By Prof AP Lopukhin, Interpretazzjoni tal-Iskrittura Mqaddsa tat-Testment il-Ġdid
Kapitolu 5. 1.-11. It-Taħrika ta’ Xmun. 12-26. Il-fejqan tal-lebbra u d-dgħufija. 27-39. Il-festa fil-kollettur tat-taxxa Levi.
Luqa 5:1 . Darba, meta n-nies għafsu lejh biex jisimgħu l-kelma ta’ Alla, u Hu kien wieqaf ħdejn l-għadira ta’ Ġenesaret,
Waqt il-predikazzjoni ta’ Kristu, meta kien qiegħed fuq ix-xatt stess tal-Għadira ta’ Ġenesaret (ara Mt 4), in-nies bdew jgħaffruh biex sar diffiċli għalih li jibqa’ fuq ix-xatt għal żmien itwal (ara Mt 18:4; Mark 18:1).
Luqa 5:2. ra żewġ vapuri wieqfa ħdejn il-lag; u s-sajjieda li ħarġu minnhom kienu qed jegħrqu x-xbieki.
"Ix-xbieki f'wiċċ l-ilma". L-evanġelista Luqa jagħti kas biss għal din l-attività, l-evanġelisti l-oħra jgħidu wkoll dwar it-tiswija tax-xbieki (Mk 1:19) jew biss dwar it-tqegħid tax-xbieki (Mt 4:18). Kien meħtieġ li jdubu x-xbieki sabiex jinħelsu mill-qxur u r-ramel li daħal fihom.
Luqa 5:3 . Meta daħal f’wieħed mill-vapuri li kienu ta’ Xmun, talbu jsalpa ftit mix-xatt, u bilqiegħda, għallem lin-nies minn fuq il-bastiment.
Xmun kien diġà dixxiplu ta’ Kristu (ara Ġwanni 1 sq.), imma ma kienx imsejjaħ, bħall-appostli l-oħra, għal segwitu kostanti ta’ Kristu, u baqa’ jwettaq is-sajd.
Għall-post fejn Kristu kien fid-dgħajsa waqt il-priedka, cf. Mark 4:1 .
Il-Mulej issuġġerixxa lil Xmun biex jgħum aktar ‘il bogħod lejn post fonda u hemmhekk jitfa’ x-xbieki tiegħu biex jaqbad il-ħut. Il-kelma “staqsa” intużat minflok “ordnat” (Evthymius Zigaben).
Luqa 5:4 . U meta ma baqax jitkellem, Xmun qal: għumu sal-fond, u itfa’ x-xbieki tagħkom għas-sajd.
Luqa 5:5 . Xmun wieġbu u qal: Mgħallem, ilna l-lejl kollu naħdmu, u ma qbadna xejn; imma fuq kelmtek jien nixgħel ix-xibka.
Xmun, waqt li indirizza lill-Mulej bħala “Għalliem” (ἐπιστάτα! – minflok l-indirizz spiss użat mill-evanġelisti l-oħra “rabbini”), wieġeb li ma tantx setgħet tistenna qabda, wara li hu u sħabu kienu ppruvaw anke bil-lejl, fil- l-aħjar sigħat għas-sajd, iżda anke dakinhar ma qabdu xejn. Iżda xorta waħda, skont il-fidi fil-kelma ta’ Kristu, li, kif Xmun kien jaf, kellha qawwa mirakoluża, għamel ir-rieda ta’ Kristu u rċieva qabda kbira bħala premju.
“Nistagħġbu bil-fidi ta’ Pietru, li ddisprat mill-qadim u emmen fil-ġdid. “Fil-kelma Tiegħek nitfa’ x-xibka.” Għala jgħid, “skond kelmtek”? Għax “bil-kelma tiegħek” “ssmewwiet saru”, u twaqqfet l-art, u l-baħar inqasam (Salm 32:6, Salm 101:26), u l-bniedem ġie nkurunat bil-fjuri tiegħu, u kollox sar. skond Kelmtek, kif jgħid Pawlu, “iżomm kollox bil-kelma qawwija Tiegħu” (Lhud 1:3)” (San Ġwann Krisostmu).
