Ua taofia e le Polokalame o Taumafa a le Lalolagi (WFP) mo se taimi le tumau galuega fesoasoani i Sudan ona o le taua i le va o vaega o le militeri tauva i Sudan, lea na mafua ai le maliliu o tagata faigaluega e toatolu a le WFP i le Aso Toonai. Ua valaau le Failautusi Aoao a Malo Aufaatasi mo i latou e nafa ma le faamasinoga.
E tusa ai ma a faʻamatalaga e mafua mai i le Pule Sili o le UN Agency, Cindy McCain, o le au faigaluega o loʻo faʻatinoina tiute faʻaola ola i Kabkabiya, North Darfur.
I se isi mea na tupu i le Aso Toonai, a WFP-pulea le UN Humanitarian Air Service (UNHAS) vaalele na matua faaleagaina i Khartoum International malaevaalele i le taimi o le fefaʻatauaʻiga o fana, na matua aʻafia ai. WFP'le mafai ona fa'agasolo tagata faigaluega ma fesoasoani i totonu o le atunu'u.
I totonu o le faʻamatalaga, na faʻamatala ai e Ms. McCain e faʻapea o galuega fesoasoani i Sudan ua faʻagata, e faʻatali ai se iloiloga o le faʻaleleia o le tulaga saogalemu.
"O loʻo naunau le WFP e fesoasoani i tagata Sudanese o loʻo feagai ma le le saogalemu o meaʻai," o le tala lea a Ms. McCain, "ae e le mafai ona tatou faia a tatou galuega laveai pe afai e le faʻamaonia le saogalemu ma le saogalemu o a tatou 'au ma paaga. E tatau i itu uma ona oʻo i se maliliega e faʻamautinoa ai le saogalemu o tagata faigaluega agaalofa i luga o le eleele ma mafai ai ona faʻaauau le tuʻuina atu o le ola laveaʻi fesoasoani agaalofa i tagata o Sudan. O loʻo tumau pea la matou faʻamuamua sili."
So'o se fa'ama'imau o le ola i auaunaga alofa e le taliaina ma ou te mana'omia ni laasaga vave e fa'amautinoa ai le saogalemu o i latou o lo'o totoe.
Na faamamafa e Ms. McCain, o le taufaamatau i vaega a le WFP e le mafai ai ona latou galulue saogalemu ma lelei i totonu o le atunuu ma faatino le galuega taua a le UN agency.
'Fa'amasinoga e aunoa ma le faatuai': Failautusi Aoao a Malo Aufaatasi
Tali atu i le faʻalavelave i le Aso Sa, UN Failautusi Aoao António Guterres valaau mo i latou e nafa ina ia aumai i le faamasinoga e aunoa ma le faatuai.
i se faʻamatalaga na mafua mai ia Mr. Guterres, na ia faaalia ai le popolega loloto e uiga i le faaauauina o feteenaiga, ma faamanatu atu i itu taua le manaomia ona faaaloalo i tulafono faava o malo, e aofia ai le matafaioi e faamautinoa le saogalemu ma le saogalemu o Malo Aufaatasi uma ma tagata faigaluega fesootai, o latou nofoaga, ma latou. aseta.
Na toe taʻua e le Failautusi Aoao lana valaau mo le taofia vave o le taua ma toe foi i talanoaga, ma na ia faamamafaina o loʻo faʻaauau pea ona ia faʻafesoʻotaʻi ma taʻitaʻi faʻaitulagi ma paaga a Sudanese e saili se auala e alu ese ai mai lenei faʻalavelave.
O tagata faigaluega fesoasoani 'e le o se sini', e tatau ona taofi le gaoia o nofoaga o le UN
O le Sui Faapitoa o le Failautusi Aoao mo Sudan ma le Ulu o le UN Integrated Transition Assistance Mission (UNITAMS) Mr. Volker Perthes malosi. taʻusalaina osofaʻiga i le Aso Sa, ma fai mai o tagata lautele ma tagata faigaluega fesoasoani alofa "e le o se taulaiga."
Na ta'ua e Mr. Perthes lipoti e uiga i mea na taia ai le UN ma isi nofoaga mo tagata, ma le gaoia o nei nofoaga, i le tele o nofoaga i Darfur.
Fai mai le pule o le UNITAMS, o nei faiga sauā e faʻalavelave ai le tuʻuina atu o fesoasoani laveaʻi, ma e tatau ona faʻaumatia. “A tula’i mai fa’alavelave fa’apenei, o fafine, ali’i, ma tamaiti o lo’o matua’i mana’omia se fesoasoani e sili ona mafatia.”
Na faasilasila e Mr. Perthe i le Aso Sa na ia faatalitonuina vaega taua e lua i le taua o loo i ai nei e taofi mo sina taimi le taua, i luga o mafuaaga alofa, i le va o le fa ma le fitu PM, taimi i le lotoifale.
Ua valaau sui o le Fono a le Puipuiga mo le filemu
O sui o le Fono Puipuia faaopoopo o latou leo i valaau mo le faamutaina o taua i le Aso Sa, i se faamatalaga e faailoa ai lo latou faanoanoa ona o le maliliu o tagata ma manuʻa.
I le faʻamatalaga, na latou unaʻia ai itu e toe faʻafoʻi le toʻa, ma toe foʻi i talanoaga e foia ai le faʻafitauli o loʻo i ai nei i Sudan.
Na latou faʻamamafaina le taua o le faʻatumauina o avanoa agaalofa ma faʻamautinoa le saogalemu o tagata faigaluega a le UN, ma toe faʻamautuina la latou "tautinoga malosi i le lotogatasi, pule silisili ese, tutoʻatasi ma le faʻamaoni o le teritori o le Republic of Sudan."