Í óvæntri ráðstöfun rak siðfræðinefnd Evrópuráðsins heitri kartöflu hins mögulega nýja lagagerningar um beitingu þvingunarúrræða í geðlækningum, sem nefndin hafði samið, yfir á æðstu úrskurðarvald ráðsins. Evrópu til að taka ákvörðun um það. Nefndin sjálf gaf skjalinu ekki grænan stimpil, það er að segja ábyrgð fyrir þörf þess og samræmi við alþjóðleg mannréttindi. Vísindasiðanefnd ákvað þess í stað með atkvæðagreiðslu að leggja hana fyrir ráðherranefndina. Það var gert án lokaumræðna til að byggja atkvæðagreiðsluna á. Vísindasiðanefndin hafði byrjað að undirbúa þetta mögulega nýja verkfæri, tæknilega séð er það bókun við lífeðlisfræðisamninginn, árið 2011. Nefndin hefur síðan unnið að því á hverjum einasta fundi sínum á síðasta áratug.
Upphaflega átti að klára textann árið 2013 en fljótlega kom í ljós að svo var meiriháttar lagaflækjur tengdar því, þar sem hann stangast á við alþjóðlegan mannréttindasáttmála sem 46 af 47 aðildarríkjum Evrópuráðsins hafa fullgilt. Nefndin hélt samt áfram að opna fyrir framlag frá ýmsum hagsmunaaðilum.
Það fékk tugi frá hæfu aðilum í opinberu samráði, svo sem Grundvallarréttindastofnun Evrópusambandsins (FRA), mannréttindakerfi Sameinuðu þjóðanna og fjölda alþjóðasamtaka einstaklinga með sálfélagslega fötlun. Nefndin hlustaði og leyfði hagsmunaaðilum að sitja fundi sína og birti valdar upplýsingar um starfið á heimasíðu sinni. En stefnan í stóra sjónarhorninu breyttist ekki. Þetta hélt áfram fram í júní 2021, þegar lokaumræða og atkvæðagreiðsla var fyrirhuguð.
Að fresta atkvæðagreiðslu
Framkvæmdaráð nefndarinnar, kallaði skrifstofuna, fyrir fund nefndarinnar í júní, mælti hins vegar með því að „fresta atkvæðagreiðslu um drög að viðbótarbókun til 19. þingfundar (nóvember 2021)“. Nefndarmönnum 47 var kynnt þessi tilmæli frá skrifstofu hennar og án umræðu var beðið um að greiða atkvæði um frestunina. 23 greiddu atkvæði með en nokkrir sátu hjá eða greiddu atkvæði á móti, niðurstaðan varð sú að því var frestað. Því var gert ráð fyrir að loka umfangsmikil yfirferð og umræða, áður en atkvæðagreiðsla um gildi textans, færi fram á fundinum 2. nóvember.
Í kjölfar júnífundarins kynnti ritari nefndar um lífsiðfræði, fröken Laurence Lwoff ákvörðunina um að fresta atkvæðagreiðslunni fyrir næsta yfirráði hennar, stýrinefndinni fyrir Human Rights. Hún nefndi í smáatriðum stöðu vinnunnar í tengslum við drög að bókuninni. Í þessu sambandi benti hún á þá ákvörðun lífsiðfræðinefndar að fresta atkvæðagreiðslu sinni um drög að bókun til næsta fundar í nóvember.
Mannréttindastýrinefndinni var einnig tilkynnt að enn væri beðið um það ráðgefandi álit sem Mannréttindadómstóll Evrópu óskaði eftir um lagaleg atriði varðandi túlkun sumra ákvæða Líflækningasáttmálans (einnig þekktur sem Oviedo-samningurinn).
Þessi beiðni um ráðgefandi álit frá nefndinni „gæti varðað túlkun sumra ákvæða Oviedo-sáttmálans, einkum varðandi ósjálfráða meðferð (7. gr. Oviedo-samningsins) og skilyrði fyrir beitingu hugsanlegra takmarkana á beitingu réttindanna. og verndarákvæði í samningi þessum (26. gr.).“
Evrópudómstóllinn er dómsvaldið sem hefur eftirlit með og framfylgir mannréttindasáttmála Evrópu. Samningurinn sem er tilvísunartexti samningsins um líflæknisfræði, og sérstaklega hans e-lið 5. mgr. 1. gr. sem 7. grein Oviedo-samningsins byggir á.
Mannréttindadómstóll Evrópu tók í september endanlega ákvörðun um að svo yrði fallist ekki á beiðni um ráðgefandi álit lagt fram af vísindasiðanefnd þar sem þær spurningar sem fram komu féllu ekki undir valdsvið dómstólsins. Vísindasiðanefnd stendur nú með þessari höfnun ein í afstöðu sinni til að verja nauðsyn nýs lagagerningar um beitingu þvingunarúrræða í geðlækningum. Afstaða sem mannréttindakerfi Sameinuðu þjóðanna hefur skýrt lýst brjóti gegn Sameinuðu þjóðunum Samningur um réttindi fatlaðs fólks (CRPD).
