જેમી મોરન દ્વારા
1. યહૂદી શેઓલ ગ્રીક હેડ્સ જેવું જ છે. જો દરેક પ્રસંગે જ્યારે હિબ્રુ 'શિઓલ' કહે છે, ત્યારે તેનો ગ્રીકમાં 'હેડીસ' તરીકે અનુવાદ કરવામાં આવે તો કોઈ અર્થની ખોટ થતી નથી. 'હેડીસ' શબ્દ અંગ્રેજીમાં જાણીતો છે, અને તેથી તે 'શિઓલ' શબ્દને પ્રાધાન્ય આપી શકે છે. તેમનો અર્થ સમાન છે.
શેઓલ કે હેડ્સ ન તો યહૂદી 'ગેહેના' જેવા જ છે જેનો અનુવાદ ફક્ત 'નરક' તરીકે થવો જોઈએ.
શેઓલ/હેડ્સ = મૃતકોનું નિવાસસ્થાન.
ગેહેના/નરક = દુષ્ટોનું નિવાસસ્થાન.
આ બે ગુણાત્મક રીતે અલગ-અલગ સ્થાનો છે, અને તેમને ક્યારેય સમાન ગણવા જોઈએ નહીં. યહૂદી અને ખ્રિસ્તી ધર્મગ્રંથોનું કિંગ જેમ્સ વર્ઝન શેઓલ અને ગેહેનાની તમામ ઘટનાઓને 'નરક' તરીકે અનુવાદિત કરે છે, પરંતુ આ એક મોટી ભૂલ છે. યહૂદી અને ખ્રિસ્તી ધર્મગ્રંથોના તમામ આધુનિક અનુવાદો ફક્ત ત્યારે જ 'નરક'નો ઉપયોગ કરે છે જ્યારે ગેહેના મૂળ હિબ્રુ અથવા ગ્રીક લખાણમાં થાય છે. જ્યારે હીબ્રુમાં શેઓલ થાય છે, ત્યારે તે ગ્રીકમાં હેડ્સ બને છે, અને જો હેડ્સ અંગ્રેજીમાં જમાવવામાં ન આવે, તો સમકક્ષ અભિવ્યક્તિ જોવા મળે છે. અંગ્રેજી શબ્દ 'જેલ' કેટલીકવાર 'મૃત્યુ પામેલા' ના સંબંધમાં પસંદ કરવામાં આવે છે, પરંતુ આ અસ્પષ્ટ છે, કારણ કે જુદી જુદી અર્થમાં, હેડ્સ અને ગેહેના બંને 'કેદ' છે. જેલમાં અમુક અર્થમાં મૃત્યુ પછીના જીવનમાં વ્યક્તિઓ વિશે વાત કરવા માટે શેઓલ/હેડ્સને ગેહેના/નરકથી પર્યાપ્ત રીતે અલગ પાડતા નથી. તફાવતની નોંધ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે મૃત્યુ તરીકે હેડ્સ અને હેલ એઝ એવિલ કોઈપણ લખાણમાં ખૂબ જ અલગ અસરો ધરાવે છે જ્યાં તે થાય છે. આધુનિક યહૂદી વિદ્વાનો એક અવાજે બોલે છે - તેમના માટે ખૂબ જ અસામાન્ય રીતે - ભારપૂર્વક જણાવે છે કે માત્ર ગેહેનાનું ભાષાંતર 'નરક' તરીકે થવું જોઈએ.
તે માનવ અનુભવમાં ગુણાત્મક તફાવત છે, અને સાંકેતિક અર્થમાં તફાવત, જે સ્પષ્ટ વિપરીતતા દર્શાવે છે.
[1] શેઓલ/હેડ્સ=
વિસ્મૃતિનું સ્થાન, 'મૃત્યુ', ભૂત-જીવન = અર્ધ જીવન.
શ્યામ અને અંધકારમય = 'અમૂર્ત'; નેધર-વર્લ્ડ, પૌરાણિક 'અંડરવર્લ્ડ.'
ગીતશાસ્ત્રમાં ડેવિડ શેઓલને ‘પિટ’ તરીકે દર્શાવે છે.
[૨] ગેહેના/નરક=
અદમ્ય અગ્નિનું સ્થાન અને કીડો જે મરતો નથી; યાતનાની જગ્યા.
ગેહેનામાં રહેલા લોકો પીડા અનુભવે છે અને રડે છે. મૃત મૃતદેહ પર કીડો ચાસતો = પસ્તાવો. સળગતી જ્વાળાઓ જે છોડતી નથી = સ્વ-નિંદા.
અબ્રાહમે ગેહેન્નાને ‘અગ્નિની ભઠ્ઠી’ તરીકે જોયો.
આમ, હેડ્સ/શીઓલ= ભૂગર્ભમાં મૃત્યુનો ખાડો, જ્યારે ગેહેના/નરક= દુષ્ટતાની ભઠ્ઠી [ભઠ્ઠી જેવી બની ગયેલી ખીણ સાથે સમાન].
2. 1100 એ.ડી.ની આસપાસ, યહૂદી રબ્બિનિકલ પરંપરાએ ગેહેનાને જેરુસલેમની બહાર કચરાના ઢગલા તરીકે ઓળખી, જ્યાં 'ગંદકી' દૂર કરવામાં આવી હતી. જોકે ગેહેના એક પ્રતીક છે, એક અલંકારિક અભિવ્યક્તિ છે, 'હિન્નોમની ખીણ' સાથેના પ્રતીકનું સમીકરણ ખૂબ જ બુદ્ધિગમ્ય છે.
