Baemeli ba lichaba tsa bolumeli le litumelo, hammoho le litsebi, ba sa tsoa bokana ho buisana ka taba ea ho loantša litlōlo tsa molao tsa lehloeo tse khahlanong le bolumeli, ketsahalong e ka thōko e hlophisitsoeng ke Ofisi ea OSCE bakeng sa Mekhatlo ea Demokrasi le Litokelo Tsa Botho (ODIHR).
Ho Tsepamisa Maikutlo ho Lipelesa tsa Litlōlo tsa Molao tse Khahlanong le Bolumeli
Ketsahalo ena e etsahetse mathōkong a Warsaw Human Dimension Conference, e hlophisitsoeng ke Bolula-setulo ba 2023 OSCE ea North Macedonia ka tšehetso ea ODIHR. Batsayakarolo ba gateletse botlhokwa jwa go tlhama setšhaba se se akaretsang botlhe se se ikaegileng ka go tlotlana go samagana le bothata jono ka katlego fa ba ntse ba tsenya tlhwaafalo e e kgethegileng mo matsenong a borukutlhi jwa letlhoo.
Ba supile hore le ha tse ling tsa khethollo li ke ke tsa hlalosoa e le litlolo tsa molao tsa lehloeo ka litlhaloso tseo ho lumellanoeng ka tsona ha joale, tse ling. maikutlo a mmuso le maano a ntse a jala peō ea hore litlōlo tsa molao tse khahlanong le bolumeli li etsahale khahlanong le lihlopha tse ling tsa bolumeli.
Ho Sireletsa Sechaba le ho Hlaolela Tikoloho e Atlehang
E 'ngoe ea lintlha tsa bohlokoa tse totobalitsoeng ke barupeluoa ke tlhokahalo ea ho sebeletsa ho sireletsa sechaba litlōlong tsa molao tse susumetsoang ke lehloeo. Sena se kenyelletsa ho kenya ts'ebetsong maano le mehato e netefatsang polokeho le boiketlo ba lichaba tsa bolumeli kapa tsa litumelo. Leha ho le joalo, ho ile ha boela ha hatisoa hore ho loantša lehloeo le khahlanong le bolumeli ho fetela ka ’nģane ho ho thibela tlōlo ea molao. Ho bohlokoa ka ho tšoanang ho theha tikoloho eo lichaba tsena li ka atlehang le ho atleha.
Ho Matlafatsa Tlhompho le Kutlwisisano
E le ho loantša ka katleho litlōlo tsa molao tse khahlanong le bolumeli, barupeluoa ba ile ba hatisa bohlokoa ba ho khothalletsa tlhompho le kutloisiso. Ba hatelletse tlhokahalo ea maano le lipuisano tsa 'nete tse khothalletsang ho akaretsoa le ho amoheloa ha litsamaiso tse fapaneng tsa bolumeli kapa litumelo. Kishan Manocha, Hlooho ea lefapha la ho mamellana le ho hloka khethollo ea ODIHR, o boletse hore mokhoa ona ha o lumelle batho ka bomong le sechaba ho phela ntle le lehloeo, empa hape o ba thusa ho atleha.
Ho Tobana le Litlōlo tsa Molao tse Khahlanong le Bolumeli le ho Hloka Mamello
Lipuisano ketsahalong eo li ne li shebane le boitlamo ba linaha tsa OSCE ho sebetsana le ho se mamelle bolumeli le litlolo tsa molao tsa lehloeo. Sena se kenyeletsa litlolo tsa molao tse susumetsoang ke leeme khahlanong le Bakreste, Bajuda, Mamosleme, le litho tsa malumeli a mang, ’me nyeoeng ena ketsahalo ena e ne e e-na le moemeli oa Kereke ea Scientology ea bontšitseng khethollo le dehumanization ho hlohlelletsoa ke ba boholong Jeremane khahlano le sechaba sena.
Barupeluoa ba boetse ba buisana ka mekhoa e metle ea ho loantša tlōlo ea molao ea lehloeo le ho sebetsana le phello ea litlōlo tsa molao tse susumetsoang ke leeme le lengata.
- Ho sebelisana le sechaba se amehileng: Barupeluoa ba hatelletse bohlokoa ba ho buisana le sechaba se anngoeng haholo ke litlolo tsa molao tse khahlanong le bolumeli ho utloisisa litlhoko tsa bona tse khethehileng tsa ts'ireletso.
- Ho bontša boitlamo: Ba boholong ba ile ba phehelloa ho bontša boitlamo ba sebele ba ho sireletsa tokoloho ea bolumeli kapa ea tumelo bakeng sa batho bohle. Sena se kenyelletsa ho nyatsa ka potlako litlolo tsa molao tse khahlanong le bolumeli le ho nka mehato ea ho netefatsa polokeho ea lichaba tsa bolumeli kapa tsa litumelo.
- Ho aha ho tšepana le ho kenyeletsoa: Tšebelisano e nang le morero le puisano le sechaba se lebisitsoeng ho sona e lokela ho ba setsi sa boiteko ba linaha ba ho aha mekhatlo e lekanang, e bulehileng, le e kenyeletsang bohle.
Mehato ea ODIHR
Nakong ea ketsahalo, ODIHR e hlahisitse mefuta ea eona e fapaneng mananeo, lisebelisoa, le lisebelisoa e ka sebelisoang ke Linaha tse nkang karolo tsa OSCE le mekhatlo ea sechaba ho sebetsana le lehloeo le khahlanong le bolumeli. Mohloli o mong o hlokomelehang ke Tlaleho ea Tlolo ea Molao ea Lehloeo ea ODIHR, e fanang ka lintlha le tlhaiso-leseling mabapi le litlolo tsa molao tsa lehloeo sebakeng sa OSCE.
Ka kakaretso, ketsahalo ena e sebelitse e le sethala sa barupeluoa ho buisana ka mathata a hajoale le ho arolelana lintlha mabapi le ho loants'a lehloeo le khahlanong le bolumeli. Lintlha tsa bohlokoa tse nkiloeng li totobatsa bohlokoa ba ho kenyeletsoa, ho hlomphana, le tšebelisano e nang le morero le sechaba se amehileng ho theheng sechaba se se nang lehloeo le khethollo. Ka ho matlafatsa tikoloho eo ho eona lichaba tsa bolumeli le litumelo li ka atlehang, sepheo ke ho aha sechaba se lekanang, se bulehileng, le se kenyeletsang bohle.
Libui e ne e le Eric Roux (Molula-setulo, ForRB Roundtable Brussels-EU), Christine Mirre (Mookameli, Coordination des Associations et des Particuliers pour la Liberté de Conscience - CAP Freedom of Conscience), Alexander Verkhovskiy (Mookameli, Setsi sa Lipatlisiso sa SOVA), Isabella Sargsyan (Motsamaisi oa Lenaneo, Eurasia Partnership Foundation; Setho, Sehlopha sa Litsebi tsa ODIHR mabapi le Tokoloho ea Bolumeli kapa Tumelo) le Ivan Arjona-Pelado (Mopresidente, Ofisi ea Europe ea Kereke ea Scientology bakeng sa Litaba tsa Sechaba le Litokelo tsa Botho).