„Ósjálfráð skuldbinding fatlaðs fólks á grundvelli heilbrigðisþjónustu stangast á við algert bann við frelsissviptingum á grundvelli skerðingar (b-lið 14. mgr. 1. gr.) og meginregluna um frjálst og upplýst samþykki viðkomandi fyrir heilbrigðisþjónustu ( 25. gr.).“
Nefnd Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, yfirlýsing til siðfræðinefndar Evrópuráðsins, birt í DH-BIO/INF (2015) 20
Ákveðinn fundur
Á fundi Vísindasiðanefndar 2. nóvember voru þessar upplýsingar ekki veittar meðlimum hennar. Félagsmönnum var einfaldlega veitt leiðbeiningar um atkvæðagreiðsluna og tilhögun hennar. Yfirlýst markmið atkvæðagreiðslunnar var orðað sem ákvörðun hvort nefndin skyldi „kynna drög að viðbótarbókun fyrir ráðherranefndinni með það fyrir augum að taka ákvörðun“.
Viðstöddum sendinefndum og öðrum fundarmönnum var ekki gefinn kostur á að tjá sig eða ræða drög að bókun fyrir atkvæðagreiðsluna, ætlunin var augljóslega að engar umræður ættu að fara fram fyrir atkvæðagreiðslu. Meðal þátttakenda voru fulltrúar mikilvægra hagsmunaaðila á borð við European Disability Forum, Mental Health Europeog Evrópunet fyrir (fyrrverandi) notendur og eftirlifendur geðlækninga. Atkvæðagreiðslan snerist alfarið um hvort afhenda ætti ráðherranefndinni hina drög að bókun.
Reina de Bruijn-Wezeman, þingmaður Evrópuráðsþingsins, sem hafði verið skýrslustjóri þingmannaskýrslunnar „Endurnám þvingunar í geðheilbrigðismálum: þörfin fyrir mannréttindatengda nálgun“ fyrir félagsmálanefnd þingsins, Heilbrigði og sjálfbær þróun óskaði engu að síður eftir að fá að gefa yfirlýsingu, sérstaklega í ljósi sérfræðiþekkingar hennar, sem þá var veitt. Skýrslan sem hún hafði verið skýrslugjafi um hafði leitt til meðmæla þingsins og ályktunar sem fjallaði sérstaklega um málið sem undirrituð bókun snerti.
Reina de Bruijn-Wezeman minnti nefndarmenn í lífsiðfræðinefndinni, sem áttu að greiða atkvæði um kynningu á drögum að bókuninni fyrir ráðherranefndinni, á ósamrýmanleika hennar við samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og almennt. ósamræmið við mannréttindahugtakið.
Atkvæðagreiðslan fór síðan fram, og sérstaklega vegna umtalsverðra tæknilegra vandamála, sagði að minnsta kosti einn nefndarmanna að þeir gætu kosið tvisvar, sumir að atkvæði þeirra væri ekki talið af kerfinu og sumir sem kerfið þekkti ekki. þá sem kjósendur. Af 47 nefndarmönnum gátu aðeins 20 greitt atkvæði í gegnum rafræna kerfið, hinir þurftu að greiða atkvæði með því að senda tölvupóst til skrifstofunnar. Niðurstaðan varð sú að ákvörðunin var samþykkt með 28 fylgi, 7 sátu hjá og 1 á móti.
Eftir atkvæðagreiðsluna gáfu Finnland, Sviss, Danmörk og Belgía yfirlýsingar þar sem þau skýrðu frá því að atkvæðagreiðsla þeirra væri eingöngu um málsmeðferðarákvörðunina um að senda drögin til ráðherranefndarinnar og gæfu ekki til kynna afstöðu lands þeirra til innihalds bókunardröganna.
Finnland lagði fram tillögu um framtíðartillögur um að binda enda á þvingun í geðlækningum.
Reina de Bruijn-Wezeman var hissa á því að sum lönd sögðu að þetta væri aðeins málsmeðferðaratkvæðagreiðsla. Hún sagði frá The European Times, „Ég sé það öðruvísi, að Vísindasiðfræðin beri ábyrgð á ráðgjöf sinni til ráðherranefndarinnar. Þeir bera ábyrgð á því sem þeir voru að kjósa. Það er of auðvelt að segja að þetta sé aðeins málsmeðferðaratkvæðagreiðsla og það er nú pólitískt mál og ráðherranefndin þarf að taka ákvörðun um viðbótarbókunina.“
Skoðun sem aðrir þátttakendur hafa deilt meðal samtaka einstaklinga með sálfélagslega fötlun.
Ritari Vísindasiðanefndar neitaði fyrir hönd nefndarinnar að gefa yfirlýsingu um fundinn með vísan til formlegra ákvarðana nefndarinnar sem samþykktar verða í lok fundarins og síðan birtar.
Þessi grein hefur verið vísað af EDF