'ગેહેના' ગ્રીક છે, છતાં તે હિન્નોમની ખીણ માટે હીબ્રુમાંથી ખૂબ સારી રીતે આવી શકે છે = 'ગે હિન્નોમ' [આમ = ગેહિનોમ].' તાલમડમાં, નામ 'ગેહિનમ' છે, અને ઇસુ દ્વારા બોલાતી અરામાઇકમાં = 'ગેહેના.' આધુનિક યિદ્દિશમાં = 'ગેહેના.'
જો યરૂશાલેમની નીચે હિન્નોમની ખીણ ખરેખર યહુદી ધર્મમાંથી ખ્રિસ્તી ધર્મમાં પસાર થયેલી ગેહેનાના પ્રતીક અને ભાષાકીય પરિભાષા બંને માટે મૂળ છે, તો તે 'અનબૂજ ન શકાય તેવી અગ્નિ' અને 'કૃમિ જે મૃત્યુ પામતા નથી'નો અર્થ કરશે.. આ બંને છબીઓ ઇસાઇઆહ અને યર્મિયાના છે, અને જ્યારે ઇસુ નવા કરારમાં 11 વખત ગેહેનાનો ઉપયોગ કરે છે, ત્યારે તેનો અર્થ ગેહેના થાય છે, હેડ્સ અથવા શેઓલ નહીં, કારણ કે તે ચોક્કસ ભવિષ્યવાણીની છબી ઉધાર લે છે.
3. સમયની ચોક્કસ ક્ષણે શાબ્દિક ટોપોગ્રાફિકલ સ્થળ તરીકે ગેહેના વિશેની વાર્તા તે શા માટે પ્રતીકાત્મક રીતે નરક બની તે સંદર્ભમાં ખૂબ જ અર્થપૂર્ણ છે.
ખીણ એક સ્થળ તરીકે શરૂ થયું જ્યાં કનાની મૂર્તિપૂજક ધર્મના ઉપાસકો તેમના બાળકોનું બલિદાન આપે છે [ક્રોનિકલ્સ, 28, 3; 33, 6] મૂર્તિપૂજક દેવતાને મોલોચ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે [કેટલાક મૂર્તિપૂજક 'લોર્ડ્સ'માંથી એક, અથવા બાલ્સ = ન્યાસાના સેન્ટ ગ્રેગરી મોલોચને મેમોન સાથે જોડે છે]. મોલોચના આ ઉપાસકોએ દુન્યવી લાભ = સાંસારિક શક્તિ, દુન્યવી ધન, આરામ અને વૈભવ, જીવનની સરળતા મેળવવા માટે તેમના બાળકોને આગમાં બાળી નાખ્યા. પહેલેથી જ આ એક ગહન અર્થ આપે છે = નરક એ ધાર્મિક કારણોસર આપણા બાળકોનું બલિદાન છે, જ્યારે આ દુનિયામાં આપણને લાભ આપવા માટે ધર્મનો ઉપયોગ મૂર્તિપૂજક રીતે કરવામાં આવે છે. તે ખ્રિસ્તની એક કહેવત સાથે જોડાય છે, જે ભારપૂર્વક જણાવે છે કે, જો કે બાળકો સામેના ગુનાઓ આવવા જ જોઈએ, તેમ છતાં તે વ્યક્તિ માટે તે વધુ સારું રહેશે જો તેને આવા ગંભીર ગુના કરતા અટકાવવા માટે તેને સમુદ્રમાં ફેંકી દેવામાં આવ્યો હોય અને ડૂબી ગયો હોત. આ જીવનમાં બાળકોની નિર્દોષતા સામે નરકના ગુના કરવા કરતાં, મૃત્યુ પછીના જીવનમાં, હેડ્સમાં મૃત્યુ પામવું અને સમાપ્ત થવું વધુ સારું છે. નરકમાં રહેવું, આ જીવનમાં અથવા તેનાથી આગળ, ફક્ત નિવૃત્ત થવા કરતાં વધુ ગંભીર છે.. છતાં, આપણામાંથી કોણે, સ્પષ્ટ અથવા સૂક્ષ્મ રીતે, ભગવાન દ્વારા આપણી સંભાળ સોંપવામાં આવેલા બાળકોને નુકસાન પહોંચાડ્યું નથી? બાળક જેવી સ્પાર્કને મારી નાખવી, તે સળગાવવામાં આવે તે પહેલાં, વિશ્વના વિમોચનને અવરોધિત કરવા માટે શેતાન દ્વારા મુખ્ય વ્યૂહરચના છે.
યહૂદીઓ માટે, મૂર્તિપૂજા અને મૂર્તિપૂજક ક્રૂરતાનું આ સ્થાન એકદમ ઘૃણાસ્પદ હતું. માત્ર કનાની ધર્મના અનુયાયીઓ જ નહીં પરંતુ ધર્મત્યાગી યહૂદીઓએ પણ ધાર્મિક કારણોસર આ જગ્યાએ બાળ બલિદાનનું 'પ્રેક્ટિસ' કર્યું હતું [યર્મિયા, 7, 31-32; 19, 2, 6; 32, 35]. યહોવાને અનુસરતા કોઈપણ યહૂદી માટે પૃથ્વી પર કોઈ ખરાબ સ્થળની કલ્પના કરી શકાતી નથી. [આ અબ્રાહમની વાર્તાને ખૂબ જ અલગ પ્રકાશમાં ફેંકી દે છે.] આવી જગ્યા દુષ્ટ આત્માઓ અને દુષ્ટ શક્તિઓને વાસ્તવિક સંખ્યામાં આકર્ષિત કરશે. 'આ પૃથ્વી પરનું નરક છે' આપણે કહીએ છીએ, પરિસ્થિતિઓ, ઘટનાઓ, ઘટનાઓનો ઉલ્લેખ કરીને, જ્યાં દુષ્ટ શક્તિ કેન્દ્રિત હોય તેવું લાગે છે, જેથી સારું કરવું, અથવા બલિદાનને પ્રેમ કરવો, ખાસ કરીને 'આજુબાજુના વાતાવરણ' દ્વારા વિરોધ કરવામાં આવે છે, અને તેથી તે ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે. , જો વર્ચ્યુઅલ રીતે અશક્ય નથી.
