Norweski Uniwersytet Nauki i Technologii przedstawił wyniki badania, w którym analizowano próby „czarodziejów”. Uczeni odkryli, że podobne procesy w Norwegii zakończyły się dopiero w XVIII wieku i stracono setki oskarżonych. Według komunikatu uniwersyteckiego „polowania na czarownice” były w Norwegii powszechne w XVI i XVII wieku. Według podanych danych w tym czasie o czary oskarżono około 18 osób, z czego około 16 skazano na śmierć. Wielu z tych nieszczęśników zostało spalonych na stosie. Badacze zauważają również, że wśród straconych „czarodziejów” jest znaczna liczba Saami. Na przykład spośród 17 osób skazanych na śmierć we Finnmarku w powyższym okresie 750 stanowili Saami. Materiałem do badań naukowców stały się zachowane akty sądowe tamtych czasów. Ich badanie pozwoliło ujawnić pewne szczegóły procesów.
W ten sposób zespół historyka Ellen Alm ustalił na podstawie akt sądowych, że trzech Samów zostało oskarżonych o czary: Finn-Kristin, Ann Aslaxdatter i Henrik Meraker. Ostatni z nich został ostatecznie skazany na śmierć. „Ponieważ wielu Saami miało norwesko brzmiące imiona, mogło być ich jeszcze więcej” – zauważają badacze.
Historycy zidentyfikowali kilka potencjalnych powodów, dla których w XVIII wieku ostatecznie zakończono straszliwe prześladowania czarów. Podczas procesów „czarownic” w XVI i XVII wieku stosowanie tortur w celu wymuszenia zeznań było nielegalne, a skazanym „przestępcom” zakazano składania zeznań. Oznaczało to, że skazana „czarownica” nie mogła ujawniać imion innych „czarownic”. „Ale nierzadko w sprawach o czary prawo często przymykało oczy” – mówi współautorka Anne-Sophie Schötner Skaar. – Stosowano tortury, a skazane „czarownice” zmuszone były wymieniać nazwiska swoich „wspólników”. Literę prawa interpretowano bardzo różnie, co doprowadziło do wielu procesów „czarownic”. „Ale pod koniec XVII wieku praktyka sądowa zaczęła się zmieniać. Niektórzy sędziowie stali się bardziej rygorystyczni, żądali niezbędnych dowodów i nie tolerowali już stosowania tortur”.
Pod koniec XVII wieku coraz więcej sędziów zaczęło przestrzegać prawa, co utrudniało wnoszenie spraw o czary do sądu. „Jak udowodnić rzekome przestępstwo, jeśli zmuszanie kogoś do przyznania się do winy jest już niedopuszczalne?” – to pytanie zadają sobie współcześni badacze, zauważając, że wraz z ustaniem prześladowań czarów pojawił się inny mechanizm kontroli i zwalczania. religia Saami: na scenie pojawili się misjonarze. „Wygląda na to, że misjonarze przejęli władzę od wymiaru sprawiedliwości, aby „zająć się” religią Saami i jej praktyką” – mówi Schötner-Skaar. Istnieją na to mocne dowody w osiemnastowiecznych relacjach misjonarzy.
„Niektóre relacje misjonarzy czyta się okropnie. Znajdujemy opisy Samów zajmujących się „diabelską magią”. Z relacji misjonarzy wynika, że niektórzy nadal interpretowali religię Saami jako czary i dzieło diabła, chociaż wymiar sprawiedliwości nie wydawał się już zainteresowany tym zajmowaniem” – mówi.
Ksiądz Johan Randulf, autor Rękopisu Neroi, napisał, że „Południowi Saami mają wielu różnych bogów, ale wszyscy należą do diabła: «Wiem, że on, wraz ze wszystkimi innymi [bogami Samów], jest samym diabłem ' – tak kapłan opisuje jednego z bogów południowych Lapończyków, a także opisuje yoik, tradycyjny styl śpiewu Saami, jako „pieśń szatana”.
Fot. Dokument z XVIII w. zawiera informację Margarety Mortendatter Trefault, oskarżonej o czary / Archiwum Cyfrowe
