UN ma ofisa paaga na finau i le Aso Lulu o "suiga taua" e manaʻomia e faʻaleleia atili ai fesoasoani i Gaza, aʻo latou faʻalauiloaina se $ 2.8 piliona. apili e tuʻuina atu fesoasoani faʻanatinati mo le faitau miliona o tagata i totonu o le faʻatafunaga faʻaleagaina, ae faʻapea foʻi i le Faletupe i Sisifo, lea na taulaʻi ai Palesitina e fa'ateleina sauaga a tagata nofoia.
O le atinaʻe na oʻo mai i le lotolotoi o lipoti o osofaʻiga faifai pea a Isaraelu i le Gaza Strip e aofia ai le Aai o Kasa i matu, Rafah i le itu i saute o Kasa ma le ogatotonu o Kasa, lea. e silia ma le sefulu tagata na talitonu ua maliliu i se osofaʻiga faʻafuaseʻi i luga o se tolauapiga a tagata sulufaʻi i le Aso Lua.
O ata vitio na lipotia mai mai le Falemai o Al-Aqsa i Deir Al-Balah na faʻaalia ai tagata manuʻa ma maliliu e aofia ai tamaiti ina ua maeʻa le osofaʻiga i le tolauapiga a Maghazi i le ogatotonu o le faʻalavelave.
Mata'utia fia'ai
O le talosaga a le Aso Lulu e aofia ai le fesoasoani i le 3.1 miliona tagata i le va o le taimi nei ma le faaiuga o le tausaga.
O loʻo faʻamoemoe e fesoasoani i le 2.3 miliona tagata i le Gaza Strip lea ua lapataia ai e le au atamamai o le le saogalemu o meaai ua lata mai le oge i le itu i matu ina ua maeʻa le sili atu ma le ono masina o osofaʻiga malosi a Isaraelu ma se osofaʻiga i le eleele, na faʻaalia i le tali atu i osofaʻiga mataʻutia na taʻitaʻia e Hamas i Isaraelu i saute ia Oketopa talu ai.
Tamaiti faatau auala
“Ua lata mai le oge i malo i matu ma fuafuaina e tupu i soo se taimi i le va o le taimi nei ma Me 2024; sili atu ma le afa o le faitau aofaʻi o Kasa o loʻo feagai ma tulaga mataʻutia o le fiaaai," OCHA fai mai, faʻaopoopo mai o maketi e leai ni meaʻai masani ma faʻalagolago i tagata faʻapitoa e tuʻuina atu fesoasoani.
“O se tulaga fa'apopoleina ua fa'ailoa mai o le si'itia lea o le toe fa'atau atu o fesoasoani alofa i maketi, aemaise lava tagata fa'atau oloa fa'alilolilo, o le to'atele o tamaiti laiti.”
O le taʻitaʻia o le apili, na taʻua ai e le OCHA o le talosaga faʻatupeina e aofia ai manaʻoga a le UN lala sooupu mo tagata sulufaʻi Palesitina, UNRWA, lea o loʻo faʻaauau pea ona avea ma "ivi tua" o le tali alofa i Kasa ma le Faletupe i Sisifo.
O le matafaioi autu a le UNRWA
"O le lua vaetolu o le faitau aofaʻi o Kasa - 1.6 miliona tagata - o tagata sulufaʻi Palesitina ua lesitalaina i le UNRWA," o le tala lea a OCHA, ma faaopoopo atu e toetoe lava a tasi le miliona o le 1.7 miliona tagata ua leai ni fale o lo'o nonofo nei i le 450 UNRWA ma nofoaga faitele., pe latalata ane i le lala sooupu a le UN.
OCHA faaopoopo o UNRWA e sili atu nai lo le 13,000 tagata faigaluega i Kasa, ma sili atu nai lo le 3,500 o loʻo auai i fesoasoani fesoasoani. "I taimi o faʻalavelave faʻafuaseʻi, (UNRWA's) lagolago e faʻalautele atu i tagata lautele," na fai mai ai, ma faaopoopo atu o le lala sooupu a le UN e tautuaina foi le 1.1 miliona tagata sulufaʻi Palesitina ma isi tagata resitalaina i le Faletupe i Sisifo, lea e 890,000 o tagata sulufaʻi.
Fa'alavelave vai
Le leai o se vai mama o loʻo faʻaauau pea ona avea ma popolega tele mo tagata soifua, o loʻo taʻua e le OCHA, ma naʻo le tasi o le tolu paipa vai e sau mai Isaraelu o loʻo faʻaogaina pea i le na o le 47 pasene le gafatia.