સમય જતાં, યહૂદીઓએ આ અસંખ્ય ઘૃણાસ્પદ ખીણનો કચરાના ઢગ તરીકે ઉપયોગ કર્યો. અનિચ્છનીય કાટમાળ ફેંકવા માટે તે માત્ર અનુકૂળ સ્થળ ન હતું. તેને ધાર્મિક રીતે 'અશુદ્ધ' માનવામાં આવતું હતું. ખરેખર, તે સ્થાનને સંપૂર્ણપણે 'શાપિત' તરીકે ગણવામાં આવતું હતું [Jeremiah, 7, 31; 19, 2-6]. આમ, યહૂદીઓ માટે, તે શાબ્દિક અને આધ્યાત્મિક રીતે 'ગંદકી'નું સ્થાન હતું. ધાર્મિક રીતે અશુદ્ધ ગણાતી વસ્તુઓને ત્યાં ફેંકી દેવામાં આવી હતી = મૃત પ્રાણીઓના શબ અને ગુનેગારોના મૃતદેહો. યહૂદીઓએ લોકોને જમીન ઉપર કબરોમાં દફનાવવામાં આવ્યા હતા, આ રીતે શરીરને આ રીતે ફેંકી દેવા માટે ભયાનક માનવામાં આવતું હતું, લગભગ સૌથી ખરાબ જે કોઈને પડી શકે છે.
નરકમાં શું થાય છે તેની નિર્ણાયક તરીકે લેવામાં આવેલી બે છબીઓ તરીકે, 'અનકામી અગ્નિ' અને 'ક્યારેય અટક્યા વિના દૂર જતા કીડાઓ', તે પછી વાસ્તવિકતામાંથી આવે છે. તેઓ કેવળ રૂપકાત્મક નથી. ખીણમાં ગંદી કચરાપેટી, અને ખાસ કરીને પ્રાણીઓ અને ગુનેગારોના સડતા માંસને બાળી નાખવા માટે, તેમાં હંમેશા આગ સળગતી રહેતી હતી, અને અલબત્ત, કૃમિના દળોને શબને સ્વાદિષ્ટ લાગતું હતું = તેઓ શાબ્દિક રીતે કૃમિ ખોરાક બની ગયા હતા. તેથી = ગેહેનાની ખીણમાંથી ઉતરી આવેલ 'નરક' એ હંમેશા સળગતી અગ્નિનું સ્થાન છે - જેમાં સલ્ફર અને ગંધક ઉમેરવામાં આવે છે જેથી તે બળીને વધુ અસરકારક બને - અને કીડાઓનું ટોળું હંમેશા ખાય છે.
જો કે ઇસુ પહેલા યહુદી ધર્મમાં પહેલાથી જ વિવિધ અર્થઘટનોની બહુવિધતા હતી, એક મુદ્દો બહાર આવે છે, અને નરકની કોઈપણ સમજણ માટે જરૂરી તરીકે ફ્લેગ અપ થવો જોઈએ - જેમ કે શેઓલ/હેડ્સથી અલગ. નરકમાં સમાપ્ત થવું એ એક પ્રકારનો પરાજય, અપમાન, સન્માનની ખોટ, અખંડિતતાની નિશાની, 'વિનાશ' છે. નરકમાં, તમારી બધી યોજનાઓ, કાર્યો, ઉદ્દેશ્યો, પ્રોજેક્ટ્સનો અંત 'નાશ' થાય છે. તમારું જીવન. કામ, તમે વિશ્વમાં તમારા સમય સાથે જે કર્યું છે, તે આપત્તિજનક વિનાશ તરફ આવે છે.
4. શિક્ષણની રબ્બીની પદ્ધતિ, જેને ઈસુએ અગાઉના યહૂદી રબ્બીઓની જેમ જ જમાવ્યું હતું, તે ઐતિહાસિક અને સાંકેતિકને 'એક તરીકે' મિશ્રિત કરે છે. રબ્બીઓ અને ઈસુ સમાન છે, હંમેશા કેટલીક શાબ્દિક ઐતિહાસિક વાસ્તવિકતા પસંદ કરો અને પછી ઉમેરો તેના માટે સાંકેતિક અર્થની ઊંચાઈ અને ઊંડાઈ. આનો અર્થ એ થાય છે કે વાર્તાના શ્રોતાઓને જીવનના પાઠ શીખવવા માટે વાર્તા કહેવાની આ પદ્ધતિ માટે હર્મેનેટિકના બે સંવાદો ખોટા છે.
