New York ikumira, kapena kani, mzindawu ukumizidwa ndi zake nyumba zazitali. Awa ndi mathedwe a kafukufuku watsopano yemwe adatengera geology yomwe ili pansi pa mzindawu poyiyerekeza ndi data ya satellite.
Manhattan Bridge, New York. Ngongole yazithunzi: Patrick Tomasso kudzera pa Unsplash, chilolezo chaulere
Pali zifukwa zambiri zakumira kwapang'onopang'ono kwa Dziko Lapansi, koma kulemera kwa mizindayo sikumaphunziridwa kawirikawiri.
The phunziro adapeza kuti New York ikumira mamilimita 1-2 pachaka chifukwa cha kulemera kwa nyumba zazitali. Mamilimita angapo sangawoneke ngati ochuluka, koma madera ena a mzindawo akumira mofulumira kwambiri.
Kusinthaku kutha kuyambitsa zovuta mumzinda wapansi womwe uli ndi anthu opitilira 8 miliyoni. Zotsatirazi zikuyenera kulimbikitsa kuyesetsanso kukhazikitsa njira zochepetsera kusintha kwanyengo kuti athe kuthana ndi chiwopsezo cha kusefukira kwamadzi komanso kukwera kwa nyanja.
New York. Ngongole yazithunzi: Thomas Habr kudzera ku Unsplash, chilolezo chaulere
Pakafukufuku watsopanoyu, ofufuza adawerengera kuchuluka kwa nyumba pafupifupi 1 miliyoni ku New York City kukhala ma kilogalamu 764,000,000,000,000,000. Kenako adagawanitsa mzindawu kukhala 100 x 100 metres square grid ndipo, poganizira mphamvu yokoka, adatembenuza kuchuluka kwa nyumbazo kukhala kutsika pansi.
Kuwerengera kwawo kumangophatikizapo kuchuluka kwa nyumba ndi zinthu zomwe zili mkati mwake, osati misewu ya New York, misewu, milatho, njanji, ndi madera ena oyala. Ngakhale zili ndi malire ameneŵa, ziŵerengero zatsopanozi zimasonyeza bwino zimene zinachitikira m’mbuyomo za kugwa kwa mzindawu poganizira za mmene zinthu zilili pansi pa mzinda wa New York City, zomwe zimaphatikizapo mchenga, dothi, ndiponso miyala.
Poyerekeza zitsanzo zimenezi ndi zinthu za setilaiti zimene zimafotokoza za kukwera kwa nthaka, gululo linapeza malo amene mzindawo umakhalapo. Ofufuzawo anachenjeza kuti kuwonjezeka kwa mizinda, kuphatikizapo kukhetsa madzi apansi panthaka, kungangowonjezera vuto la New York la “kumira” m’nyanja.
New York usiku. Ngongole yazithunzi: Andre Benz kudzera pa Unsplash, chilolezo chaulere
New York ndithudi si mzinda wotero padziko lapansi. Gawo limodzi mwa magawo anayi a likulu la dziko la Indonesia, Jakarta, pofika 2050 likhoza kukhala pansi pa madzi pamene mbali zina za mzindawo zimamira pafupifupi masentimita 11 pachaka chifukwa cha kukumba madzi apansi. Anthu opitilira 30 miliyoni a ku Jakarta tsopano akuganiza zosamuka.
Poyerekeza, mzinda wa New York uli pachitatu ponena za ngozi ya kusefukira kwa madzi m’tsogolo. Malo ambiri apansi a Manhattan ali pamtunda wa 1 mpaka 2 mamita pamwamba pa nyanja yamakono. Mphepo yamkuntho ya m’chaka cha 2012 ndi 2021 inasonyezanso mmene mzindawu ungasefukire mwamsanga.
Mu 2022, kafukufuku yemwe adachitika m'mizinda 99 ya m'mphepete mwa nyanja padziko lonse lapansi adapeza kuti malo ocheperako atha kukhala akulu kuposa momwe amaganizira. M’mizinda yambiri yomwe yafufuzidwa, nthaka ikumira mofulumira kuposa mmene madzi a m’nyanja akuchulukira, kutanthauza kuti anthu akumana ndi kusefukira kwa madzi posachedwa kusiyana ndi mmene nyengo imanenera.
Written by Alius Noreika
