Hu u oħrajn tkellmu ma’ Eline Joseph, li taħdem għall-Organizzazzjoni Internazzjonali għall-Migrazzjoni (IOM) f'Port-au-Prince ma' tim li jipprovdi appoġġ psikosoċjali lil nies li ħarbu minn djarhom minħabba l-vjolenza u n-nuqqas ta' sigurtà.
Tkellmet magħha Aħbarijiet tan-NU dwar il-ħajja tax-xogħol tagħha u l-appoġġ tal-familja tagħha.
“Ikolli ngħid li sar aktar diffiċli biex nagħmel xogħli peress li ma nistax niċċaqlaq liberament u nagħti kura lil nies spostati, speċjalment dawk li jinsabu f’żoni ħomor, li huma perikolużi wisq biex iżuruhom.
Il-ħajja ta’ kuljum tkompli fit-toroq ta’ Port au Prince, minkejja n-nuqqas ta’ sigurtà.
L-insigurtà f'Ħaiti hija bla preċedent - vjolenza estrema, attakki minn gruppi armati, ħtif. Ħadd mhu sigur. Kulħadd jinsab f’riskju li jsir vittma. Is-sitwazzjoni tista’ tinbidel minn minuta għal minuta, għalhekk irridu nibqgħu viġilanti l-ħin kollu.
Telf ta' identità
Riċentement, iltqajt ma’ komunità ta’ bdiewa li kienu mġiegħla, minħabba l-attività tal-gangs, iħallu l-art fertili ħafna tagħhom fuq l-għoljiet barra Petionville [viċinat fix-Xlokk ta’ Port-au-Prince] fejn kienu jkabbru l-ħaxix.
Wieħed mill-mexxejja qalli kif tilfu l-mod ta’ ħajja tagħhom, kif ma setgħux jibqgħu jieħdu l-arja friska tal-muntanji u jgħixu mill-frott tax-xogħol tagħhom. Issa qed jgħixu f’sit għall-persuni spostati ma’ nies li ma jafux, bi ftit aċċess għall-ilma u sanità xierqa u l-istess ikel kuljum.
Huwa qalli li mhux il-persuna li darba kien, li tilef l-identità tiegħu, li qal li kien dak kollu li kellu fid-dinja. Qal li m’għadu jammonta għal xejn.
Smajt xi stejjer iddisprati minn irġiel li ġew sfurzati jaraw l-istupru tan-nisa u l-bniet tagħhom, li wħud minnhom kienu infettati bl-HIV. Dawn l-irġiel ma setgħu jagħmlu xejn biex jipproteġu lill-familji tagħhom, u ħafna jħossuhom responsabbli għal dak li ġara. Wieħed raġel qal li ħassu bla valur u kien qed ikollu ħsibijiet suwiċidali.
Ħaddiema minn sieħba lokali ta' NGO tan-NU, l-UCCEDH, jivvalutaw il-bżonnijiet tan-nies spostati fiċ-ċentru ta' Port-au-Prince.
Smajt lil tfal li jistennew li missirijiethom jiġu d-dar, jibżgħu li setgħu ġew maqtula b’tiri.
Appoġġ psikoloġiku
Naħdem fuq il - IOM tim, aħna nipprovdu l-ewwel għajnuna psikoloġika għal nies f'diffikultà, inklużi sessjonijiet one-to-one u fi gruppi. Aħna wkoll niżguraw li jkunu f'post sigur.
Noffru sessjonijiet ta’ rilassament u attivitajiet rikreattivi biex ngħinu lin-nies jirrilassaw. L-approċċ tagħna huwa ċċentrat fuq in-nies. Aħna nqisu l-esperjenza tagħhom u nintroduċu elementi tal-kultura Ħaiti, inklużi proverbji u żfin.
Jien organizzajt ukoll counselling għall-anzjani. Mara waħda ġiet għandi wara sessjoni biex tirringrazzjani, u qalet li din kienet l-ewwel darba li ngħatat l-opportunità li tpoġġi fi kliem l-uġigħ u t-tbatija li kienet qed tesperjenza.
Ħajja tal-familja
Irrid naħseb ukoll fil-familja tiegħi stess. Jien imġiegħel inrabbi lil uliedi fl-erba’ ħitan tad-dar tiegħi. Lanqas nista’ noħroġhom għal mixja, biss biex nieħu n-nifs.
Meta jkolli nitlaq mid-dar għax-xiri jew għax-xogħol, it-tifla tiegħi ta’ ħames snin tħaresni f’għajnejja u ġġegħelni nwiegħed li se nirritorna d-dar fis-sod. Dan jagħmilni imdejjaq ħafna.
Ibni ta’ 10 snin qalli darba waħda, li jekk il-president, li nqatel f’daru, mhux sikur, allura ħadd ma jkun. U meta jgħid hekk u jgħidli li sema’ li l-iġsma ta’ nies maqtula qed jitħallew fit-toroq, ma tantx għandi risposta għalih.
Fid-dar, nippruvaw ikollna ħajja normali. Uliedi jipprattikaw l-istrumenti mużikali tagħhom. Kultant ikollna picnic fuq il-veranda jew ikollna lejl ta’ film jew karaoke.
B’qalbi kollha, noħlom li Ħaiti se jerġa’ jkun pajjiż sigur u stabbli. Noħlom li nies spostati jistgħu jirritornaw lejn djarhom. Noħlom li l-bdiewa jistgħu jerġgħu lura fl-għelieqi tagħhom.”