એક તરફ =-
જો તમે પવિત્ર લખાણનું શાબ્દિક અર્થઘટન કરો છો, જેમ કે કટ્ટરવાદીઓ અને ઇવેન્જેલિકલ, અથવા ધાર્મિક રૂઢિચુસ્તો કરે છે, તો તમે મુદ્દો ચૂકી જશો. કેમ કે શાબ્દિક ઐતિહાસિક 'તથ્ય' માં અપ્રગટ સાંકેતિક અર્થનો ખજાનો છે જે તેને વધુ અર્થ આપે છે કે તેની સંપૂર્ણ વાસ્તવિકતા પ્રસારિત કરી શકે છે. શાબ્દિક ઐતિહાસિકથી શરૂ કરીને, અર્થ તમને તે ચોક્કસ સમય અને સ્થળથી દૂર કરીને અન્ય પરિમાણોમાં લઈ જાય છે, અને તેના સુધી મર્યાદિત નથી. આ વધારાનો અર્થ રહસ્યવાદી અથવા મનોવૈજ્ઞાનિક અથવા નૈતિક હોઈ શકે છે; તે હંમેશા રહસ્યમય આધ્યાત્મિક પરિબળોને રમતમાં લાવીને 'પ્રદર્શિત' અર્થને વિસ્તૃત કરે છે. શાબ્દિક ક્યારેય ફક્ત શાબ્દિક નથી, કારણ કે શાબ્દિક એ તેની બહારની કોઈ વસ્તુ માટે રૂપક છે, છતાં તેમાં અવતાર છે. શાબ્દિક એ કવિતા છે- કોમ્પ્યુટર પ્રિન્ટ-આઉટ અથવા તર્કસંગત-તથ્યવાળું નિવેદનોનો સમૂહ નથી. આ પ્રકારના શાબ્દિકવાદનો ખૂબ જ મર્યાદિત અર્થ છે. તેમનો અર્થ ઓછો છે, કારણ કે તેમનો અર્થ ફક્ત એક સ્તર સુધી મર્યાદિત છે, જે સ્તર અર્થમાં સમૃદ્ધ નથી, પરંતુ અર્થથી વંચિત છે.
યહૂદી બાઇબલના હિબ્રુ ટેક્સ્ટના હાસિડિક યહૂદી અર્થઘટનનો અભ્યાસ કરવો એ ખૂબ જ ઉપદેશક છે. આ અર્થઘટન ઐતિહાસિક કથાનો વસંત-બોર્ડ તરીકે પ્રતીકાત્મક અર્થો માટે ઉપયોગ કરે છે જે કોઈપણ શાબ્દિક વાંચનથી ખૂબ દૂર છે. ખૂબ જ સૂક્ષ્મ સ્તરો અને અર્થના સ્તરો ખુલ્લા છે. છતાં તે આ સૂક્ષ્મતા છે જે અંદર રહે છે, 'ખરેખર શું થયું'.
બીજી બાજુ =
જો તમે પવિત્ર લખાણનું માત્ર રૂપક અથવા સાંકેતિક રીતે અર્થઘટન કરો છો, તો એ વાતને નકારીને કે જેમાં તે કોચ કરવામાં આવે છે તે ચોક્કસ મૂર્ત સ્વરૂપ મહત્વ ધરાવે છે, તો પછી તમે યહૂદી નહીં પણ ગ્રીક હેલેનિકમાં વધુ આગળ વધો. તમે અર્થના વિખરાયેલા સાર્વત્રિક, અથવા સામાન્યતાઓ માટે ખૂબ જ ઝડપથી જાઓ છો જે માનવામાં આવે છે કે બોર્ડ પર, કોઈપણ સમયે ગમે ત્યાં લાગુ પડે છે. અર્થ-નિર્માણની રબ્બિનિકલ પદ્ધતિ પ્રત્યેનો આ સાહિત્ય વિરોધી અભિગમ પણ તેને ખોટો સાબિત કરે છે. યહૂદીઓ માટે, ચોક્કસ સ્થળ અને ચોક્કસ સમય અર્થમાં મહત્વ ધરાવે છે, અને તે માત્ર 'કપડાંનો બાહ્ય પોશાક' છે, 'આંતરિક વાસ્તવિકતા' નહીં. અમુક જગ્યામાં, ભલે તે બિન-ભૌતિક ડોમેનને મનોવૈજ્ઞાનિક અથવા આધ્યાત્મિક તરીકે જોવામાં આવે [અથવા બેનું મિશ્રણ = 'સાયકિક મેટ્રિક્સ']. તેથી સાચા અર્થનો અર્થ શરીર છે, માત્ર આત્મા નથી, કારણ કે આ વિશ્વમાં 'એન્કર્સ'નો અર્થ શરીર છે.
અર્થની આવી અવતારતા એ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે વધારાના સાંકેતિક અર્થો આપેલ ઐતિહાસિક સંદર્ભમાં 'સ્થિત' છે, અને તે સ્પષ્ટ હકીકત છે કે તેઓ સંદર્ભિત છે, અને તેઓ કેવી રીતે સંદર્ભિત છે, તેનું અર્થઘટન કરવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જો તે પછીની પેઢીઓને ધ્યાનમાં રાખતો હોય તો પણ, ઈસુ પ્રથમ સદી એડી યહૂદીઓને ખૂબ જ ચોક્કસ સેટિંગમાં રહેતા શીખવતા હતા, અને તે જે કહે છે તેનો મોટાભાગનો અર્થ તે લોકોના સંદર્ભમાં, તે સમયે અને તે જગ્યાએ કરવો જોઈએ.
