Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, απαριθμεί βασικά δικαιώματα και ελευθερίες που δεν μπορούν ποτέ να παραβιαστούν από τα κράτη που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση. Αυτά περιλαμβάνουν δικαιώματα όπως: το δικαίωμα στη ζωή ή την απαγόρευση των βασανιστηρίων, το δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια και το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
Η Σύμβαση παρέχει μια κοινή νομική βάση που επιτρέπει την ίδια κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για κάθε άτομο, ανεξάρτητα από τη χώρα της Ευρώπης που κατοικεί, ακόμη και αν αυτά τα κράτη δεν μοιράζονται τις ίδιες πολιτικές, νομικές ή κοινωνικές παραδόσεις.
Γράφτηκε στα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
Η Σύμβαση δημιουργήθηκε και συντάχθηκε στα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για την προστασία των ατόμων από τις καταχρήσεις των κρατών τους, να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη μεταξύ πληθυσμών και κυβερνήσεων και να επιτραπεί ο διάλογος μεταξύ των κρατών.
Η Ευρώπη και ο κόσμος γενικότερα έχουν αναπτυχθεί σημαντικά από το 1950, τόσο τεχνολογικά όσο και από άποψη απόψεων για το άτομο και τις κοινωνικές κατασκευές. Με τέτοιες αλλαγές τις τελευταίες επτά δεκαετίες, τα κενά στην πραγματικότητα του παρελθόντος και η έλλειψη προνοητικότητας στη διατύπωση ορισμένων άρθρων της Σύμβασης θέτουν προκλήσεις ως προς τον τρόπο αντίληψης και προστασίας του τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο του σήμερα.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Ευρωπαϊκή Συνέλευση έπρεπε να εξελιχθεί. Έχει αναθεωρηθεί συχνά και προστέθηκαν νέα πρωτόκολλα για να διευρυνθεί το πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στην κοινωνία, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες, τη βιοηθική ή το περιβάλλον, αλλά και άλλα θέματα που σήμερα θεωρούμε φυσιολογικά, όπως όπως η προστασία της ιδιοκτησίας, το δικαίωμα σε ελεύθερες εκλογές ή η ελεύθερη κυκλοφορία.
Οι προγραμματιστές που διατύπωσαν το κείμενο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης εκπαιδεύτηκαν και λειτούργησαν σε μια εποχή όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν ήταν στο επίκεντρο της νομοθεσίας και του κοινωνικού μοντέλου. Γι' αυτό ήταν απαραίτητο να διατυπωθεί εξαρχής. Έπρεπε να συμφωνηθεί πολιτικά σε έναν κόσμο που μόλις είχε περάσει από δύο παγκόσμιους πολέμους και αντιμετώπισε πολλές πολύ σοβαρές προκλήσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις αυτές οι χώρες μπορεί να μην ήταν ακόμη πλήρως έτοιμες για τα Οικουμενικά Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Νέες πραγματικότητες με τεχνολογική ανάπτυξη και κοινωνικές συμπεριφορές
Από τότε που άνοιξε για υπογραφή η Σύμβαση το 1950, υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στη στάση σε θέματα όπως η θανατική ποινή και οι διακρίσεις λόγω φύλου και αναπηρίας. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση πρέπει επίσης να εφαρμοστεί σε σχέση με πράγματα που δεν υπήρχαν το 1950, όπως οι κάμερες ασφαλείας ευρείας χρήσης (γνωστές ως CCTV) σε δημόσιους χώρους και σε καταστήματα, η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), το διαδίκτυο, διάφορα ιατρικές προόδους και πολλά άλλα πράγματα.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το κύριο νομικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπη που ερμηνεύει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση και τον κανόνα για υποθέσεις που σχετίζονται με την εφαρμογή της ή την έλλειψή της στην πραγματική ζωή όταν φέρεται ενώπιόν της, έχει αποφανθεί για πολλά κοινωνικά ζητήματα όπως η άμβλωση, η υποβοηθούμενη αυτοκτονία, οι σωματικές έρευνες, η οικιακή δουλεία, η χρήση θρησκευτικών συμβόλων στα σχολεία, την προστασία των πηγών των δημοσιογράφων και τη διατήρηση δεδομένων DNA.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει ασκηθεί κριτική κατά της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, και πιο συγκεκριμένα της ερμηνείας της, ότι έχει διευρυνθεί «πέρα από αυτό που είχαν κατά νου οι συντάκτες της Σύμβασης όταν την υπέγραψαν». Τέτοιοι ισχυρισμοί έχουν συνήθως εγερθεί από ορισμένα συντηρητικά κλάσματα, αλλά κατά την ανάλυσή τους στην πραγματικότητα διαπιστώθηκε ότι είναι άστοχοι και δείχνουν ελάχιστη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θεσπίζονται και ερμηνεύονται οι νόμοι.
Η ένσταση στον «δικαστικό ακτιβισμό» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία μπορεί σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις να βασίζεται σε μια πραγματική αμφισβητήσιμη απόφαση του Δικαστηρίου, είναι συνήθως ανιχνεύσιμα σε ζητήματα όπου ο καταγγέλλων διαφωνεί με την απόφαση και όχι με το γεγονός το Δικαστήριο ερμηνεύει ορισμένες πτυχές της Ευρωπαϊκής Σύμβασης υπό το πρίσμα των σημερινών συνθηκών, συμπεριλαμβανομένου άλλου διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αντιμετώπιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης ως «ζωντανό όργανο» είναι ουσιαστικής σημασίας για την προσαρμογή του νόμου σε αυτές τις αλλαγές και τα ουσιαστικά ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να παραμείνουν πραγματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση πρέπει να είναι ένα «ζωντανό όργανο» καθώς ο κόσμος αλλάζει, χωρίς να αλλάζει το πνεύμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