Luqa 5:6 . Meta għamlu dan, qabdu kotra kbira ta’ ħut, u x-xibka tagħhom inkriet.
Luqa 5:7 . U taw sinjal lil sħabhom li kienu fuq bastiment ieħor biex jgħinuhom; u ġew, u hekk imlew iż-żewġ vapuri li kienu jegħrqu.
Din il-qabda tant kienet kbira li x-xbieki bdew jinqatgħu f’xi postijiet, u Xmun flimkien ma’ sħabhom bdew jagħtu sinjali b’idejhom lis-sajjieda li baqgħu fid-dgħajsa l-oħra fix-xatt stess, biex jgħinuhom malajr. Ma kienx meħtieġ li jgħajtu minħabba l-bogħod tad-distanza tad-dgħajsa ta’ Simon mix-xatt. U sħabu (τοῖς μετόχοις) donnhom kienu qed isegwu d-dgħajsa ta’ Xmun il-ħin kollu, għax kienu semgħu dak li qallu Kristu.
“Agħti sinjal, mhux għajjat, u dawn huma baħrin li ma jagħmlu xejn mingħajr għajjat u storbju! Għaliex? Għax il-qabda mirakoluża tal-ħut ċaħħadhom minn ilsienhom. Bħala xhieda fl-għajnejn tal-misteru divin li kien seħħ quddiemhom, ma setgħux jgħajtu, setgħu jsejħu biss b’sinjali. Is-sajjieda li ġew mid-dgħajsa l-oħra, li fiha kienu Ġakobb u Ġwanni, bdew jiġbru l-ħut, imma kemm inġabru, daħlu fix-xbieki oħrajn ġodda. Il-ħut donnu kien qed jikkompeti biex jara min se jkun l-ewwel li jwettaq il-kmand tal-Mulej: iż-żgħar qabżu l-kbar, in-nofs żammew quddiem l-akbar, il-kbar qabżu fuq iż-żgħar; ma stennewx li s-sajjieda jaqbduhom b’idejhom, imma qabżu fid-dgħajsa huma stess. Il-moviment f’qiegħ il-baħar waqaf: ħadd mill-ħut ma ried jibqa’ hemm, għax kienu jafu min qal: “ħallu l-ilma jipproduċi rettili, erwieħ ħajjin” (Ġen 1:20)” (San Ġwann Krisostmu).
Luqa 5:8 . Meta ra dan, Xmun Pietru waqa’ quddiem irkopptejn Ġesù u qal: ‘Tbiegħed minni, Mulej, għax jien bniedem midneb.
Luqa 5:9 . Għax it-terrur ġie fuqu u fuq dawk kollha li kienu miegħu, minħabba dik il-qabda tal-ħut li kienu qabdu,
Kemm Xmun kif ukoll l-oħrajn li kienu hemm kienu mbeżżgħin ħafna, u Xmun saħansitra beda jitlob lill-Mulej biex joħroġ mid-dgħajsa, peress li ħass li d-dnub tiegħu jista’ jbati mill-qdusija ta’ Kristu (ara Luqa 1:12, 2: 9; 3 Slaten 17:18).
"Minn dik il-qabda" - b'mod aktar preċiż: "mill-qabda li ħadu" (fit-traduzzjoni Russa mhix preċiża: "maqbuda minnhom"). Dan il-miraklu laqat b’mod partikolari lil Xmun, mhux għax ma kienx ra l-mirakli ta’ Kristu qabel, imma għax sar skont xi intenzjoni speċjali tal-Mulej, mingħajr ebda talba min-naħa ta’ Xmun. Fehem li l-Mulej ried jagħtih xi kummissjoni speċjali, u l-biża’ mill-ġejjieni mhux magħruf imliet ruħu.