તેમ છતાં, ઇસુએ ગીતશાસ્ત્ર અને ઇસાઇઆહમાંથી કેટલી વાર ટાંક્યા છે, તે ઘણી વખત તેમના શબ્દોમાં સીધો પડઘો પાડે છે [તેના પ્રેક્ષકોએ પસંદ કર્યો હશે], સૂચવે છે કે તેણે ભૂતકાળની ઘટનાઓ અને વર્તમાન ઘટનાઓ વચ્ચે સામ્યતા જોયા છે. તેમણે તેમના અર્થ-નિર્માણમાં 'પ્રકાર' તરીકે ઓળખાતા એક સ્વરૂપનો ઉપયોગ કર્યો = ચોક્કસ પ્રતીકો વિવિધ સ્વરૂપોમાં પુનરાવર્તિત થાય છે, એટલા માટે નહીં કે તેઓ પ્લેટોના અથવા જંગના અર્થમાં 'આર્કિટાઇપ્સ' છે, પરંતુ કારણ કે તેઓ રહસ્યમય આધ્યાત્મિક અર્થો અને વારંવાર દરમિયાનગીરી કરતી શક્તિઓનો સંદર્ભ આપે છે. ઐતિહાસિક સંજોગોમાં, હંમેશા ભૂતકાળની જેમ કંઈક કરવું [સાતત્ય બનાવવું] અને હંમેશા ભૂતકાળ કરતાં કંઈક નવું કરવું [અવિરામ બનાવવું]. આ રીતે, ઇસુ ચાલુ થીમ્સ અને નવા પ્રસ્થાનો બંને સાથે ચાલુ 'પ્રગતિશીલ સાક્ષાત્કાર'ને સમર્થન આપે છે, આગળ કૂદકો મારે છે, અગમ્ય નથી. પ્રકારોની નવી ઘટનાઓ, બદલાયેલા સંજોગોમાં, નવા અર્થ લાવે છે, પરંતુ ઘણીવાર જૂના પ્રકારો પર વધારાના અર્થ ફેંકે છે. તેઓનો અર્થ વધુ થાય છે અથવા તેનો અર્થ કંઈક જુદો હોય છે, જ્યારે પૂર્વદર્શનથી જોવામાં આવે છે. આ રીતે, પરંપરા ક્યારેય અટકતી નથી, ફક્ત ભૂતકાળને પુનરાવર્તિત કરતી નથી, કે તે ફક્ત ભૂતકાળથી તૂટી જતી નથી.
ગેહેના/નરકને તેના ઐતિહાસિક સંદર્ભ અને તેના શક્તિશાળી પ્રતીકવાદમાં છુપાયેલા અર્થો બંનેને સમજીને આ જટિલ રબ્બીનિકલ રીતે વાંચવું પડશે. જો બંને પાસાઓથી વાકેફ હોઈએ તો જ આપણે એવા અર્થઘટનનો ઉપયોગ કરીએ છીએ જે 'અસ્તિત્વ' છે, તેના પોતાના પર આધ્યાત્મિક નથી, અથવા તેના પોતાના પર શાબ્દિક નથી. યહૂદી પણ નથી.
5. "બે રબ્બી, ત્રણ મંતવ્યો." યહુદી ધર્મ હંમેશા, તેના ક્રેડિટ માટે, પવિત્ર ગ્રંથોના બહુવિધ અર્થઘટનને સહન કરે છે અને ખરેખર સમગ્ર ધર્મના અર્થઘટનના વિવિધ પ્રવાહો ધરાવે છે. ગેહેના/નરકના અર્થઘટનના સંદર્ભમાં આ ખૂબ જ સ્પષ્ટ છે. યહુદી ધર્મ આ મહત્વપૂર્ણ બાબત પર એક અવાજે બોલતો નથી.
ઇસુના સમય પહેલા પણ એવા યહૂદી લેખકો હતા જેમણે નરકને દુષ્ટો માટે સજા તરીકે જોયો = જેઓ ન્યાયીપણું અને પાપનું મિશ્રણ છે તેમના માટે નહીં, પરંતુ જેઓ વાસ્તવિક દુષ્ટતાને સ્વીકારે છે, અથવા છોડી દે છે, અને આગળ વધવાની સંભાવના છે. કાયમ; અન્ય યહૂદી લેખકોએ નરકને શુદ્ધિકરણ તરીકે વિચાર્યું. કેટલાક યહૂદી વિવેચકોએ શેઓલ/હેડ્સને શુદ્ધિકરણ તરીકે વિચાર્યું.. તે જટિલ છે.
મોટાભાગની વિચારધારાઓ માનતી હતી કે હેડ્સ તે છે જ્યાં તમે મૃત્યુ પછી જાઓ છો. તે ઘણી પૌરાણિક પ્રણાલીઓમાં 'મૃતકોની ભૂમિ' છે. તે વિનાશ નથી, અથવા માનવ વ્યક્તિત્વ અથવા તેની ચેતનાનો સંપૂર્ણ નાશ નથી. તે તે છે જ્યાં, એકવાર શરીર મરી જાય, આત્મા જાય છે. પરંતુ આત્મા, શરીર વિના, માત્ર અડધો જીવંત છે. હેડ્સ/શિઓલમાં રહેલા લોકો મજબૂત પ્રતીકાત્મક અર્થમાં ભૂતપ્રેત છે = તેઓ જીવનમાંથી કાપી નાખવામાં આવે છે, વિશ્વમાં જીવંત લોકોથી કાપી નાખવામાં આવે છે. તેઓ ચાલુ રહે છે, જેમ કે તે હતા, પરંતુ કેટલીક ઓછી સ્થિતિમાં. આ સંદર્ભમાં, યહૂદી શેઓલ અને ગ્રીક હેડ્સ ખૂબ સમાન છે.
શેઓલ/હેડ્સને એક પૂર્વ ચેમ્બર માનવામાં આવતું હતું જ્યાં તમે મૃત્યુ પછી જાવ છો, સામાન્ય પુનરુત્થાનની 'પ્રતીક્ષા' કરવા માટે, જેમાં બધા લોકો શરીર તેમજ આત્મા ફરીથી મેળવશે. તેઓ ક્યારેય, 'શુદ્ધ' ભાવના રહેશે નહીં.
