Biċċa ġdida ta' leġiżlazzjoni Ewropea qed tmexxi lejn bidla sinifikanti fil-mod kif il-liċenzji tas-sewqan huma ġestiti madwar l-Unjoni, li tqanqal dibattitu ħaj fost is-sewwieqa ta' kull età. Fil-qalba tal-kontroversja hemm proposta li tista’ tara t-tmiem ta’ liċenzji tas-sewqan tul il-ħajja, li titlob lis-sewwieqa jagħmlu eżamijiet mediċi kull ħmistax-il sena biex iżommu l-liċenzji tagħhom validi.
Din il-bidla proposta hija parti mill-21 emenda tad-direttiva Ewropea dwar il-liċenzja tas-sewqan, li għandha l-għan li tikkonforma mal-mira ta' “Viżjoni Żero” ta' Brussell. Dan il-pjan ambizzjuż ifittex li jelimina l-imwiet relatati mat-toroq sal-2050. Filwaqt li l-imwiet fit-toroq naqsu b’mod sinifikanti minn 51,400 fl-2001 għal 19,800 fl-2021 madwar l-Ewropa, il-progress baqa’ stabbli f’dawn l-aħħar snin, u wassal għall-ħtieġa għal miżuri ġodda.
Bħalissa, pajjiżi bħall-Italja u l-Portugall jeħtieġu kontrolli mediċi għas-sewwieqa li jibdew fl-età ta’ 50, bi Spanja u l-Greċja jibdew minn 65, id-Danimarka 70, u l-Olanda 75. B’kuntrast, Franza, il-Ġermanja, il-Belġju, u l-Polonja jippermettu lis-sewwieqa li jżommu. il-liċenzji tagħhom għall-ħajja mingħajr dawn ir-rekwiżiti. Id-direttiva l-ġdida tal-UE, sostnuta mill-MPE tal-Ħodor Franċiża Karima Delli, tfittex li tistandardizza l-proċess madwar l-istati membri, filwaqt li tinsisti li l-mossa mhix età iżda pjuttost mezz biex tiżgura l-kundizzjoni tas-sewwieq.
Għalliema tas-sewqan bħal Thomas Marchetto jaraw mertu fil-proposta, u jenfasizzaw dan tajba tas-saħħa mhux dejjem daqs is-sewqan sikur. Madankollu, ħafna sewwieqa anzjani jħossuhom partikolarment immirati mill-bidla, minkejja assigurazzjonijiet li l-miżura għandha l-għan li ttejjeb is-sikurezza fit-toroq għal kulħadd. Is-sewwieqa iżgħar, min-naħa l-oħra, jilqgħu l-inizjattiva, billi jarawha bħala pass meħtieġ biex jiġu vvalutati r-riflessi u l-kapaċitajiet tas-sewwieq.
Id-dibattitu qajjem oppożizzjoni sinifikanti, b'organizzazzjonijiet bħal "40 miljun sewwieq" iniedu petizzjonijiet bħal "Tmissx il-Liċenzja Tiegħi.” Dawn il-gruppi jargumentaw li r-revoka tal-privileġġi tas-sewqan mingħajr ebda ksur, ibbażata biss fuq valutazzjonijiet mediċi, hija inġusta u tiddiskrimina kontra s-sewwieqa abbażi tal-età u s-saħħa.
Żid mal-kor tad-dissens, L-MEP Maxette Pirbakas esprima t-tħassib tagħha fuq Twitter, u enfasizza l-isfidi uniċi li jiffaċċjaw il-kostitwenti tagħha fl-Antilles Franċiżi:
“Fl-@Europarl_EN, iffirmajt flimkien emenda biex niċħad dan it-test eċċessiv li se jwassal għall-kanċellazzjoni tal-liċenzji tas-sewqan ta’ nies li ma wettqu l-ebda ksur. Fid-dar tiegħi fl-Antilles, fejn in-netwerks tat-trasport pubbliku huma embrijoniċi, li ma jkollokx karozza hija ekwivalenti għal mewt soċjali. Din il-politika kontra l-karozzi tmur lil hinn u lil hinn mingħajr qatt ma tqis ir-realtajiet tal-periferiji u ż-żoni rurali.”
Hekk kif il-Parlament Ewropew qed jipprepara biex jiddiskuti l-abbozz ta’ liġi fis-27 ta’ Frar, wara l-ewwel qari tiegħu f’Diċembru, il-futur tal-liċenzji tas-sewqan fl-UE jinsab fil-bilanċ. Il-leġiżlazzjoni proposta tat bidu għal konverżazzjoni dwar is-sikurezza, id-diskriminazzjoni, u d-dritt għall-mobilità, bil-partijiet interessati min-naħat kollha jħejju għal dibattitu jaħraq.
Id-dikjarazzjoni ta' Pirbakas tenfasizza l-implikazzjonijiet usa' tal-liġi, speċjalment għal dawk li jgħixu f'żoni fejn it-trasport pubbliku huwa limitat jew ineżistenti, u tenfasizza l-ħtieġa għal politiki li jqisu ċ-ċirkostanzi diversi taċ-ċittadini kollha tal-UE.
