21.4 C
Brussels
Aso Lua, Me 14, 2024
talaSu'esu'eina le 30 Tausaga o le Si'itia o le Sami ile Lalolagi

Su'esu'eina le 30 Tausaga o le Si'itia o le Sami ile Lalolagi

FA'AALIGA: O faʻamatalaga ma manatu o loʻo toe faia i totonu o tusiga o mea ia o loʻo taʻu mai ai ma o latou lava matafaioi. Lomiga i The European Times e le otometi le faauigaina o le faamaoniga o le manatu, ae o le aia tatau e faailoa ai.

FA'ALI'ILIGA FA'AVAE: O tala uma i totonu o lenei 'upega tafa'ilagi o lo'o lomia i le gagana Peretania. O fa'aliliuga fa'aliliu o lo'o faia e ala i se fa'agasologa otometi e ta'ua o fa'aliliuga neural. Afai e masalosalo, faʻafeiloaʻi i taimi uma le tusiga muamua. Faafetai mo le malamalama.

Su'esu'eina le 30 Tausaga o le Si'itia o le Sami

1992 - 2022


O le maualuga o le suasami o le lalolagi ua si'itia i le 101 milimita (3.98 inisi) talu mai le 1992, ma o lo'o fa'aauau pea i le 3.9 mm (0.15 inisi) i le tausaga.

O se satelite fou na faʻalauiloaina e saienitisi ma inisinia i le tolusefulu tausaga talu ai e suʻesuʻe ai pe faʻafefea ona siʻitia ma faʻaitiitia le vai i le aluga o taimi, o se galuega sa naʻo le gataifale na mafai muamua. O Aukuso 10, 1992, TOPEX/Poseidon na amatalia i luga o le taamilosaga ma amata ai se faamaumauga 30-tausaga o le maualuga o le sami i le lalolagi atoa. O mea na maua ua faʻamaonia ai mea na vaʻaia muamua e saienitisi mai le matafaga: o loʻo siʻitia le sami, ma ua faʻavavevave le fua.


Ua iloa e tagata suʻesuʻe o le maualuga o le suasami o le lalolagi—o loo faaalia i le laina i luga ma lalo—ua siʻitia i le 10.1 senitimita (3.98 inisi) talu mai le 1992. I le 140 tausaga ua tuanaʻi, ua faaalia ai e satelite ma fua o le tai le maualuga o le suasami o le lalolagi i le 21 i le 24. senitimita (8 i le 9 inisi).

Amata ile TOPEX/Poseidon, NASA ma fa'aagafeso'ota'i va'a va'alele ua fa'asalalauina se faasologa faifaipea o satelite o lo'o fa'aogaina le radar altimeters e mata'ituina ai le fa'afanua o luga o le sami. O le mea moni, e mata'ituina e satelite le foliga sa'o ma le maualuga o le sami. Ole altimeter ole radar e fa'aauau pea ona fa'ao'o atu fatu o galu o le leitio (microwave), lea e toe fa'afo'i atu i le satelite i luga ole vasa. E fuafua e meafaifaaili le taimi e toe foʻi mai ai le faailo, a o siaki foʻi le nofoaga saʻo o le satelite i le vanimonimo. Mai lenei mea, e mafai e saienitisi ona fuafua le maualuga o le sami i lalo tonu o le satelite.

Talu mai le 1992, e lima misiona ma tutusa maualuga maualuga ua toe faia le taamilosaga tutusa i aso uma e 10: TOPEX/Poseidon (1992 i le 2006), Jason-1 (2001 i le 2013), le Ocean Surface Topography Mission/Jason-2 (2008 i le 2019), Jason-3 (2016 i le taimi nei), ma Sentinel-6 Michael Freilich (2020 i le taimi nei). O misiona na fausia e ala i faiga faapaaga eseese i le va o le NASA, Farani's Center National d'Etudes Spatiales (CNES), le Faalapotopotoga a Europa mo le Faʻaaogaina o Satelite Meteorological (EUMETSAT), le European Space Agency (ESA), Ma le US National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA).


Fa'atasi, ua fa'apotopotoina e 'au a le misiona se fa'amaumauga tu'ufa'atasia, fa'ata'atiaga fa'afanua o le sami e tutusa ma le galuega a le afa-miliona fua o le tai. Na fa'aputuina ma fa'amaonia e le au su'esu'e se fa'amaumauga o fa'amaumauga ua lava le umi ma le maaleale e iloa ai suiga o le suasami i le lalolagi ma fa'aitulagi i tua atu o ta'amilosaga fa'avaitaimi, ta'i tausaga, ma ta'amilosaga fa'aletausaga e masani ona tupu.

