Rakhine o le nofoaga o se faʻalavelave faʻaleagaina i Rohingyas e le militeli i le 2017, na mafua ai le fasiotia o le tusa ma le 10,000 alii, fafine ma pepe faatoa fananau mai ma le malaga ese atu o le toeitiiti 750,000 tagata o le nuu, o le toatele oi latou. fa'aauau pea ona vaivai i togalauapi o tagata sulufa'i i le tuaoi o Bangladesh.
"Ua toe avea le setete o Rakhine ma malae o taua e aofia ai le tele o tagata taaalo, ma o loʻo totogia e tagata lautele se tau mamafa, ma Rohingya i se tulaga lamatia,” Volker Türk, Komesina Maualuga a Malo Aufaatasi mo Aia Tatau a Tagata fai.
"O le mea e sili ona faʻalavelave e faapea i le 2017, o le Rohingya na faʻamoemoeina e le tasi vaega, ua maileia nei i latou i le va o vaega e lua ua faaauupegaina o lo'o i ai se fa'amaumauga o le fasiotia o i latou. E le tatau ona tatou faatagaina le Rohingya e toe tulituliloa.
Fa'ateleina misa
O le malepelepe o se tausaga fa'aleaogaina fa'amuta i le va o le militeri ma le Arakan Army (AA) ia Novema talu ai, na pa'u ai le 15 mai le 17 o taulaga i Rakhine i feteenaiga.
O le leiloa e le militeri o le teritori i le AA i le itu i matu ma totonugalemu o le itumalo ua mafua ai le malosi o taua i totonu o taulaga o Buthidaung ma Maungdaw, ma faatulaga ai le tulaga mo se taua mo le laumua o le setete, Sittwe.
O le i ai o le toʻatele o tagata Rohingya i nei eria e faʻateleina ai le faʻalavelave o loʻo feagai ma tagata lautele.
Fa'atonu fa'amalosi e le militeri
"I le feagai ai ma le toilalo, ua amata ai ma le ita tele o le militeri ona faamalosia faamalosi, totogi ma faamalosia Rohingya e auai i o latou tulaga.,” o le tala lea a Mr. Türk.
"E le o se mea e tatau ona taulaʻi i latou i lenei auala, ona o mea mataʻutia na tutupu i le ono tausaga talu ai ma le faʻaauau pea o le faʻailoga tagata e faasaga i le Rohingya, e aofia ai le teenaina o tagatanuu".
O lipoti foi o loʻo faʻaalia ai o tagata Rohingya ma tagata Rakhine o loʻo faʻamalosia e susunu e le tasi le isi fale ma nuʻu, faʻateleina feeseeseaiga ma vevesi.
OHCHR o loʻo taumafai e faʻamaonia lipoti, o se galuega faigata ona o se faʻalavelave fesoʻotaʻiga i le setete atoa.
Tagi logo logo
Na taʻua foʻi e le Komesina Maualuga le salalau o faʻamatalaga sese ma faʻasalalauga, faʻasino atu i faʻamatalaga e taʻua o "tagata faatupu faalavelave Islam" ua ave faapagota tagata Hindu ma Puta.
"O le ituaiga lava lea o tala ita na faaosofia ai sauaga fa'alaua'itele i le 2012 ma osofaʻiga mataʻutia faasaga i le Rohingya i le 2017, "o lana tala lea.
"O atunuʻu o loʻo iai faʻamalosi i le militeri a Myanmar ma vaega faʻaauupegaina o loʻo aʻafia e tatau ona galulue nei e puipuia tagata lautele uma i le setete o Rakhine ma puipuia ai se isi mea na tupu o sauaga mataʻutia o Rohingya," na ia faʻamalosia ai.