B'delegati mill-Istati Membri, organizzazzjonijiet mhux governattivi, u universitajiet li jattendu, kif ukoll intraprendituri li qed ifittxu modi biex jiżviluppaw b'mod sostenibbli l-"Ekonomija Blu", hemm tamiet li dan l-avveniment, li jseħħ fil-belt Portugiża ta' Lisbona bejn is-27 ta' Ġunju u L-1 ta' Lulju, se jimmarka era ġdida għall-Oċean.
1. Wasal iż-żmien li tiffoka fuq is-soluzzjonijiet
L-ewwel Konferenza, fl-2017, kienet meqjusa bħala bidla fil-logħba biex twissi lid-dinja dwar il-problemi tal-Oċean. Skond Peter Thomson, il-Mibgħut Speċjali tas-Segretarju Ġenerali tan-NU għall-Oċean, Liżbona “se tkun dwar li tipprovdi soluzzjonijiet għal dawk il-problemi”.
L-avveniment huwa mfassal biex jipprovdi spazju għall-komunità internazzjonali biex timbotta għall-adozzjoni ta’ soluzzjonijiet innovattivi bbażati fuq ix-xjenza għall-ġestjoni sostenibbli tal-oċeani, inkluż il-ġlieda kontra l-aċidifikazzjoni tal-ilma, it-tniġġis, is-sajd illegali u t-telf tal-ħabitats u l-bijodiversità.
Il-konferenza ta’ din is-sena se tiddetermina wkoll il-livell ta’ ambizzjoni għan-Nazzjonijiet Uniti Għaxar snin tax-Xjenza tal-Oċean għall-Iżvilupp Sostenibbli (2021-2030). Id-Deċennju se jkun tema ewlenija fil-konferenza, u se jkun is-suġġett ta' diversi avvenimenti importanti, li jfasslu l-viżjoni ta' Oċean aktar b'saħħtu u sostenibbli.
In-NU stabbiliet 10 miri relatati mal-oċeani li għandhom jintlaħqu matul dan id-deċennju, bħala parti mill- Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli, il-pjan tal-Organizzazzjoni għal futur aktar ġust għan-nies u l-pjaneta. Dawn jinkludu azzjoni għall-prevenzjoni u t-tnaqqis tat-tniġġis u l-aċidifikazzjoni, il-protezzjoni tal-ekosistemi, ir-regolamentazzjoni tas-sajd, u ż-żieda fl-għarfien xjentifiku. Fil-konferenza, djalogi interattivi se jiffokaw fuq kif jiġu indirizzati ħafna minn dawn il-kwistjonijiet.
Ir-rwol taż-żgħażagħ se jkun fuq quddiem f'Lisbona, b'intraprendituri żgħażagħ, jaħdmu fuq soluzzjonijiet innovattivi u bbażati fuq ix-xjenza għal problemi kritiċi, parti importanti tad-djalogu.
Mill-24 sas-26 ta’ Ġunju, se jipparteċipaw fil- Forum taż-Żgħażagħ u l-Innovazzjoni, pjattaforma mmirata biex tgħin intraprendituri u innovaturi żgħażagħ biex iżidu l-inizjattivi, il-proġetti u l-ideat tagħhom, billi tipprovdi taħriġ professjonali, u tlaqqigħ ma’ mentors, investituri, is-settur privat, u uffiċjali tal-gvern.
Il-forum se jinkludi wkoll "Innovathon", fejn timijiet ta' ħames parteċipanti se jaħdmu flimkien biex joħolqu u jipproponu soluzzjonijiet ġodda għall-oċeani.
2. L-ishma huma għoljin
L-Oċean jipprovdilna lkoll ossiġnu, ikel, u għajxien. Hija trawwem bijodiversità inkonċepibbli, u tappoġġja direttament il-benessri tal-bniedem, permezz tar-riżorsi tal-ikel u tal-enerġija.
Minbarra li huwa sors tal-ħajja, l-oċean jistabbilizza l-klima u jaħżen il-karbonju, u jaġixxi bħala sink ġgant għall-gassijiet serra.
