Of dit om gesondheidsredes of kommer oor die omgewing is, om minder of geen vleis te eet, word wêreldwyd meer gewild. Maar soos 'n nuwe WGO/Europa-feiteblad, "Plantgebaseerde diëte en hul impak op gesondheid, volhoubaarheid en die omgewing", daarop wys, is sommige plantgebaseerde vleis- en suiwelvervangers dalk nie beter vir mense se gesondheid nie.
Baie van hierdie plantgebaseerde plaasvervangers, ook bekend as analoë, kan gedefinieer word as ultra-verwerkte voedsel (UPF's), wat beteken dat hulle 'n hoë energiedigtheid het en geneig is om hoog in natrium, versadigde vet en vrye suikers te wees, en 'n gebrek aan dieetvesel en in vitamiene en minerale wat in onverwerkte voedsel (insluitend diere-gebaseerde voedsel) en minimaal verwerkte plant-gebaseerde voedsel voorkom.
"Die strewe na 'n gesonder lewe en 'n gesonder omgewing is besig om mense se dieet regoor die WGO se Europese streek te verander - en dit is wonderlik," sê dr Kremlin Wickramasinghe, waarnemende hoof van die WGO se Europese Kantoor vir die Voorkoming en Beheer van Nie-oordraagbare Siektes, "maar ons moet onthou dat plantgebaseerde diëte baie van mekaar kan verskil en nie outomaties as gesond beskou moet word nie.”
Dr Afton Halloran, skrywer van die nuwe publikasie, voeg by: "Vandag, wanneer die idee van gesonde diëte gekommersialiseer is, moet ons meer aandag aan kos gee. Wanneer ons gewone vrugte en groente eet, kan ons seker wees dat dit goed is vir ons gesondheid. Maar wanneer ons klaargemaakte kosse koop wat as gesond bemark word, moet ons meer aandag gee aan dit waarvan dit gemaak is.”
Plant-gebaseerde diëte laag in sout, versadigde vette en suikers bied beskerming teen voortydige sterftes. Gesonde diëte is 'n belangrike manier om nie-oordraagbare siektes, insluitend hartsiektes, kanker, beroerte en diabetes, te voorkom en te beheer.
Gesondheidsrisiko's van vleisanaloë
Navorsing het getoon dat gereelde gebruik van UPF's kan lei tot negatiewe gesondheidsimpakte, insluitend oorgewig, vetsug en kardiometaboliese risiko's; kanker, tipe 2-diabetes en kardiovaskulêre siektes.
Die situasie is kommerwekkend aangesien verbruikers gelei word om te glo dat produkte soos plantgebaseerde UPF's gesond is terwyl dit in werklikheid nie is nie.
Gebrek aan kennis vir produsente en verbruikers
Dit is duidelik dat daar in hierdie konteks 'n behoefte is aan 'n goed gevestigde kennisbasis om sterk, doeltreffende beleid te bou om die industrie en verbruikers te lei.
“Daar bly groot blindekolle oor wanneer dit kom by die voedingssamestelling van hierdie produkte, en hoe dit bydra tot dieetgehalte en diversiteit in die WGO se Europese streek. Hierdie gebrek aan inligting verhoed regerings om doeltreffende beleidsleiding te vorm, met moontlike gevolge vir bevolkingsgesondheid,” het dr Wickramasinghe gesê.
Gesonde plantgebaseerde diëte: wat lande kan doen
Om 'n verskuiwing na plantgebaseerde diëte of verminderde verbruik van vleis en suiwel aan te beveel, is nie genoeg om planetêre en openbare gesondheid te verbeter nie. Om beleidmakers te help met die ontwikkeling van bewysgebaseerde dieetriglyne, voedselbeleid en algemene gesondheidsadvies, moet 'n duidelike en samehangende bewysgebaseerde boodskap gelewer word.
Om die vereiste kennisbasis te skep, beveel die WGO/Europa aan:
- die uitvoering van studies gebaseer op werklike dieetpatrone waarop sterk, doeltreffende beleid in die lidlande gebou kan word om die industrie en verbruikers te lei;
- wanneer 'n verskuiwing na 'n plantgebaseerde dieet aanbeveel word, die verskaffing van konsekwente, eksplisiete en kultureel toepaslike inligting oor watter soorte voedsel vleis en suiwel kan vervang - met volvoedsel of minimaal verwerkte voedsel as 'n prioriteit;
- vergelyking van vleis- en suiwelvervangers met hul dier-bron-ekwivalente wanneer ontledings van voedingsinhoud gedoen word;
- die ontwikkeling van herformuleringsteikens wat nie net vleis en suiwel dek nie, maar ook hul plaasvervangers; en
- die ontwikkeling en verbetering van databasisse om te verseker dat daar duidelike en deursigtige meganismes is om die voedselvoorsiening en -industrie te monitor.