Luqa 5:10 . hekk ukoll Ġakbu u Ġwanni, ulied Żebedew, li kienu sħab ma’ Xmun. U Ġesù qal lil Xmun: tibżax; minn issa 'l quddiem int se tikkaċċa l-bnedmin.
Luqa 5:11 . U wara li ġibdu l-bastimenti l-art, ħallew kollox u marru warajh.
Il-Mulej iserraħ moħħ Xmun u jikxiflu l-iskop li kellu biex b’mod mirakoluż jibgħat lil Xmun l-aktar sajd għani. Din kienet azzjoni simbolika li biha Xmun intwera s-suċċess li kien se jkollu meta beda jikkonverti ħafna nies lejn Kristu permezz tal-predikazzjoni tiegħu. Ovvjament, l-evanġelista qed jippreżenta hawnhekk dik il-ġrajja kbira li seħħet primarjament grazzi għall-predikazzjoni tal-Appostlu Pietru f’jum il-Pentekoste, jiġifieri, il-konverżjoni ta’ tlett elef ruħ għal Kristu (Atti 2:41).
"Ħallew kollox". Għalkemm il-Mulej indirizza lil Xmun biss, jidher li d-dixxipli l-oħra tal-Mulej fehmu li kien wasal iż-żmien li huma kollha jħallu l-istudji tagħhom u jmorru ma’ Mgħallem tagħhom. Wara kollox, din kienet għadha ma kinitx is-sejħa tad-dixxipli għall-ministeru appostoliku li segwiet (Luqa 6:13ff).
Il-kritika negattiva ssostni li fl-ewwel żewġ evanġelisti ma jingħad xejn dwar is-sajd mirakoluż, li minnu toħroġ il-konklużjoni li l-evanġelista Luqa għaqqad hawn żewġ ġrajjiet kompletament differenti fiż-żmien f’wieħed: is-sejħa tad-dixxipli biex isiru sajjieda tal-bnedmin. (Mt 4:18-22) u s-sajd mirakoluż wara l-Qawmien ta’ Kristu (Ġw 21). Imma l-qabda mirakoluża fl-Evanġelju ta’ Ġwanni u l-qabda mirakoluża fl-Evanġelju ta’ Luqa għandhom tifsira kompletament differenti. L-ewwel wieħed jitkellem dwar ir-restawr tal-appostlu Pietru fil-ministeru appostoliku tiegħu, u t-tieni – għadu tat-tħejjija għal dan il-ministeru: hawn jidher f’Pietru l-ħsieb ta’ dik l-opra kbira li għaliha jsejjaħlu l-Mulej. Għalhekk, m’hemm l-ebda dubju li dak deskritt hawn mhu xejn il-qabda rapportata mill-Evanġelista Ġwanni. Imma allura kif nistgħu nirrikonċiljaw l-ewwel żewġ evanġelisti mat-tielet? L-ewwel żewġ evanġelisti għala ma jgħidu xejn dwar is-sajd? Xi interpreti, konxji tan-nuqqas ta’ saħħa tagħhom biex isolvu din il-mistoqsija, isostnu li l-evanġelista Luqa ma jfisser xejn din is-sejħa, li dwarha jirrakkontaw l-ewwel żewġ evanġelisti. Imma l-ambjent kollu tal-ġrajja ma jippermettix li wieħed jaħseb li jista’ jiġi ripetut u li l-evanġelista Luqa ma kienx qed jitkellem dwar dan il-mument tal-istorja evanġelika li kellhom f’moħħhom l-evanġelisti Mattew u Mark. Għalhekk, aħjar ngħidu li l-ewwel żewġ evanġelisti ma tawx tifsira daqshekk importanti ma’ dan is-sajd simboliku kif għandu fl-evanġelista Luqa. Fil-fatt, għall-evanġelista Luqa, li jiddeskrivi fil-ktieb tal-Atti l-ħidma tal-ippridkar tal-appostlu Pietru, u, milli jidher, ilu jinteressa ruħu f’dak kollu li kellu x’jaqsam ma’ dan l-appostlu, deher importanti wisq li wieħed jinnota fl-Evanġelju dan it-tlugħ simboliku. tas-suċċessi tal-ħidma futura tal-appostlu Pietru, li tinsab fl-istorja tas-sajd mirakoluż.