Skond Data tan-NU, madwar 680 miljun ruħ jgħixu f'żoni kostali baxxi, li jiżdiedu għal madwar biljun sal-2050.
Barra minn hekk, l-aħħar analiżi tistma li 40 miljun ruħ se jkunu impjegati minn industriji bbażati fuq l-oċeani sa tmiem dan l-għaxar snin.
3. Lenti fuq il-Kenja u l-Portugall
Għalkemm il-Konferenza qed issir fil-Portugall, qed tiġi koospitata mill-Kenja, fejn 65 fil-mija tal-popolazzjoni kostali tgħix f'żoni rurali, involuti primarjament fis-sajd, l-agrikoltura, u l-minjieri għall-għajxien tagħhom.
Għal Bernadette Loju, residenti fil-Kontea ta’ Samburu, il-Kenja, l-oċean huwa importanti għan-nies ta’ pajjiżha għax jippermettilhom jiksbu ħafna mill-oġġetti li għandhom bżonn. “L-oċean fih ħafna organiżmi ħajjin inkluż ħut. Jagħtina wkoll l-ikel. Meta mmorru l-belt ta’ Mombasa, ingawdu l-bajja u ngħumu, u nżidu l-ferħ tagħna”.
Nzambi Matee, Programm Ambjentali tan-NU (UNEP) Young Champion of the Earth rebbieħ, jaqsam l-istess viżjoni. Nzambi jgħix f'Nairobi, il-Kenja, u huwa l-fundatur ta' Gjenge Makers, li tipproduċi materjali tal-kostruzzjoni sostenibbli bi prezz baxx magħmul minn skart tal-plastik riċiklat.
Is-Sinjura Matee tieħu skart tal-plastik mill-oċean, jistadu mis-sajjieda, u tikkonvertih fi briks tal-pavimentar – “il-ħidma tiegħi ta’ riċiklaġġ tal-iskart tal-plastik mill-oċean ippermettili nimpjega ‘l fuq minn 113-il żagħżugħ u mara, li flimkien ipproduċew 300,000 briks. Jien nieħu l-għajxien tiegħi mill-oċean, u għalhekk l-oċean huwa ħajja għalija”, qalet.
Il-passjoni għall-oċean hija kondiviża mal-Portugall, l-akbar Stat Membru kostali tal-Unjoni Ewropea b'madwar erba' miljun kilometru ta' kosta kontinwa, u bħala tali, pajjiż li għandu rwol ċentrali fil-baċin tal-Atlantiku.
"L-aspettattivi tagħna għall-Konferenza tan-NU dwar l-Oċeani huma li se tkun konferenza dwar l-azzjoni u mhux biss dwar l-impenn", tgħid Catarina Grilo, Direttur tal-Konservazzjoni u l-Politika fi Associação Natureza Portugal (ANP), organizzazzjoni mhux governattiva li taħdem f'konformità mal-World Wildlife Fund (WWF). L-ANP tmexxi diversi proġetti fl-oqsma tal-protezzjoni tal-baħar, is-sajd sostenibbli, u l-konservazzjoni tal-oċeani.
“Il-konferenza preċedenti fi New York kienet mument tassew tajjeb biex titqajjem kuxjenza dwar ir-rwol tal-oċeani għall-benessri tal-umanità. Dak iż-żmien kellna ħafna impenji volontarji minn Stati Membri u organizzazzjonijiet mhux statali, iżda issa wasal iż-żmien li nimxu mill-kliem għall-azzjonijiet".
4. L-oċean u l-klima globali huma intrinsikament marbuta
L-oċean u l-klima globali jinfluwenzaw lil xulxin ħafna f'ħafna modi. Hekk kif il-kriżi tal-klima qed tkompli toħloq theddida eżistenzjali, hemm xi metriċi ewlenin li x-xjenzati qed jaraw mill-qrib.
