I le lua tausaga talu ai, na faalauiloa ai e Lonetona le Femalagaiga ma le Atinaʻeina o Tamaoaiga (MEDP), lea ua taʻua nei o le UK-Rwanda Asylum Partnership, lea na taʻua ai o tagata suʻesuʻe sulufaʻi i Peretania o le a auina atu i Rwanda aʻo leʻi mafai ona fofogaina a latou mataupu.
O le a iloiloina e le atunuu Rwandan asylum system lo latou manaʻomia mo puipuiga faavaomalo.
Ia Novema 2023, na taʻua ai e le Faamasinoga Maualuga a Peretania o le tulafono e le tusa ai ma le tulafono ona o popolega i le saogalemu i Rwanda. I le tali atu, na faia ai e Peretania ma Rwanda le pili fou, ma taʻutino ai Rwanda o se atunuu saogalemu, faatasi ai ma isi aiaiga.
Tulaga lamatia o le toe faatumu
O loʻo galue le Palemia o Peretania Rishi Sunak i le pasia o le pili ma talu ai nei na taʻua ai o le malaga muamua o felauaiga tagata sulufaʻi ua sauni e malaga ese i le 10 i le 12 vaiaso, e tusa o Iulai, e tusa ai ma lipoti a le aufaasālalau faavaomalo.
Ae ui i lea, o le UN Special Rapporteurs lapatai mai lena mea ave'esea tagata sulufa'i i Rwanda, po'o so'o se isi mea, e mafai ona tu'u ai kamupani va'alele ma pulega va'alele i se tulaga lamatia toe fa'afou – o le toe fo’i fa’amalosi o tagata sulufa’i po’o tagata sulufa’i i se atunu’u e ono feagai ai ma sauaga, sauaga po’o isi fa’alavelave matuia – “lea o le a solia ai le aia tatau e sa’oloto ai mai sauaga po’o isi faiga sauā, le fa’aletagata pe fa’aleagaina”.
Fai mai le au atamamai, "e tusa lava pe faʻamaonia le maliega a UK-Rwanda ma le pili o le Saogalemu o Rwanda, o kamupani vaʻalele ma pulega vaʻalele e mafai ona faʻalavelave i le solia o aia tatau a tagata soifua ma poloaiga a le faamasinoga e ala i le faafaigofieina o le aveeseina i Rwanda."
Na latou faʻaopoopo mai e tatau ona nafa ma kamupani vaalele pe a latou fesoasoani i le aveesea o tagata sulufaʻi mai Peretania.
O tagata tomai faapitoa a le UN sa fesoʻotaʻi ma le Malo o Peretania ma le atunuʻu, Europa ma faʻasalalauga faʻavaomalo e faʻamanatu ia i latou a latou matafaioi, e aofia ai lalo o le UN. Ta'iala mo Pisinisi ma Aia Tatau a Tagata.
Le UN Aufono Aia Tatau a Tagata tofia Fa'amatalaga Fa'apitoa e mata'ituina ma lipoti atu tulaga ma mataupu o le lalolagi. Latou te tautua i latou lava, e le o ni tagata faigaluega a le UN, e tutoatasi mai soʻo se malo poʻo se faʻalapotopotoga ma e le totogia mo a latou galuega.