"Faatasi ai ma le 30 tausaga o faʻamaumauga, e mafai ona tatou iloa mulimuli ane le tele o lo tatou aafiaga i le tau o le lalolagi," o le tala lea a Josh Willis, o se tagata suʻesuʻe o le sami i le Fale Su'esu'e Fa'asao Va'e (JPL) ma le NASA's project scientist mo Sentinel-6 Michael Freilich. “O le si'itia o le suasami e mafua ona o le faalavelaveina e tagata i le tau ua faaitiitia ai le taamilosaga masani. Ma o loʻo tupu vave ma televave i le sefulu tausaga uma."

O le fa'afanua o lo'o i le pito i luga o lenei itulau o lo'o fa'aalia ai faiga fa'alelalolagi i tulaga o le sami e pei ona matauina mai le 1993 i le 2022 e TOPEX/Poseidon, le tolu misiona a Jason, ma Sentinel-6 Michael Freilich. Matau le fesuiaiga o le vateatea i le fua o le si'itia o le suasami, ma nisi vaega o le vasa e vave alu a'e (fa'aalia i le mumu ma le moli loloto) nai lo le fua o le lalolagi. O le tele o fa'aletonu e atagia mai ai suiga umi o galu o le sami ma le tufatufaina o le vevela.

Suiga o le Suasami i le Lalolagi Talu ona Fa'alauiloa TOPEX/Poseidon i le 30 Tausaga talu ai

1992 - 2022


O fa'amaumauga fo'i altimetry o lo'o fa'aalia ai le fa'avavevave o le si'itia o le suasami. I le gasologa o le seneturi lona 20, na si'itia ai le maualuga o le suasami o le lalolagi i le tusa ma le 1.5 milimita (0.06 inisi) i le tausaga. I le amataga o le 1990s, e tusa ma le 2.5 mm (0.1 inisi) i le tausaga. I le sefulu tausaga talu ai, o le fua faatatau ua siitia i le 3.9 mm (0.15 inisi) i le tausaga.

I le laina laina, o le maualuga ma le maualalo i tausaga taʻitasi e mafua mai i le fesuiaiga o vai i le va o le eleele ma le sami. “O timuga o le taumalulu ma le kiona i le itu i matu o le lalolagi e suia ai le vai mai le vasa i le laueleele, ma e umi se taimi e toe tafe atu ai i le sami,” o le tala lea a Willis. "O lenei aafiaga e masani ona mafua ai le tusa ma le 1 senitimita le maualuga ma le pa'ū i tausaga taʻitasi, faʻatasi ai ma le sili atu pe itiiti ifo i le taimi o El Niño ma La Niña tausaga. E pei lava o le tata o le fatu o le paneta.”

E ui o ni nai milimita o le si'itia o le suasami i le tausaga e foliga mai e la'ititi, ae fai mai e saienitisi, o le 2.5 senitimita (1 inisi) uma o le si'itia o le suasami e fa'aliliuina i le 2.5 mita (8.5 futu) o le matafaga e leiloa i le averesi o le talafatai. O lona uiga foi, e mafai ona maualuga atu tai ma afa afa, ma aumaia ai le tele o lologa i le gataifale, e oo lava i aso o le la. I le a lipoti na tuuina atu ia Fepuari 2022, na faaiʻuina e saienitisi US e oo atu i le 2050 le maualuga o le suasami i luga o le talafatai o le US e mafai ona siitia i le va o le 25 i le 30 senitimita (10 i le 12 inisi) i luga aʻe o le maualuga o aso nei.

“O le mea e tulaga ese mai faamaumauga satelite altimetry e faapea o le siitia i luga o le 30 tausaga e tusa ma le sefulu taimi e sili atu nai lo le fesuiaiga masani o le vai i le va o le sami ma le eleele i le tausaga,” o le tala lea a Willis. "I se isi faaupuga, o le siʻitia e le tagata i luga o le suasami i le lalolagi atoa ua faʻasefulu taimi sili atu nai lo taamilosaga masani."

NASA Earth Observatory vitio ma ata na saunia e Joshua Stevens, faʻaaoga TOPEX / Poseidon faʻamaumauga mai le faaaloaloga a Josh Willis/JPL-Caltech.


- Faasalalauga -

Sili atu mai le tusitala

- FA'AALIGA FA'AVAE -spot_img
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -spot_img
- Faasalalauga -

Tatau faitau

Tala fou

- Faasalalauga -