Luqa 5:12 . Meta Ġesù kien f’belt, ġie raġel mimli bil-lebbra, u meta ra lil Ġesù, waqa’ fuq wiċċu u talbu u qallu: Mulej, jekk trid, tista’ tnaddafni.
Luqa 5:13 . Ġesù fetaħ idu, mess u qallu: Irrid, imnaddaf! U minnufih il-lebbra telqet minnu.
“messtu”. Skont Blaz. Teofilatt, Alla “mess” mhux bla raġuni. Imma peress li skont il-Liġi min imiss lil lebbruż jitqies bħala mhux nadif, imissu, u xtaq juri li m’għandux għalfejn josserva preċetti żgħar bħal dawn tal-Liġi, imma li Hu nnifsu hu l-Mulej tal-Liġi, u li l-Liġi. nodfa huma xejn huma mniġġsa mill-impura apparentement, iżda hija l-lebbra tar-ruħ li tħammeġ. Il-Mulej imissu għal dan il-għan u fl-istess ħin biex juri li l-laħam qaddis Tiegħu għandu l-qawwa Divina li jippurifika u jagħti l-ħajja, bħala l-laħam veru ta’ Alla l-Kelma.
"Irrid, naddaf lilek innifsek". Għall-fidi tiegħu tiġi t-tweġiba infinitament ħniena: “Jien, inkun imnaddaf.” Il-mirakli kollha ta’ Kristu huma rivelazzjonijiet fl-istess ħin. Meta ċ-ċirkostanzi tal-każ jeħtieġu dan, Hu kultant ma jirrispondix immedjatament għat-talba tal-batut. Imma qatt ma kien hemm każ wieħed fejn Huwa eżita anki għal mument meta lebbruż għajjat lilu. Il-lebbra kienet meqjusa bħala sinjal tad-dnub, u Kristu ried jgħallimna li t-talba mill-qalb tal-midneb għat-tindif dejjem tiġi mwieġba malajr. Meta David, il-prototip tal-penitenti veri kollha, għajjat b’kontrizzjoni vera: “Jiena dnibt kontra l-Mulej”, il-profeta Natan mill-ewwel ġablu l-evanġelju grazzjuż mingħand Alla: “Il-Mulej neħħilek id-dnub; ma tmutux” (2 Slaten 12:13). Is-Salvatur jersaq u jmiss lill-lebbruż, u minnufih jitnaddaf.
Luqa 5:14 . U ordnalu biex ma jsejjaħ lil ħadd, imma mur, qal, u uri lilek innifsek lill-qassis u offri lilhom għall-purifikazzjoni tiegħek, kif ordna Mosè, bħala xhieda.
(Ara Mt 8:2–4; Mark 1:40–44).
L-Evanġelista Luqa isegwi aktar mill-qrib lil Mark hawn.
Kristu jipprojbixxi lill-fejqin li jirrakkuntaw dwar dak li ġara, għax li tmiss il-lebbrużi, li huwa pprojbit mil-liġi, jista’ jerġa’ jikkawża maltempata ta’ rabja min-naħa tal-legalisti bla ruħ, li għalihom l-ittra mejta tal-liġi hija iktar għażiża mill-umanità. Minflok, il-persuna mfejqa kellha tmur u turi ruħha lill-qassisin, iġġib ir-rigal preskritt, biex tirċievi ċertifikat uffiċjali tat-tindif tiegħu. Imma r-raġel imfejjaq feraħ wisq bil-hena tiegħu biex jaħbih f’qalbu, u ma żammx il-wegħda tas-skiet, imma għamel il-fejqan tiegħu magħruf kullimkien. Madankollu, Luqa sieket dwar id-diżubbidjenza tal-evanġelista lebbruż (ara Mark 1:45).
