Litšisinyeho tsa lefatše tse bolaeang tse ileng tsa hlasela Afghanistan bophirimela li siile batho ba makholo a likete ba hloka thuso ka potlako. E le ho arabela tlokotsing, mekhatlo ea Machaba a Kopaneng e qala boipiletso ba lichelete ho fana ka liphallelo le tšehetso ho ba amehileng.
Likoluoa li ile tsa eketseha
Litšisinyeho tsa lefatše li ile tsa lateloa ke letoto la litšisinyeho tse latelang, ho kopanyelletsa le e khōlō ka Laboraro e ileng ea baka tšenyo e eketsehileng. Holim'a sena, leholiotsoana la lerole ka Labone le ile la senya makholo a litente metseng e amehileng, 'me malapa a mangata a balehileng mahaeng a bona a se na bolulo.
Ho ea ka Ofisi ea Machaba a Kopaneng ea Khokahano ea Litaba tsa Botho (OCHA), malapa a amehileng a tlositsoe Setsing sa Gazergah Transit ho ea sekolong sa Herat City, moo ba tla hloka lijo le liphallelo tse seng tsa lijo.
Seemo se maswe, mme go tlhokega gore go tsewe kgato ka bonako go thusa malapa a a amegileng.
Boipiletso bo qalile
Mokhatlo oa Machaba a Kopaneng oa Baphaphathehi (UNHCR) o thakhotse boipiletso ba botho bo etsang lidolara tse limilione tse 14.4 bakeng sa ho fana ka bolulo, lihitara le liaparo tse futhumetseng ho baphonyohi ba robetseng ka ntle. Ha mariha a ntse a atamela, ke habohlokoa ho netefatsa hore batho bana ba na le tšireletso e lekaneng khahlanong le serame.
UNHCR e tla boela e fane ka thuso ea molao le tlhabollo, ho thusa malapa ho hlaphoheloa le ho sebetsana le litokomane tsa bohlokoa ho sebelisa litokelo tsa bona tsa botho.
Letlole la Bana la UN (UNICEF) le lona le hlahisitse boipiletso ba pele ba $20 milione. Chelete ena e tla sebelisoa ho fana ka tlhokomelo ea tšohanyetso le ea mahlomola bakeng sa masea a sa tsoa tsoaloa le bana, ho lokisa likolo le litsi tsa tlhokomelo ea bophelo, le ho fana ka tšehetso ea bophelo bo botle ba kelello le kelello ho bana le malapa.
Boipiletso bona bo totobatsa tlhokahalo e potlakileng ea lichelete ho sebetsana le litlhoko tsa hang-hang le tsa nako e telele tsa malapa le sechaba se amehileng.
Malapa a tlokotsing
Litšisinyeho tsa lefatše li amme lichaba tse seng li ntse li loantšana le lilemo tse ngata tsa likhohlano, ho se sireletsehe le likoluoa tse bakoang ke tlelaemete. Rushnan Murtaza, Moemeli oa UNICEF Afghanistan, o hatelletse boemo bo bobe boo bana ba tobaneng le bona metseng ena.
UNICEF le balekane ba eona esale ba fana ka thuso e pholosang bophelo ho tloha ha koluoa e qala. Leha ho le joalo, ho hlokahala tšehetso e eketsehileng ho netefatsa hore bana ba fumana litšebeletso tsa bophelo bo botle, tšireletso le metsi a hloekileng.
Boemo bona bo bohlokoa haholo bakeng sa malapa a tlokotsing, 'me ho hlokahala ho kenella hang-hang ho thibela ho senyeha ho eketsehileng ha maemo a bona.
Litlhoko le karabelo
Mekhatlo ea Machaba a Kopaneng le balekane ba eona ba ntse ba tsoela pele ho fana ka liphallelo le ho lekola boholo ba tšenyo e bakiloeng ke litšisinyeho tsa lefatše le litšisinyeho tse latelang tse ileng tsa latela.
Ntho e tšoenyang haholo ke tšenyo ea lits'ebeletso tsa bophelo, e siileng batho ba fetang 580,000 ba khaotsoe ke tlhokomelo ea bongaka. Ho senngoa ha likolo ho boetse ho sitisitse thuto sebakeng seo.
E le ho arabela tlokotsing ena, Lenaneo la Lefatše la Lijo la Machaba a Kopaneng (WFP) le fane ka lithane tse fetang 95 tsa lijo le thepa ho batho ba likete ba amehileng. UNICEF, UNHCR le International Organization for Migration (IOM) li isitse bolulo, lijo le thuso eo e seng ea lijo malapeng a fetang 550 metseng e 15 e amehileng.
Boiteko ba mekhatlo ena le bo-mphato ba bohlokoa ho faneng ka liphallelo le ts'ehetso ea hang-hang ho sechaba se amehileng.
Source: Litaba tsa UN
Litšisinyeho tsa lefatše tse ka bophirimela ho Afghanistan li bile le liphello tse bohloko, tse siileng batho ba makholo a likete ba hloka thuso ka potlako. Mekhatlo ea Machaba a Kopaneng e hlahisitse boipiletso ba lichelete ho fana ka liphallelo le tšehetso ho ba amehileng. Boemo bo tebile ka ho khetheha bakeng sa malapa a tlokotsing, a seng a ntse a loantšana le liphello tsa likhohlano, ho se sireletsehe le likoluoa tse bakoang ke boemo ba leholimo. Ho hlokahala hore ho nkoe bohato hang-hang ho tiisa hore malapa ana a fumana lintho tsa bohlokoa tse kang bolulo, tlhokomelo ea bophelo le metsi a hloekileng. Tšenyo ea lits'ebeletso tsa bophelo bo botle le likolo e ekelitse mathata le ho feta, e siea sechaba se khaotsoe ho fumana litšebeletso tsa bohlokoa. Leha ho le joalo, mekhatlo ea Machaba a Kopaneng, hammoho le balekane ba eona, ba sebetsa ka thata ho fana ka liphallelo hang-hang le ho lekola boholo ba tšenyo. Sechaba sa machaba se tlameha ho kopana ho tšehetsa boiteko bona le ho netefatsa hore malapa a amehileng a fumana thuso eo ae hlokang haholo.