Skond il- l-aħħar rapport dwar it-tibdil fil-klima mill-Organizzazzjoni Dinjija Meteoroloġika (WMO) il-livelli medji globali tal-baħar żdiedu b’medja ta’ 4.5 mm fis-sena bejn l-2013 u l-2021, minħabba li l-folji tas-silġ iddewweb b’rata dejjem tiżdied.
L-oċean jassorbi madwar 23 fil-mija tas-CO2 ġġenerat mill-attività umana, u meta jassorbi, iseħħu reazzjonijiet kimiċi, li jaċidifikaw l-ilma baħar. Dan ipoġġi l-ambjenti tal-baħar f'riskju u, aktar ma jsir aċiduż l-ilma, inqas ikun kapaċi jassorbi CO2.
Samuel Collins, maniġer tal-proġett fil- Fondazzjoni Oceano Azul, f'Lisbona, jemmen li l-konferenza se sservi bħala pont għall-COP27, li għandha ssir f'Sharm El-Sheikh, l-Eġittu f'Novembru.
“L-oċean huwa fundamentalment integrali għall-klima. Jospita 94 fil-mija tal-ispazju tal-għajxien fuq il-pjaneta. Nista’ nneħħi statistika li xokkna lkoll.”, jgħid l-Iskoċċiż ta’ 27 sena.
“Ir-raġuni għaliex il-prodotti li nixtru fil-ħanut huma daqshekk irħas hija għaliex it-tbaħħir jittrasporta 90 fil-mija tal-merkanzija fid-djar tagħna, għalhekk hemm ħafna raġunijiet għalfejn aħna konnessi mal-oċean, kemm jekk int pajjiż mingħajr baħar jew le. M'hemm l-ebda organiżmu ħaj fid-dinja li ma jiġix affettwat mill-Oċean”.
5. X'tista 'tagħmel biex tgħin?
Staqsejna lil xi esperti – inklużi Catarina Grilo u l-bijologu Nuno Barros fl-ANP, kif ukoll Sam Collins fil-Fondazzjoni Oceano Azul – x’jistgħu jagħmlu ċ-ċittadini biex jippromwovu ekonomija blu sostenibbli, filwaqt li jistennew li dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet u l-mexxejja dinjija jimxu lejn l-azzjoni. Hawn huma xi ideat li tista' tinkorpora fil-ħajja tiegħek ta' kuljum:
- Jekk tiekol ħut, iddiversifika d-dieta tiegħek f'termini ta konsum tal-frott tal-baħar, mhux dejjem tiekol l-istess speċi. Evita wkoll li tikkonsma l-aqwa predaturi u kun żgur li dak li tiekol ikun ġej minn sorsi responsabbli.
- Prevenzjoni tat-tniġġis tal-plastik: bit-80 fil-mija tat-tniġġis tal-baħar joriġina fuq l-art, agħmel il-parti tiegħek biex twaqqaf it-tniġġis li jasal sal-baħar. Tista' tgħin billi tuża prodotti li jistgħu jerġgħu jintużaw, tevita li tikkonsma prodotti li jintremew, u tiżgura wkoll li qed tpoġġi l-iskart tiegħek fil-bins xierqa.
- Aqbad iż-żibel mill-bajja, u ma żibel. Imma aħseb ukoll li kull pass li tista’ tieħu biex tnaqqas l-impronta ambjentali tiegħek tgħin lill-oċean b’mod indirett.
- Kompli favur soluzzjonijiet, kemm jekk fit-toroq, billi tikteb ittri lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, iffirmaw petizzjonijiet, jew kampanji ta' appoġġ li għandhom l-għan li jinfluwenzaw lil dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet, fil-livell nazzjonali jew fil-livell globali.
L-Aħbarijiet tan-NU se jkunu f'Lisbona biex ikopru l-Konferenza tal-Oċean, u għalhekk tista' tistenna stejjer tal-aħbarijiet, intervisti, u karatteristiċi ma' esperti, żgħażagħ, u vuċijiet tan-NU.
Oqgħod attent għall-aħħar aġġornamenti fuq il-paġna tagħna, u wkoll fuq twitter.