E itiiti ifo foi nai lo le 20 vaieli o le eleele e naʻo le galue "pe a maua le suauʻu" ma e leai se faʻaogaina atoatoa o vai otaota, OCHA lipotia, ma faʻaopoopo mai o le tafe mai o otaota na tupu "i le tele o eria e faʻaopoopoina ai le lamatiaga o le soifua maloloina lautele i Gaza".
O popolega o Rafah
Fa'ailoa se su'esu'ega lata mai a le WASH na ta'ita'ia e UNICEF, OCHA na maitauina na maua i totonu o nofoaga 75 na iloiloina i Rafah - e aofia ai le faitau aofaʻi o tagata 750,000 - o le tasi vaetolu o loʻo i ai vaipuna e le saogalemu mo le inu.
E aofia ai le 68 pasene o nofoaga fa'atasi a le UNRWA, ma o le averesi o le vai e na'o le tolu lita i le tagata i le aso.
I le mae’a ai o le fa’ate’a mai o ‘au a Isaraelu mai le itu i saute o Kasa i le amataga o le masina nei, na fa’aalia ai e le ‘au fesoasoani alofa ni atugaluga e uiga i se osofa’iga a le militeri faasaga i le vaega’au a le Hamas e le vaegaau a Isaraelu i le taulaga o Rafah lea e tuaoi ma Aikupito ma o lo’o sulufa’i atu i ai le silia ma le miliona tagata i le taimi nei.
O loʻo tumau pea manaʻoga i le itu i matu o Kasa i le lotolotoi o faʻalavelave fesoasoani faifaipea e aofia ai le teena o pulega a Isaraelu e faʻatagaina avanoa mo misiona fesoasoani.
popolega Tedros
I se faʻasalalauga faʻasalalau faʻasalalau i le Aso Lulu, UN World Health Organization (WHO) Na faailoa mai e le Faatonu Sili Aoao Tedros Adhanom Ghebreyesus le ala na “matua tuai ai le misiona a le Aso Gafua i Gaza City, ma totoe ai se taimi itiiti” e iloilo ai le faaleagaina ma manaoga i le Al-Shifa Hospital ma le Falemai Initonesia.
"O le aveeseina o tino oti i Al-Shifa o loʻo faʻaauau pea," o le tala lea a Tedros i luga o le X. "O le matagaluega o faʻalavelave faʻafuaseʻi o loʻo faʻamamaina e tagata faigaluega soifua maloloina ma o moega mu ua aveese. O le saogalemu o le fausiaina o loʻo totoe e manaʻomia lava se suʻesuʻega maeʻaeʻa faʻainisinia.
O loʻo gaogao le Falemaʻi Initonesia ae o loʻo faʻaauau pea taumafaiga e toe tatalaina, o le tala lea a Tedros.
O loʻo faʻatagaina e le Palestinian Medical Relief Society tagata mamaʻi manuʻa ae o loʻo tumau pea "le manaʻomia tele o suauʻu ma sapalai faʻafomaʻi", lea na folafola e le pule o le ofisa o le soifua maloloina UN e momoli.
"O le maualuga o le faʻaleagaina o falemaʻi a Kasa e faʻanoanoa ai le loto. Matou te toe valaʻau atu mo falemaʻi ia puipuia, ae le o le osofaʻia pe faʻamilitia."
O faʻamatalaga lata mai mai le pulega o le soifua maloloina o loʻo faʻaalia ai lena mea a itiiti mai 33,800 Palesitina ua maliliu ma sili atu 76,500 manua i Kasa talu mai le 7 Oketopa. O le numera o tagata maliliu i Isaraelu mai osofaiga a Hamas ia Oketopa 7 e tu i le 1,139 ma e to'atele o tagata o lo'o taofia pea i Kasa.
E tusa ma le 259 fitafita Isaraelu na maliliu i galuega i luga o le eleele i totonu o le enclave ma sili atu nai lo le 1,570 manuʻa, e tusa ai ma le ofisa faamaopoopo fesoasoani a UN, OCHA.
Galuega alofa
O le apili o le Aso Lulu ua suia ai le valaau muamua mo tupe ia Oketopa 2023 lea na toe faafou ia Novema ma faalautele atu ia Mati 2024.
O le $2.8 piliona fuainumera ua na o se vaega o le lata i le $4.1 piliona lea e manaʻomia e le UN ma paaga. e fa'amalieina mana'oga e sili ona vaivai ae e atagia mai ai mea e talitonu vaega fesoasoani e mafai ona fa'atinoina i le iva masina o lumana'i.
Mulimuli ane i le Aso Lulu, le UN Fono Puipuia e tatau ona talanoaina le tulaga televave o loʻo tupu i Sasaʻe Tutotonu, faʻatasi ai ma se faʻamatalaga a le UNRWA Commissioner General Philippe Lazzarini.