By Ерик Гозлан
Создавањето економски врски за да се обезбеди мир е основен принцип на геополитичките односи. Најдобар пример е Западна Европа, која е во мир од 1945 година благодарение на политичките договори, но главно на економските меѓу државите кои ја сочинуваат Европската унија.
Воспоставувањето на заеднички економски интереси е кредибилен пат за да се обезбеди стабилност на Јужен Кавказ, покрај тоа што ќе се принуди секоја страна да го признае територијалниот интегритет на својот сосед.
Кога се читаат одредени изјави од лидерите на Азербејџан и Ерменија, станува јасно дека тие имаат заедничка цел: да се стави крај на долгогодишната војна во Јужен Кавказ.
Откако Ерменија го призна Карабах како дел од Азербејџан и ја загуби контролата над Карабах за време на септемвриските воени операции. Оваа територијална загуба ја отстранува единствената трајна пречка за какво било нормализирање на нејзините односи со Азербејџан. Двете земји имаат заедничка цел: да го изнесат Јужен Кавказ, еден од регионите со најмалку инфраструктура во светот, надвор од изолација и да ја зголемат неговата поврзаност со Азија и Европа.
Досега границата меѓу Ерменија, Азербејџан и Турција беше затворена, а за Азербејџан извозот на јаглеводороди во Европа зависи од транзитните можности преку Грузија.
Мир преку економија
Економскиот мир меѓу Ерменија и Азербејџан може да донесе бројни придобивки:
Економскиот раст: Стабилноста поттикнува средина погодна за економски раст. И двете земји би можеле да имаат корист од зголемените странски инвестиции и проширувањето на нивните економски сектори.
Трговија: Крајот на непријателствата би ја олеснил прекуграничната трговија, создавајќи можности за извоз и увоз, стимулирајќи ги двете економии преку проширување на нивните соодветни пазари.
Економска соработка: Јужен Кавказ е стратешки важен за енергетиката. Економскиот мир може да ја поттикне соработката во енергетскиот сектор, олеснувајќи ја изградбата и користењето на цевководи и енергетска инфраструктура.
Туризам: Мирот ги елиминира пречките поврзани со безбедноста, поттикнувајќи го растот на туризмот. И двете земји би можеле да имаат корист од порастот на туризмот, привлекувајќи меѓународни посетители и поттикнувајќи ги локалните економии.
Создавање нови работни места: Стабилна и растечка економија создава можности за работа. Мирот би промовирал создавање работни места во различни сектори, придонесувајќи за намалување на невработеноста и подобрување на условите за живот.
Економска инфраструктура: Економската соработка може да доведе до развој на прекугранична инфраструктура, како што се патишта, мостови и железнички врски, олеснување на прекуграничната трговија и зајакнување на врските меѓу двете земји.
Финансиска стабилност: Економскиот мир ќе придонесе за финансиската стабилност, зајакнување на довербата на инвеститорите и промовирање на развојот на финансискиот сектор.
Коридор Зангезур, можност за развој
Ако двете страни се согласат да го отворат коридорот Зангезур, тој ќе послужи како средство за поврзување на овие две земји со Турција, Русија, Централна Азија и Европа. Важно е да се напомене дека и НАТО и Русија го поддржуваат отворањето на овој коридор.
Коридорот Зангезур ќе ја олесни комерцијалната размена меѓу земјите во регионот во краток период преку проширување на транспортните мрежи. Ова отворање би го зголемило и меѓународниот транспорт во меѓународниот коридор „север-југ“, познат и како „среден“ коридор.
По отворањето на Коридорот Зангезур, привлечноста на регионот до инвеститорите само ќе стане посилна.
Земји кои го попречуваат мирот
Русија може да биде пречка за мирот. Добро е докажано дека Москва намерно го одржуваше „замрзнатиот конфликт“ во Нагорно-Карабах и ја овековечи нестабилноста во регионот за да го зачува своето влијание и да ги поткопа западните интереси во Евроазија.
Иран со години се обидува да го зајакне своето религиозно влијание врз граѓаните на Азербејџан. Владата во Баку останува цврста против оваа исламистичка пропаганда. За мулите зближувањето меѓу Баку и Ерусалим е злосторство и тие ќе направат се за да не успее отворањето на коридорот Зангезур.
Економскиот мир меѓу Азербејџан и Ерменија и отворањето на Коридорот Зангезур може да создаде средина погодна за заеднички просперитет, поттикнување на економскиот раст, трговијата и соработката во различни сектори.