કેટલાક યહૂદી વિવેચકો માટે, શેઓલ/હેડ્સ એ પાપો માટે પ્રાયશ્ચિતનું સ્થળ છે, અને જેમ કે, ચોક્કસપણે શુદ્ધિકરણ છે. લોકો 'શીખવા' શકે છે, તેઓ હજી પણ તેમના જીવનનો સામનો કરી શકે છે અને પસ્તાવો કરી શકે છે, અને જીવનમાં તેઓ જે 'ડેડ વુડ'ને વળગી રહ્યા છે તે છોડી શકે છે. હેડ્સ એ પુનર્જીવન અને ઉપચારનું સ્થળ છે. હેડ્સ પુનઃસ્થાપન છે, જેઓ આ વિશ્વમાં તેમના સમયમાં આંતરિક સત્ય સાથે આંતરિક કુસ્તી ટાળે છે.
ખરેખર, અમુક યહૂદીઓ માટે, શેઓલ/હેડીસમાં ઉપરનો ખંડ અને નીચેનો ખંડ હતો. ઉપરનો ખંડ સ્વર્ગ છે [એક શ્રીમંત માણસની દૃષ્ટાંતમાં ‘અબ્રાહમની છાતી’ જે તેના દ્વાર પર રક્તપિત્તથી દૂર રહે છે] અને તે તે છે જ્યાં પૃથ્વી પરના તેમના જીવનમાં પવિત્રતા પ્રાપ્ત કરનારા લોકો એકવાર તે સમાપ્ત થાય તે પછી જાય છે. નીચલી ચેમ્બર ઓછી આરોગ્યપ્રદ છે પરંતુ ભૂતકાળની ભૂલોને દૂર કરવાની સંભાવના ધરાવે છે. તે એક સરળ સ્થળ નથી, પરંતુ તેનું પરિણામ ખૂબ જ આશાવાદી છે. 'નીચલા' લોકો ઓછા અદ્યતન છે, અને 'ઉચ્ચ' લોકો વધુ અદ્યતન છે, પરંતુ એકવાર હેડ્સ તેનું કાર્ય કરે છે, તે બધા "શાશ્વત" માં સમગ્ર માનવતાના પ્રવેશ માટે સમાન રીતે તૈયાર છે.
અન્ય યહૂદી વિવેચકો માટે, ગેહેના/નરક — શેઓલ/હેડ્સ નહીં — શુદ્ધિકરણ/શુદ્ધિકરણ/સફાઈનું સ્થાન હતું. તમે તમારા પાપોનું પ્રાયશ્ચિત કર્યું, અને આ રીતે તમારામાંથી પાપ બળી ગયું, જેમ કે અગ્નિ સડેલા લાકડાને બાળી નાખે છે. ભઠ્ઠીમાં તે અગ્નિપરીક્ષાના અંતે, તમે સામાન્ય પુનરુત્થાન માટે તૈયાર હતા. તમે નરકમાં માત્ર 1 વર્ષ વિતાવ્યું! તદુપરાંત, ફક્ત 5 લોકો કાયમ માટે નરકમાં હતા! [સૂચિ અત્યાર સુધીમાં વધી ગઈ હોવી જોઈએ..]
આધુનિક હાસીડિઝમ માટે, એકવાર શુદ્ધ થઈ ગયા પછી - જ્યાં પણ તે થાય છે - જે આત્મા તેના શરીર સાથે પુનરુત્થાન પામે છે તે ભગવાનના અખંડ [ઓલમથી ઓલમ] રાજ્યમાં સ્વર્ગીય સુખ તરફ આગળ વધે છે. આ હાસીડ્સ નરકના વિચારને નકારી કાઢે છે જ્યાં દુષ્ટ લોકો શાશ્વત રહે છે, અને શાશ્વત સજા થાય છે. જો કોઈ હાસિડિક રૂઢિચુસ્ત યહૂદી 'નરક' ના પ્રતીકનો ઉપયોગ કરે છે, તો તે હંમેશા શુદ્ધિકરણ અસર ધરાવે છે. ભગવાનનો અગ્નિ પાપને બાળી નાખે છે. તે અર્થમાં, તે વ્યક્તિને શાશ્વત આનંદ માટે તૈયાર કરે છે, અને તેથી તે આશીર્વાદ છે, શાપ નથી.
6. ઈસુના સમય પહેલા ઘણા યહૂદીઓ માટે, જો કે, ત્યાં એક સ્પષ્ટ રીતે અલગ અર્થઘટન છે જે સંપૂર્ણપણે દ્વૈતવાદી છે= યહૂદી પરંપરાનો આ પ્રવાહ કટ્ટરવાદી અને ઇવેન્જેલિકલ ખ્રિસ્તીઓ દ્વારા રાખવામાં આવેલા મૃત્યુ પછીના જીવનના શાશ્વત સિદ્ધાંતો તરીકે 'સ્વર્ગ અને નરક'માંની માન્યતાને મળતો આવે છે. આજના પરંતુ, યુગોથી ઘણા યહૂદીઓ અને ખ્રિસ્તીઓ માનવતાની રાહ જોઈ રહેલા વિભાજન અનંતકાળ વિશે આ દ્વૈતવાદી માન્યતાને પકડી રાખે છે. આ દૃષ્ટિકોણ પર, દુષ્ટ લોકો 'નરકમાં જાય છે', અને તેઓ ત્યાં શુદ્ધિકરણ અથવા પુનર્જીવન માટે નહીં, પરંતુ સજા કરવા માટે જાય છે.
આમ, આ પરિપ્રેક્ષ્યના યહૂદીઓ માટે, શેઓલ/હેડ્સ એક પ્રકારનું 'અર્ધ-માર્ગી ઘર' છે, લગભગ એક ક્લિયરિંગ-હાઉસ, જ્યાં મૃત્યુ પામેલા લોકો દરેકના સામાન્ય પુનરુત્થાનની રાહ જોતા હોય છે. પછી, એકવાર દરેક વ્યક્તિ શરીર અને આત્મામાં ઉછરે છે, છેલ્લો ચુકાદો આવે છે, અને ચુકાદો નક્કી કરે છે કે ન્યાયી લોકો ભગવાનની હાજરીમાં સ્વર્ગીય આનંદમાં જશે, જ્યારે દુષ્ટો ગેહેનામાં નરકની યાતનામાં જશે. આ નરકની યાતના શાશ્વત છે. ત્યાં કોઈ હાર નથી, કોઈ ફેરફાર શક્ય નથી.
