Святы Ірыней Ліёнскі
1. Тыя, якія папракаюць, што перад сваім зыходам, па загаду Божаму, людзі ўзялі ў Егіпцян посуд усякага роду і вопратку і так адправіліся (з гэтымі рэчамі), з якіх была зроблена скінія ў пустыні, тады яны вінавацяць сябе, не ведаючы апраўданняў Божых і загадаў Ягоных, як таксама кажа прэсвітэр. Бо калі б Бог не ўдастоіўся зрабіць гэта ў рэпрэзентатыўным зыходзе, то ніхто не мог бы цяпер быць збаўлены ў нашым сапраўдным зыходзе, гэта значыць у веры, у якой мы стаім і праз якую мы былі аддзелены ад паганцаў. Бо ўсе мы належым альбо да малой, альбо да вялікай уласнасці, якую набылі “ад мамоны няпраўды”. Бо адкуль мы бярэм дамы, у якіх жывем, вопратку, якой мы прыкрываемся, посуд, якім мы карыстаемся, і ўсё астатняе, неабходнае для штодзённага жыцця, як не з таго, што мы, будучы язычнікамі, набылі са сваіх прагнасць ці атрыманыя ад нашых паганскіх бацькоў? , сваякі ці сябры, здабыўшы яго няпраўдай? – Я не кажу, што мы набываем яе цяпер, калі сталі вернікамі. Бо хто прадае і не хоча нажывацца на пакупніку? А хто купляе і не хоча. выгадна набыць нешта ў прадаўца? Які прамысловец займаецца сваім гандлем не для таго, каб праядаць яго? І хіба вернікі, якія знаходзяцца пры каралеўскім двары, не карыстаюцца прыпасамі з маёмасьці цэзара, і ці не кожны зь іх, паводле сваіх магчымасьцяў, дбае пра ўбогіх? Егіпцяне былі абавязаны народу (яўрэйскаму), паводле былой дабрыні патрыярха Язэпа, не толькі сваёй маёмасцю, але і жыццём сваім; а за што нам паганцы вінныя, ад якіх мы атрымліваем і прыбыткі, і выгоды? Тое, што яны здабываюць з цяжкасцю, мы, вернікі, выкарыстоўваем без цяжкасці.
2. Да таго часу егіпецкі народ знаходзіўся ў найцяжэйшым рабстве, як сказана ў Святым Пісанні: «Егіпцяне чынілі вялікі гвалт сынам Ізраэля і рабілі ім жыццё ненавісным цяжкай працай, глінай і граззю. , і ўсякая праца на палях і ўсялякая праца, якой яны моцна прыгняталі сваіх»; Яны будавалі ім умацаваныя гарады, шмат працавалі і памнажалі сваё багацце за доўгія гады і ўсялякае рабства, хоць не толькі не былі ім удзячныя, але і хацелі іх усіх знішчыць. Якая была несправядлівасць, калі з многага бралі мала? і калі б мы маглі мець вялікае багацце, калі б не былі ў рабстве і не выйшлі багатымі, атрымалі вельмі малую ўзнагароду за наша вялікае рабства і выйшлі беднымі? Быццам бы нехта вольны, гвалтоўна адабраны другім, служыў яму доўгія гады і памножыў яго багацце, а потым атрымліваў нейкае ўтрыманне і, відаць, нешта меў з яго багацця, а на самой справе ад шматлікай працы яго і ад вялікага набытку яго, узяў мала і пайшоў, і нехта б абвінаваціў яго ў гэтым, быццам ён паступіў несправядліва; тады сам суддзя хутчэй падасца несправядлівым да таго, каго гвалтам узялі ў рабства. Такія і тыя, што вінавацяць людзей, якія з многага мала ўзялі, а самі не вінавацяць тых, хто за заслугі сваіх бацькоў не аддаў ніякай удзячнасці, а нават завёў іх у найцяжэйшае рабства, а найбольшую карысць атрымаў ад іх. Гэтыя (абвінаваўцы) кажуць, што (ізраільцяне) паступілі несправядліва, узяўшы за сваю працу, як я сказаў, нечаканае золата і срэбра ў некалькіх пасудзінах, а пра сябе яны кажуць, што яны - мы павінны сказаць праўду, хоць гэта можа здацца смешным да адных – паступаюць справядліва, калі за працу іншых носяць у кашальках чаканенае золата, срэбра і медзь з надпісам і выявай цэзара.
