წმინდა ბასილი დიდის მიერ
მორალური წესი 80
თავი 22
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? რწმენა, რომელიც მოქმედებს სიყვარულით (გალ. 5:6).
რა არის თანდაყოლილი რწმენაში? მიუკერძოებელი ნდობა ღვთის შთაგონებული სიტყვების ჭეშმარიტებაში, რომელსაც არ შეარყევს არც ბუნებრივი აუცილებლობისგან წარმოშობილი აზრი და არც აშკარა ღვთისმოსაობა.
რა არის დამახასიათებელი მორწმუნეებისთვის? იცხოვრე ამ ნდობით ნათქვამის ძალით, ვერ ბედავ რაიმეს ამოღებას ან დამატებას. რადგან თუ „ყველაფერი, რაც რწმენით არ არის, ცოდვაა“ (რომ. 14:23), მოციქულის სიტყვით: „სარწმუნოება მოსმენისგან მოდის და მოსმენა ღვთის სიტყვიდან“ (რომ. 10:17). მაშინ ყველაფერი, რაც არ არის შთაგონებული წმინდა წერილების მიღმა, რწმენის გარეშე, ცოდვაა.
რა არის დამახასიათებელი ღვთის სიყვარულისთვის? მისი მცნებების დაცვა მისი დიდების ძიებისას.
რა არის დამახასიათებელი მოყვასის სიყვარულისთვის? არა საკუთარის ძიება, არამედ ის, რაც საყვარელი ადამიანისთვის არის როგორც სულიერი, ასევე ფიზიკური სარგებელი.
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? ხელახლა დაბადება წყლისა და სულის ნათლით.
რა ახასიათებს დაბადებულ წყალს? რომ, როგორც ქრისტე ერთხელ და სამუდამოდ მოკვდა ცოდვისთვის, რათა მკვდარი იყოს და ყოველგვარი ცოდვისგან შეუვალი იყოს, დაწერილის მიხედვით: „ვინც მოვინათლეთ ქრისტე იესოში, ჩვენ მოვინათლეთ მის სიკვდილში; და ასე დავიმარხეთ მასთან ერთად ნათლისღებით, რადგან ვიცოდით, რომ ჩვენი მოხუცი ჯვარს აცვეს მასთან, რათა განადგურდეს ცოდვილი სხეული, რათა აღარ ვიყოთ ცოდვის მონა“ (რომ. 6:3-). 4a, 6).
რა არის დამახასიათებელი სულით შობისთვის? გახდეს მისთვის მიცემული საზომით, საიდანაც დაიბადა, დაწერილის მიხედვით: „ხორციელი შობილი ხორცია და სულისაგან შობილი სულია“ (იოანე 3:6).
რა არის დამახასიათებელი ზემოთ დაბადებულისთვის? განდევნოს ძველი კაცი თავისი საქმეებითა და ლტოლვებით და შეიმოსოს ახალი, ცოდნით განახლებული, მისი შემოქმედის ხატად (შდრ. კოლ. 3-9), ნათქვამის მიხედვით: „ ყველა, ვინც ქრისტეში მოინათლა, თქვენში შეიმოსეთ ქრისტე“ (გალ. 10:3).
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? ქრისტეს სისხლით ყოველგვარი ხორციელი და სულიერი სიბილწესაგან განწმენდა და ღვთის შიშით და ქრისტეს სიყვარულით წმიდა საქმეების კეთება (შდრ. 2 კორ. 7:1) და არ აქვს ლაქა, მანკიერება ან რაიმე მსგავსი, არამედ წმიდა და უმწიკვლო ყოფნა (ეფეს. 5:27) და ამგვარად ჭამა ქრისტეს სხეული და დალიოს სისხლი, „ვინც ჭამს და სვამს უღირსად, ჭამს და სვამს მის მსჯავრს“ (1 კორ. 11:29).
რა ახასიათებს მათ, ვინც პურს ჭამს და უფლის სასმისს სვამს? მისი ხსოვნის მუდმივი შენარჩუნება, ვინც ჩვენთვის მოკვდა და აღდგა.
რა არის დამახასიათებელი მათთვის, ვინც ამ მეხსიერებას ინახავს? რომ ისინი ცხოვრობენ არა საკუთარი თავისთვის, არამედ იმისთვის, ვინც მოკვდა და აღდგა მათთვის (2 კორ. 5:15).
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? სიმართლით აღემატებოდეს ყველაფერში მწიგნობრებსა და ფარისევლებს (მათ. 5:20), სახარების მიხედვით უფლის სწავლების საზომით.
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? გიყვარდეთ ერთმანეთი, როგორც ქრისტემ შეგვიყვარა (ეფეს. 5:2).
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? ყოველთვის მის წინაშე უფლის დანახვა (ფსალმ. 15:8).
რა არის დამახასიათებელი ქრისტიანისთვის? ვიყოთ ყოველ დღე და საათში ფხიზლად და მუდმივად მზადყოფნას უდიდეს სრულყოფილებაში, რათა ვასიამოვნოთ ღმერთს, იცოდეთ, რომ უფალი მოვა იმ საათში, რომელსაც არ ელის (შდრ. ლუკა 12:40).
შენიშვნა: ზნეობრივი წესები (Regulae morales; Ἀρχή τῶν ἠθικῶν) არის წმინდა ბასილი დიდის ნაწარმოები, რომელშიც იგი თავისი შესაძლებლობების ფარგლებში ასრულებს თავის დაპირებას, რომელიც მიცემულ იქნა პონტოს რეგიონის ასკეტებისთვის: შეაგროვოს ერთ ადგილას აკრძალვები და ახალ აღთქმაში აქა-იქ მიმოფანტული ვალდებულებები ღვთის მცნებების მიხედვით მცხოვრებისთვის. ეს არის სულიერი ინსტრუქციები, რომლებიც გარკვეულწილად წააგავს ახალი აღთქმის ტექსტების მოსახერხებელი საცნობარო წიგნს. ისინი შეიცავს ოთხმოც წესს, თითოეული წესი დაყოფილია სხვადასხვა რაოდენობის თავებად.
ბოლო 80-ე წესი შეიცავს ოცდათორმეტ თავებს, რომლებიც ეხება ზოგადად იმას, თუ როგორი უნდა იყვნენ ქრისტიანები, ისევე როგორც მათ, ვისაც ევალება სახარების ქადაგება.
ეს წესი მთავრდება 22-ე თავით, რომელიც, თუმცა, განსხვავდება სხვებისგან. ალბათ ეს უნდა ჩაითვალოს, როგორც მთელი მორალური წესების ეპილოგი. რა თქმა უნდა, მასშიც წმინდანი რჩება საკუთარი თავის ერთგული, ავსებს მას ციტატებითა და მინიშნებებით ბიბლიურ ტექსტებზე, მაგრამ ამავე დროს, მისი კითხვისას, რჩება მუდმივი ამაღლების განცდა, რომელშიც თითოეული პასუხი იწვევს შემდეგი კითხვა.
წყარო: Patrologia Graeca 31, 868C-869C.