Luqa 5:15 . Imma l-kelma dwaru nfirxet aktar, u kotra kbira ta’ nies inġabru biex jisimgħuh u jitolbuh għall-mard tagħhom.
"Saħansitra aktar", jiġifieri. sa ċertu punt saħansitra akbar minn qabel (μᾶλλον). Il-projbizzjoni, jgħid, ħeġġet biss lin-nies biex ixerrdu l-għajdut dwar il-Ħaddiem Miracle saħansitra aktar.
Luqa 5:16 . U mar f’postijiet solitarji u talab.
“U għandna bżonn, jekk irnexxielna f’xi ħaġa, naħarbu biex in-nies ma jfaħħrunax, u nitolbu biex id-don jinżamm f’pajjiżna.” (Evthymius Zygaben).
Luqa 5:17 . Ġurnata waħda, meta kien jgħallem, u hemm bilqiegħda l-Fariżej u l-għalliema tal-liġi, mill-irħula kollha tal-Galilija u l-Lhudija, u minn Ġerusalemm, u kellu l-qawwa tal-Mulej li jfejjaqhom, –
L-Evanġelista Luqa jagħmel xi żidiet man-narrattiva tal-Evanġelisti l-oħra.
“Ġurnata waħda”, jiġifieri f’wieħed minn dawk il-ġranet, preċiżament waqt il-vjaġġ li għamel il-Mulej (ara Luqa 4ss).
“Għalliema tal-liġi” (ara Mt 22:35).
"mill-irħula kollha" hija espressjoni iperbolika. Il-motivi għall-miġja tal-Fariżej u l-għalliema tal-liġi setgħu kienu diversi ħafna, imma, ovvjament, l-attitudni mhux ta’ ħbiberija lejn Kristu kienet tipprevali fosthom.
“Qawwa ta’ Alla”, jiġifieri l-qawwa ta’ Alla. Fejn isejjaħ lil Kristu Mulej, l-Evanġelista Luqa jikteb il-kelma κύριος artikolata (ὁ κύριος), u hawn titqiegħed κυρίου – mhux artikolata.
Luqa 5:18 . ara, xi wħud ġabu fuq sodda raġel li kien dgħajjef, u kienu qed jippruvaw idaħħluh u jpoġġuh quddiemu;
(Ara Mt 9:2–8; Mark 2:3–12).
Luqa 5:19 . u meta ma setgħux isibu fejn idaħħluh, minħabba l-għaġla, telgħu fuq id-dar u minn fuq il-bejt niżżlu bil-paljett fin-nofs quddiem Ġesù.
“Permezz tas-saqaf”, jiġifieri permezz taċ-ċangatura (διὰ τῶν κεράμων) li tpoġġiet għas-saqaf tad-dar. F'post wieħed kixfu l-plakka. (f’Mark 2:4, is-saqaf huwa rappreżentat bħala li jeħtieġ li “jitkisser”).
Luqa 5:20 . U Hu, ra l-fidi tagħhom, qallu: bniedem, dnubietek maħfura.
“Qallu: bniedem, int maħfur…” – Kristu jsejjaħ lid-dgħajjef mhux “tifel”, bħal f’każijiet oħra (pereżempju, Matt. 9:2), imma sempliċement “bniedem”, x’aktarx li jirreferi għad-dnub preċedenti tiegħu. ħajja.
Blaz. Theophylact jikteb: “Hu l- ewwel ifejjaq il- mard mentali, billi jgħid: ‘Dnubietek huma maħfura,’ sabiex inkunu nafu li ħafna mard huwa kkawżat mid- dnubiet; imbagħad fejjaq ukoll id-dgħufija tal-ġisem, billi ra l-fidi ta’ dawk li ġabuh. Għax ħafna drabi bil-fidi ta’ xi wħud isalva lil oħrajn”.