3. Калі параўнаць нас з імі, то хто атрымае больш справядліва – народ (Ізраіль) ад егіпцян, якія ва ўсім былі іх даўжнікамі, ці мы ад рымлян і іншых народаў, якія нічым нам не павінны? І мір цешыцца праз іх (рымлянаў), і мы без страху ходзім па дарогах і плывем, куды хочам. Супраць такіх людзей вельмі дапамогуць словы Госпада: «Крывадушнік, вымі спачатку брусок з вока свайго, а потым убачыш (як) выняць сучок з вока брата твайго». Бо калі той, хто абвінавачвае вас у гэтым і хваліцца сваімі ведамі, аддзяліўся ад грамадства паганцаў і не меў нічога чужога, але быў літаральна голы і босы і жыў бяздомным у гарах, як жывёла, што есць травы , то заслугоўвае паблажлівасці, таму што ён не ведае патрэбаў нашай суполкі. Калі ён выкарыстоўвае тое, што людзі называюць чужым, і (пры гэтым) асуджае правобраз гэтага, то ён паказвае сябе вельмі несправядлівым і звяртае такое абвінавачванне супраць сябе. Бо ён выявіць, што нясе з сабой нешта, што не яго ўласнае, і жадае таго, што не ягонае; і таму Гасподзь сказаў: «Не судзіце, каб вас не судзілі, бо судом судзіце, такімі і вас судзяць». Не таму, што мы не караем тых, хто грашыць або ўхваляе злыя ўчынкі, але мы не несправядліва асуджаем Божыя загады, бо Ён справядліва клапоціцца (^ пра ўсё, што служыць дабру. Бо, паколькі Ён ведаў, што мы будзем добра выкарыстоўваць нашу маёмасць, якую мы павінны атрымаць ад іншага, ён кажа: "Хто мае дзве вопраткі, раздай убогім, і хто мае ежу, рабі тое самае. І: "Я быў галодны, і вы далі Мне; Я быў голы, і вы апранулі Мяне.” І: “Калі робіш міласціну, няхай не ведае левая рука твая, што робіць правая рука твая.” І мы аказваемся правымі, калі робім усякае дабро, як быццам выкупляючы сваё з чужых рук: я кажу «з чужых рук» не ў тым сэнсе, што свет быў бы чужы Богу, але таму, што мы атрымліваем такія дары ад іншых, як тыя (ізраільцяне) ад егіпцян, якія рабілі не ведаем Бога – і праз гэта мы будуем у сабе жытло Божае, бо з Богам жыве ў тых, хто робіць дабро, як кажа Гасподзь: «Здабывай сабе сяброў з неправедным багаццем, каб, калі ўцячэш, яны прымаем вас у вечныя селішчы.” Бо тое, што мы набылі праз няпраўду, калі былі язычнікамі, стаўшы вернымі, звяртаемся на карысць Госпаду і апраўдваемся.
4. Такім чынам, гэта было неабходна ў першую чаргу на ўвазе падчас таго пераўтваральнага дзеяння, і з гэтых рэчаў пабудавана скінія Божая, таму што тыя (ізраільцяне) атрымалі справядліва, як я паказаў, і ў іх мы былі прадказаны, якія тады павінны былі служыце Богу праз рэчы іншых «Бо ўся працэсія народа з Егіпта, згодна з Божым загадам, была тыпам і вобразам паходжання Касцёла, які павінен быў паходзіць ад язычнікаў, і таму Ён на канец (часоў) выводзіць яе адсюль у спадчыну яе, якую не Майсей, раб Божы, але Ісус, Сын Божы, дае ў спадчыну. І калі хто-небудзь уважлівей прыгледзецца да слоў прарокаў пра канец і да таго, што вучань Яна Пана ўбачыў у аб'яўленні, ён выявіць, што народы ўвогуле прымуць тыя самыя пошасці, якія тады пакрысе ўразілі Егіпет.
Крыніца: св. Ірыней Ліёнскі. 5 кніг супраць ерасяў. Кніга 4. Гл. 30.
