Ný evrópsk löggjöf stefnir í átt að verulegri breytingu á því hvernig ökuskírteinum er stjórnað um allt sambandið, sem vekur líflega umræðu meðal ökumanna á öllum aldri. Kjarni deilunnar er tillaga sem gæti séð fyrir endann á ævilangt ökuskírteini, sem krefst þess að ökumenn gangist undir læknisskoðun á fimmtán ára fresti til að halda leyfum sínum gildum.
Þessi fyrirhugaða breyting er hluti af 21. breytingu á evrópsku ökuskírteinatilskipuninni, sem miðar að því að samræmast „núllsýn“ markmiði Brussel. Með þessari metnaðarfullu áætlun er leitast við að útrýma dauðsföllum af völdum vega fyrir árið 2050. Þótt dauðsföllum í umferðinni hafi verulega fækkað úr 51,400 árið 2001 í 19,800 árið 2021 um alla Evrópu, hefur framfarir náð hámarki á undanförnum árum, sem hefur leitt til þess að þörf er á nýjum aðgerðum.
Eins og er, krefjast lönd eins og Ítalía og Portúgal læknisskoðun fyrir ökumenn sem byrja við 50 ára aldur, Spánn og Grikkland byrja 65 ára, Danmörk 70 ára og Holland 75 ára. Hins vegar leyfa Frakkland, Þýskaland, Belgía og Pólland ökumönnum að halda leyfi þeirra til lífstíðar án slíkra krafna. Nýja ESB-tilskipunin, sem Karima Delli, Evrópuþingmaður Frakka grænna stendur fyrir, leitast við að staðla ferlið milli aðildarríkjanna og fullyrða að aðgerðin sé ekki aldurshneigð heldur leið til að tryggja hæfni ökumanns.
Ökukennarar eins og Thomas Marchetto sjá verðleika í tillögunni og undirstrika það góða heilsu jafngildir ekki alltaf öruggum akstri. Hins vegar finnst mörgum eldri ökumönnum sérstaklega markvisst með breytingunni, þrátt fyrir fullvissu um að aðgerðin miði að því að auka umferðaröryggi fyrir alla. Yngri ökumenn fagna hins vegar framtakinu og telja það nauðsynlegt skref til að meta viðbragð og getu ökumanns.
Umræðan hefur vakið mikla andstöðu þar sem samtök eins og „40 milljónir ökumenn“ hafa sett af stað beiðnir eins og „Ekki snerta leyfið mitt.“ Þessir hópar halda því fram að afturköllun ökuréttinda án nokkurra brota, eingöngu byggð á læknisfræðilegu mati, sé ósanngjarnt og mismuni ökumönnum eftir aldri og heilsu.
Bætir við kór andófs, MEP Maxette Pirbakas lýsti áhyggjum sínum á Twitter og benti á þær einstöku áskoranir sem kjósendur hennar standa frammi fyrir á frönsku Antillaeyjum:
„Í @Europarl_EN skrifaði ég undir breytingartillögu um að hafna þessum óhóflega texta sem mun leiða til ógildingar á ökuskírteinum fólks sem hefur ekki framið brot. Á heimili mínu á Antillaeyjum, þar sem almenningssamgöngukerfi eru fósturvísir, jafngildir það að vera ekki með bíl félagslegum dauða. Þessi bílavarnastefna gengur lengra og lengra án þess að taka nokkurn tíma tillit til veruleika jaðar- og dreifbýlisins.“
Þegar Evrópuþingið undirbýr sig til að ræða frumvarpið 27. febrúar, eftir fyrstu umræðu þess í desember, hangir framtíð ökuréttinda í ESB á bláþræði. Fyrirhuguð lög hafa kveikt samtal um öryggi, mismunun og réttinn til hreyfanleika þar sem hagsmunaaðilar á öllum hliðum búa sig undir heitar umræður.
Yfirlýsing Pirbakas undirstrikar víðtækari afleiðingar laganna, sérstaklega fyrir þá sem búa á svæðum þar sem almenningssamgöngur eru takmarkaðar eða engar, þar sem lögð er áhersla á þörfina fyrir stefnu sem tekur tillit til fjölbreyttra aðstæðna allra borgara ESB.