Luqa 5:21 . L-kittieba u l-Fariżej bdew jaħsbu u qalu: min hu Dak li jdagħa? Min jista’ jaħfer id-dnubiet ħlief Alla biss?
Luqa 5:22 . Ġesù, li fehem ħsibijiethom, wieġeb u qal: x’qed taħsbu f’qalbkom?
"Meta tifhem, aħseb dwarhom". Xi kritiċi jindikaw hawn kontradizzjoni tal-evanġelista Luqa miegħu nnifsu: minn naħa, għadu kif qal dak li l-kittieba raġunaw bejniethom fil-pubbliku, biex Kristu seta’ jisma’ l-konversazzjonijiet tagħhom, u mbagħad isostni, li Kristu ppenetra fil-ħsibijiet tagħhom. , li żammew fihom infushom, kif josserva l-evanġelista Mark. Imma verament m'hemm l-ebda kontradizzjoni hawn. Kristu seta’ sema’ l-konverżazzjoni tal-kittieba bejniethom – Luqa sieket dwar dan – imma fl-istess ħin ippenetra bil-ħsieb tiegħu fil-ħsibijiet sigrieti tagħhom, li kienu qed jaħbu. Għalhekk, skont l-Evanġelista Luqa, ma tkellmux b’leħen għoli dak kollu li ħasbu.
Luqa 5:23 . Liema huwa aktar faċli? Li tgħid: huma dnubietkom maħfura; jew għandi ngħid: qum u imxi?
“Għalhekk Hu jgħid: “Liema tidher iktar konvenjenti għalik, il-maħfra tad-dnubiet jew ir-restawr tas-saħħa tal-ġisem? Forsi fl-opinjoni tiegħek il-maħfra tad-dnubiet tidher aktar konvenjenti bħala xi ħaġa inviżibbli u intanġibbli, għalkemm hija aktar diffiċli, u l-fejqan tal-ġisem jidher aktar diffiċli bħala xi ħaġa viżibbli, għalkemm essenzjalment hija aktar komda.” (Blaz. Theophylact)
Luqa 5:24 . Imma biex tkunu tafu li Bin il-bniedem għandu s-setgħa fuq l-art li jaħfer id-dnubiet (jgħid lid-dgħajjes): Jien ngħidilkom: qum, ħu t-tapit tiegħek u mur id-dar.
Luqa 5:25 . U qam immedjatament quddiemhom, ħa dak li kien mimdud fuqu, u mar id-dar, ifaħħar lil Alla.
Luqa 5:26 . U t-terrur ħatafhom kollha, u glorifikaw lil Alla; u mtlew bil-biża’, qalu: illum rajna affarijiet tal-għaġeb.
L-impressjoni li għamel dan il-miraklu fuq in-nies (vers 26), skont l-evanġelista Luqa, kienet iktar b’saħħitha milli ddeskrivewh Mattew u Mark.
Luqa 5:27 . Wara dan, Ġesù ħareġ u lemaħ kollettur tat-taxxa jismu Levi, li kien bilqiegħda fid-dwana, u qallu: warajja.
It-taħrika tal-pubblikan Levi u l-festa organizzata minnu, l-evanġelista Luqa jiddeskrivi skont Mark (Mk 2-13; ara Mt 22-9), li kultant jissupplimenta r-rakkont tiegħu.
"Marret barra" - mill-belt.
"Hu ra" - b'mod aktar korrett: "beda jħares, josserva" (ἐθεάσατο).
Luqa 5:28 . U hu, ħalla kollox, qam u mar warajh.
“Wara li ħalliet kollox”, jiġifieri l-uffiċċju tiegħek u dak kollu li fih!
“marret wara” – b’mod aktar preċiż: “segwitu” (min. it-temp imperfett tal-verb ἠκολούει skont l-aħjar qari jfisser segwitu kostanti ta’ Kristu)
Luqa 5:29 . U Levi ħejja festa kbira għalih fid-dar; u kien hemm ħafna kolletturi tat-taxxi u oħrajn bilqiegħda mal-mejda magħhom.
