19.4 C
Brussels
Aso Tofi, Me 9, 2024
Saienisi & TekonolosiĀkeolokiO se papyrus a Aikupito anamua o loʻo faʻamatalaina ai se gata e seasea ona iai ona nifo e 4 ma...

O se papyrus anamua a Aikupito o loo faamatalaina ai se gata e seasea ona iai ona nifo e 4 ma le tele o isi meaola fetolofi oona.

FA'AALIGA: O faʻamatalaga ma manatu o loʻo toe faia i totonu o tusiga o mea ia o loʻo taʻu mai ai ma o latou lava matafaioi. Lomiga i The European Times e le otometi le faauigaina o le faamaoniga o le manatu, ae o le aia tatau e faailoa ai.

FA'ALI'ILIGA FA'AVAE: O tala uma i totonu o lenei 'upega tafa'ilagi o lo'o lomia i le gagana Peretania. O fa'aliliuga fa'aliliu o lo'o faia e ala i se fa'agasologa otometi e ta'ua o fa'aliliuga neural. Afai e masalosalo, faʻafeiloaʻi i taimi uma le tusiga muamua. Faafetai mo le malamalama.

Gaston de Persigny
Gaston de Persigny
Gaston de Persigny - Tusitala i The European Times tala

O faamaumauga tusitusia e mafai ona ta'u mai ai ia i tatou le tele o mea e uiga i malo anamua. O suʻesuʻega talu ai nei i gata uogo o loʻo faʻamatalaina i se papyrus anamua a Aikupito e faʻaalia ai mea e sili atu nai lo le mea e te mafaufau i ai. O le tele o ituaiga o gata e sili atu ona eseese nai lo le mea na tatou mafaufau i ai na ola i le laueleele o Farao - o loʻo faʻamatalaina ai foi le mafuaaga na popole tele ai tusitala Aikupito anamua i le togafitia o gata, o le tusi lea a The Converstion. E pei o ata vali, o tusitusiga mai le amataga o talafaasolopito tusitusia e masani ona faamatalaina ai manu feʻai. E mafai ona latou tuʻuina atu ni faʻamatalaga mataʻina, ae o le faʻamalamalamaina o ituaiga o loʻo faʻamatalaina e mafai ona faigata. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le pepa anamua a Aikupito e taʻua o Brooklyn Papyrus, na tusia i le 660 - 330 TLM. ae masalo o se kopi o se pepa ua leva tele, o loo lisiina ai ituaiga eseese o gata sa iloa i lena taimi, o taunuuga o latou utia, ma a latou togafitiga.

I le faaopoopo atu i faailoga o le u, o loʻo faʻamatalaina foi e le papyrus le atua e fesootaʻi ma le gata, poʻo lana faʻalavelave e mafai ona laveaʻiina le tagata manua. O se faaaʻoaʻoga, o le ū a le “gata tele o Apophis” (o se atua e pei o se gata), ua faamatalaina faapea e vave ona oti. Ua lapataia foi le aufaitau, o lenei gata e le o iai ni nifo e lua e masani ai, ae e fa, o se mea e seasea maua e se gata i aso nei.

O gata uogo o loʻo faʻamatalaina i le Brooklyn Papyrus e eseese: 37 ituaiga o loʻo lisiina, o faʻamatalaga mo le 13 ua leiloa. I aso nei, o le itulagi o Aikupito Anamua o lo'o i ai le tele o ituaiga o meaola. O lenei mea na mafua ai le tele o fefinauaiga i le va o tagata suʻesuʻe po o fea ituaiga na faʻamatalaina.

Le Gata e Fa Nifo E leai se finau mo le gata tele o Apofi o lo'o nofo i totonu o tuaoi o Aikupito Anamua. E pei o le tele o gata uogo, lea e mafua ai le tele o le oti o gata i le lalolagi, o gata feai ma gata ulavavale ua maua nei i Aikupito e na o le lua nifo, e tasi i ponaivi taitasi o le auvae pito i luga. I gata, o ivi auvae i itu uma e lua e vavae ese ma gaoioi tutoatasi, e le pei o mammals.

O le gata lata ane i aso nei, lea e masani ona fa nifo, o le boomslang (Disopholidus typus) o le sub-Sahara African savannas, lea ua maua nei e silia ma le 650 km i saute o Aikupito i aso nei. O lona 'ona e mafai ona fa'atoto ai le tagata manu'a mai so'o se pu ma mafua ai le tafe toto o le cerebral. Mata o le gata Apophis o se faʻamatalaga vave, faʻamatalaga auiliili o se boomslang? Ae afai o lea, na faapefea ona tau atu tagata Aikupito anamua i se gata o loo nofo mamao i saute o latou tuaoi?

Ina ia iloa, na faʻaaogaina e saienitisi se faʻataʻitaʻiga faʻafuainumera e taʻua o le climate niche modeling e suʻesuʻe ai pe faʻafefea ona suia laina o gata Aferika ma Levantine (Metitirani i sasaʻe) i le aluga o taimi.

I tulagavae o gata anamua

O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le tau sili atu ona susu o Aikupito Anamua sa lelei mo le tele o gata e le o ola ai i aso nei. Sa taulai atu le au saienitisi i ituaiga e 10 mai le teropika o Aferika, le itulagi o Maghreb o Aferika i Matu ma Sasaʻe Tutotonu e mafai ona fetaui ma faʻamatalaga i le papyrus. O nei mea e aofia ai nisi o gata uogo sili ona lauiloa i Aferika, e pei o le mamba uliuli, le gata uogo ma le boomslang. Na maua e le au suʻesuʻe o le iva o le sefulu ituaiga e foliga mai na ola i Aikupito Anamua. Mo se faaaʻoaʻoga, atonu na ola tagata fuʻa i le talafatai o le Sami Ulaula i nofoaga sa avea ma vaega o Aikupito i le 4,000 tausaga ua mavae.

E faapena foʻi i le Brooklyn Papyrus, o loo faamatalaina ai se gata “ua foliga e pei o se salu” lea “e uisa e pei o le ʻau a le fai auro.” O le gata uogo (Bitis arietans) e fetaui ma lenei faʻamatalaga, ae o loʻo nofo nei i le itu i saute o Khartoum i Sudan ma le itu i matu o Eritrea. E toe faapea foi, ua talitonu saienitisi o lenei ituaiga o meaola na oo atu i matu.

E tele suiga talu mai le vaitau na faʻataʻitaʻiina e le au suʻesuʻe. O le mago o le tau ma le toafa na tupu pe tusa o le 4,200 tausaga ua mavae, ae atonu e leʻi tutusa. I totonu o le Vanu o le Naila ma le talafatai, mo se faʻataʻitaʻiga, o faʻatoʻaga ma faʻafefeteina atonu na faʻagesegese ai le mago ma faʻatagaina le tele o meaola e faʻaauau pea i taimi faʻasolopito. E ta'u mai ai e tele gata oona atonu na i ai i Aikupito i le taimi o Farao.

Ata fa'ata'ita'i na saunia e Pixabay: https://www.pexels.com/photo/gold-tutankhamun-statue-33571/

- Faasalalauga -

Sili atu mai le tusitala

- FA'AALIGA FA'AVAE -spot_img
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -spot_img
- Faasalalauga -

Tatau faitau

Tala fou

- Faasalalauga -