa, 2024an beteko dena.