"U oħrajn li poġġew fuq il-mejda magħhom." Għalhekk l-evanġelista Luqa jieħu post l-espressjoni ta’ Mark “midinbin” (Mk 2:15). Dwar il-fatt li kien hemm “midinbin” fuq il-mejda, hu jgħid f’vers 30.
Luqa 5:30 . U l-kittieba u l-Fariżej tgergru u qalu lid-dixxipli tiegħu: Għaliex tieklu u tixorbu mal-pubblikani u l-midinbin?
Luqa 5:31 . U Ġesù wieġebhom u qal: is-saħħa m’għandhomx bżonn it-tabib, imma l-morda;
Luqa 5:32 . Jien ma ġejtx insejjaħ lill-ġusti, imma lill-midinbin għall-indiema.
Luqa 5:33 . U qalulu: għaliex id-dixxipli ta’ Ġwanni spiss isawmu u jitolbu, bħall-Fariżej, imma tiegħek jieklu u jixorbu?
“Għaliex id-dixxipli ta’ Ġwanni…”. L-Evanġelista Luqa ma jsemmix li d-dixxipli ta’ Ġwanni nfushom daru lejn Kristu bil-mistoqsijiet (ara Mattew u Mark). Dan huwa spjegat mill-fatt li jqassar din il-kwadru, li l-ewwel żewġ evanġelisti jaqsmu f’żewġ xeni, f’xena waħda. Għaliex id-dixxipli ta’ Ġwanni sabu ruħhom din id-darba flimkien mal-Fariżej huwa spjegat mix-xebh fil-prattiċi reliġjużi tagħhom. Fil-fatt, l-ispirtu Fariżej ta’ sawm u talb kien kompletament differenti minn dak tad-dixxipli ta’ Ġwanni, li fl-istess ħin iddenunzjaw mhux ftit lill-Fariżej (Mt 3). It-talb li għamlu d-dixxipli ta’ Ġwanni – l-evanġelista Luqa biss isemmihom – x’aktarx saru f’ħinijiet differenti tal-ġurnata, l-hekk imsejħa “shma” Lhudija (ara Mt 6:5).
Luqa 5:34 . Qalilhom: Tista’ tagħmel lill-għarus sajjem meta l-għarus ikun magħhom?
“U issa ejja ngħidu fil-qosor li “ulied iż-żwieġ” (l-għarajjes) jissejħu l-appostli. Il-miġja tal-Mulej hija mxebbha ma’ tieġ għax ħa l-Knisja bħala l-għarusa tiegħu. Għalhekk issa l-appostli m’għandhomx isawmu. Id-dixxipli ta’ Ġwanni għandhom isawmu għax l-għalliem tagħhom ipprattika l-virtù permezz tax-xogħol u l-mard. Għax jingħad: “Ġwanni ġie la jiekol u lanqas jixrob” (Mt 11:18). Imma d-dixxipli Tiegħi, peress li qed joqogħdu Miegħi – il-Kelma ta’ Alla, issa m’għandhomx bżonn il-benefiċċju tas-sawm, għax propju minn dan (jibqgħu Miegħi) huma mkabbra u mħarsa minni”. (Beatu Teofilatt)
Luqa 5:35 . Imma jiġu ġranet meta l-għarus jitneħħa minnhom, u mbagħad f’dawk il-jiem isawmu.
Luqa 5:36 . Għal dan qalilhom tixbiha: ħadd ma jħit biċċa ta’ libsa ġdida fuq libsa qadima; inkella, il-ġdid se tiċrita wkoll, u l-qadim mhux se jixbah garża ġdida.