7. યહૂદી બાઇબલ અને ક્રિશ્ચિયન બાઇબલ બંનેમાં સ્થાનો શોધવાનું પૂરતું સરળ છે જ્યાં આ લાંબા સમયથી ચાલતા દ્વૈતવાદને ટેક્સ્ટ દ્વારા સમર્થિત લાગે છે, જોકે ઘણી વખત તે 'અર્થઘટન માટે ખુલ્લું' છે.
કંઈ પણ ઓછું નહીં, તે સ્વીકારવું વધુ સત્ય છે કે કેટલીકવાર, ઈસુ અદ્વૈતવાદી લાગે છે, દ્વૈત વિરોધી પણ લાગે છે, જ્યારે અન્ય સમયે, તે દ્વૈતવાદી લાગે છે. તેની રીત પ્રમાણે, તે જૂની પરંપરાને સમર્થન આપે છે તેમ છતાં તે ચાલુ પરંપરામાં નવા તત્વોનો પરિચય કરીને તેને સમર્થન આપે છે. જો તમે આ બધું સ્વીકારો છો, તો ગંભીરતા અને સાર્વત્રિકતાની ખૂબ જ જટિલ ડાયાલેક્ટિક ઉભરી આવે છે.
આથી યહૂદી અને ખ્રિસ્તી ધર્મગ્રંથો બંનેનો વિરોધાભાસ એ છે કે દ્વૈતવાદી અને બિન-દ્વૈતવાદી ગ્રંથો બંને અસ્તિત્વમાં છે. એક પ્રકારનું લખાણ પસંદ કરવું અને બીજા પ્રકારને અવગણવું સરળ છે. આ કાં તો સ્પષ્ટ વિરોધાભાસ છે; અથવા, તે એક તાણ છે જેને સ્વીકારવું પડશે, એક રહસ્યમય વિરોધાભાસ. ન્યાય અને વિમોચન યહુદી ધર્મમાં સહ-વારસામાં છે, અને ઈસુ તે દ્વિ-પક્ષીય રીતે ખલેલ પાડતા નથી જેમાં આત્માની અગ્નિ, સત્યની અગ્નિ, પીડાતા પ્રેમની આગ, કાર્ય કરે છે. મૂંઝવણના બંને શિંગડા જરૂરી છે..
ચોક્કસ કડકતા [સત્ય] તે છે જે વિરોધાભાસી રીતે, દયા [પ્રેમ] તરફ દોરી જાય છે.
8. ઇસુના સમય પહેલાના યહૂદીઓ માટે, વ્યક્તિને ગેહેનામાં મૂકવાની સંભાવના ધરાવતા પાપોમાં કેટલીક સ્પષ્ટ બાબતોનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ કેટલીક બાબતોનો પણ આપણે આજે પ્રશ્ન કરી શકીએ કે ન પણ કરી શકીએ = એક માણસ જેણે તેની પત્નીને ખૂબ સાંભળ્યું હતું તે નરક તરફ જતો હતો .. પરંતુ વધુ સ્પષ્ટપણે = ગૌરવ; અશુદ્ધતા અને વ્યભિચાર; ઉપહાસ [અનાદર= મેથ્યુ, 5, 22]; દંભ [જૂઠું બોલવું]; ગુસ્સો [ન્યાયવાદ, દુશ્મનાવટ, અધીરાઈ]. જેમ્સનો પત્ર, 3, 6, એવો દાવો કરવામાં ખૂબ જ યહૂદી છે કે ગેહેના જીભને આગ લગાડી દેશે, અને જીભ પછી જીવનના સમગ્ર 'કોર્સ' અથવા 'વ્હીલ' ને આગ લગાડે છે.
સારા કાર્યો કે જે વ્યક્તિને નરકમાં સમાપ્ત થવાથી સુરક્ષિત કરે છે = પરોપકાર; ઉપવાસ માંદાની મુલાકાત લેવી. ગરીબ અને ધર્મનિષ્ઠ લોકો ખાસ કરીને નરકમાં સમાપ્ત થવાથી સુરક્ષિત છે. ઇઝરાયેલ તેની આસપાસના મૂર્તિપૂજક રાષ્ટ્રો કરતાં વધુ સુરક્ષિત છે અને હંમેશા તેને ધમકી આપે છે..
બધા પાપોમાં સૌથી ખરાબ = આ દુનિયામાં 'આપવા' માટે 'ધાર્મિક કારણોસર અમારા બાળકોને બલિદાન આપવાની' મૂર્તિપૂજા. જ્યારે આપણે ખોટા 'ઈશ્વર'ની મૂર્તિ બનાવીએ છીએ, ત્યારે તે હંમેશા દુન્યવી લાભ મેળવવા માટે જ છે, આ દેવતાની માંગણીઓને ખુશ કરવા માટે આપણે જે કંઈ પણ બલિદાન આપીએ છીએ તેમાંથી હંમેશા લાભ મેળવવા માટે છે = 'જો તમે મને તમારા બાળકો આપો, તો હું તમને સારું જીવન આપીશ.' આ ભગવાન કરતાં રાક્ષસ જેવું લાગે છે. એક સોદો થાય છે, તમે ખરેખર કિંમતી વસ્તુનું બલિદાન આપો, પછી શેતાન તમને પૃથ્વી પરના તમામ પ્રકારના પુરસ્કારો આપશે.
શાબ્દિક અર્થઘટન વિરોધ કરે છે કે આવી વસ્તુઓ આપણા આધુનિક, પ્રબુદ્ધ, પ્રગતિશીલ, સંસ્કારી, સમાજમાં બનતી નથી! અથવા જો તેઓ કરે છે, ફક્ત તે સમાજના પછાત ખૂણામાં અથવા ફક્ત પછાત અસંસ્કારી લોકોમાં.
પરંતુ વધુ સાંકેતિક-ઐતિહાસિક અર્થઘટન તારણ આપે છે કે આ ખૂબ જ સંસ્કારી લોકો તેમના બાળકોને શેતાન માટે બલિદાન આપવામાં રોકાયેલા છે, દુન્યવી લાભ માટે તે તેમને લાવશે. વધુ નજીકથી જુઓ. વધુ સૂક્ષ્મ રીતે જુઓ. આ તમામ ક્રિયાઓમાં સૌથી વધુ નરક છે જે ઘણા માતા-પિતા તેમના બાળકો સાથે નિયમિત બાબત તરીકે કરે છે, કારણ કે તે સમાજની અસ્વીકાર્ય વાસ્તવિકતાને એક સિસ્ટમ તરીકે પ્રતિબિંબિત કરે છે જ્યાં ફિટ થવા માટે, વ્યક્તિ સાથે હિંસા થવી જોઈએ = તેઓ કરી શકે છે તેમની મૂળ માનવતા પ્રત્યે ક્યારેય સાચા ન બનો. આ વિશે લિયોનાર્ડ કોહેનનું એક અદ્ભુત ગીત છે, ‘ધ સ્ટોરી ઑફ આઇઝેક’ =
દરવાજો ધીમે ધીમે ખોલ્યો,
મારા પિતા તે અંદર આવ્યા,
હું નવ વર્ષનો હતો.
અને તે મારી ઉપર એટલો ઊંચો ઊભો હતો,
તેની વાદળી આંખો ચમકતી હતી
અને તેનો અવાજ ખૂબ જ ઠંડો હતો.
તેણે કહ્યું, "મને એક દ્રષ્ટિ મળી છે
અને તમે જાણો છો કે હું મજબૂત અને પવિત્ર છું,
મને જે કહેવામાં આવ્યું છે તે મારે કરવું જોઈએ.”
તેથી તેણે પર્વતની શરૂઆત કરી,
હું દોડતો હતો, તે ચાલતો હતો,
અને તેની કુહાડી સોનાની હતી.
સારું, વૃક્ષો તેઓ ઘણા નાના થયા,
તળાવ એ સ્ત્રીનો અરીસો,
અમે વાઇન પીવા રોકાયા.
પછી તેણે બોટલ ઉપર ફેંકી દીધી.
એક મિનિટ પછી તૂટી ગયો
અને તેણે મારા પર હાથ મૂક્યો.
મેં વિચાર્યું કે ગરુડ જોયું
પરંતુ તે ગીધ હોઈ શકે છે,
હું ક્યારેય નક્કી કરી શક્યો નહીં.
પછી મારા પિતાએ એક વેદી બનાવી,
તેણે એકવાર તેના ખભા પાછળ જોયું,
તે જાણતો હતો કે હું છુપાવીશ નહીં.
તમે જેઓ હવે આ વેદીઓ બાંધો છો
આ બાળકોને બલિદાન આપવા માટે,
તમારે હવે તે ન કરવું જોઈએ.
યોજના એ વિઝન નથી
અને તમે ક્યારેય લલચાયા નથી
રાક્ષસ કે દેવ દ્વારા.
તમે જેઓ હવે તેમની ઉપર ઉભા છો,
તમારા હેચેટ્સ મંદ અને લોહિયાળ,
તમે પહેલા ત્યાં ન હતા,
જ્યારે હું પર્વત પર સૂતો હતો
અને મારા પિતાનો હાથ ધ્રૂજતો હતો
શબ્દની સુંદરતા સાથે.
અને જો તમે મને હવે ભાઈ કહો છો,
જો હું પૂછું તો મને માફ કરજો,
"બસ કોના પ્લાન મુજબ?"
જ્યારે તે બધું ધૂળમાં ઉતરે છે
જો મારે જોઈએ તો હું તને મારી નાખીશ,
જો હું કરી શકું તો હું તમને મદદ કરીશ.
જ્યારે તે બધું ધૂળમાં ઉતરે છે
જો જરૂરી હોય તો હું તમને મદદ કરીશ,
હું કરીશ તો તને મારી નાખીશ.
અને અમારા ગણવેશ પર દયા,
શાંતિનો માણસ કે યુદ્ધનો માણસ,
મોર પોતાનો પંખો ફેલાવે છે.
પછી, 'નફા માટે અમારા બાળકોના બલિદાન'ને વધુ રૂપકાત્મક રીતે વાંચવામાં, બાળકો સામેના ગુનાને, એકદમ સરળ રીતે, મેમોન ખાતર સૌથી સંવેદનશીલ માનવીઓના બલિદાનમાં વિસ્તૃત કરો. 'માનવતા સામેનો ગુનો' વ્યાપક છે; હંમેશની જેમ આજે તેના ઘણા ટેકર્સ છે.
ગેહેનાની ખીણ, પૃથ્વી પરના નરક તરીકે, વિશ્વમાં નરક, ભૂતકાળની જેમ આજે પણ એક ટાઇપોલોજી છે. નરક એ બધા સમયના માનવ અસ્તિત્વમાંના એક સ્થિરતા છે.
શા માટે? એ જ ખરો પ્રશ્ન છે.
(ચાલુ રહી શકાય)