“Għalhekk qalilhom parabbola…”. Waqt li spjega li l-Fariżej u d-dixxipli ta’ Ġwanni ma setgħux jagħmlu pretensjonijiet dwar in-nuqqas ta’ osservanza tas-sawm ta’ Kristu (it-talb huwa barra mill-kwistjoni għaliex, ovvjament, id-dixxipli ta’ Kristu talbu wkoll), il-Mulej ikompli jispjega li min-naħa l-oħra, id-dixxipli Tiegħu għandhom tikkundannax bl-aħrax lill-Fariżej u lid-dixxipli ta’ Ġwanni għall-aderenza stretta tagħhom mad-digrieti tat-Testment il-Qadim jew, aħjar, mad-drawwiet tal-qedem. Wieħed m’għandux verament jieħu garża ta’ libsa ġdida biex isewwi xi waħda qadima; il-garża l-qadima ma taqbilx, u l-ġdida se tiġi mħassra wkoll b'tali qatgħa. Dan ifisser li mal-ħarsa tad-dinja tat-Testment il-Qadim, li fuqha baqgħu joqogħdu anke d-dixxipli ta’ Ġwanni l-Battista, biex ma nsemmux il-Fariżej, m’għandhiex tiżdied biss parti waħda mill-ħarsa tad-dinja l-ġdida Nisranija, fil-forma ta’ attitudni ħielsa lejn il- sawm stabbiliti mit-tradizzjoni Lhudija (mhux mil-Liġi ta’ Mosè). X'jiġri jekk id-dixxipli ta' Ġwanni ssellfu mingħand id-dixxipli ta' Kristu din il-libertà biss? Inkella, il- ħarsa tad- dinja tagħhom bl- ebda mod ma tinbidel, u sadanittant se jiksru l- integrità tal- ħarsa tagħhom stess, u flimkien maʼ dan it- tagħlim Kristjan ġdid, li mbagħad kellhom isiru midħla tiegħu, jitilfu għalihom l- impressjoni taʼ integrità.
Luqa 5:37 . U ħadd ma jferra nbid ġdid fil-ġlud qodma; inkella, l-inbid il-ġdid se jinfaqa 'l-mlud ta' l-inbid, u se jnixxi biss, u l-mlud ta 'l-inbid se jinħela;
Luqa 5:38 . imma l-inbid ġdid irid jitqiegħed f’mlud ġodda; imbagħad it-tnejn jiġu ppreservati.
"U ħadd ma jferra...". Hawnhekk hawn parabbola oħra, iżda bl-istess kontenut eżatt tal-ewwel. L-inbid il-ġdid jeħtieġ li jitpoġġa f’mlud tal-inbid ġodda għax jiffermenta u l-mlud tal-inbid jiġġebbed wisq. Il-ġlud qodma mhux se jifilħu dan il-proċess ta 'fermentazzjoni, se jinfaqgħu - u għaliex għandna nissagrifikawhom għalxejn? Jistgħu jkunu adattati għal xi ħaġa... Jidher ċar li Kristu hawnhekk jerġa’ jindika l-inutilità li jġiegħel lid-dixxipli ta’ Ġwanni, mhux ippreparati li jaċċettaw it-tagħlim Tiegħu kollu kemm hu, billi jassorbu xi regola separata tal-libertà Kristjana. Għalissa, ħalli dawk li jġorru din il-libertà jkunu nies kapaċi li jipperċepixxuha u jassorbuha. Hu, biex ngħidu hekk, jiskuża lid-dixxipli ta’ Ġwanni talli għadhom jiffurmaw xi ċirku separat barra mill-komunjoni miegħu...
Luqa 5:39 . U ħadd li jkun xorbu nbid qodma mill-ewwel ma jitlob ġdid; għax jgħid: qodma aħjar.
L-istess skuża għad-dixxipli ta’ Ġwanni tinsab fl-aħħar parabbola dwar l-inbid antik li jduq aħjar (vers 39). B’dan il-Mulej irid jgħid li hu jiftiehem perfettament minnu li n-nies, imdorrijin b’ċerti ordnijiet tal-ħajja u wara li assimilaw għalihom infushom fehmiet li ilhom stabbiliti, jeħel magħhom bil-qawwa kollha.
