Roja Înê 26 Çile, dadgeha bilind a Neteweyên Yekbûyî daxwaz ji Îsraîlê kir ku hemî tedbîran bigire ji bo pêşîgirtina li her kiryarên qirkirinê, li zîvala Gazayê. Biryara ku li bendê bû ji aliyê Dadgeha Navneteweyî ya Edaletê (ICJ) ya ku navenda wê li Den Haag, Hollanda ye, hat dayîn.
Her wiha dadgehê bang li Îsraîl kir ku destûrê bide ketina Gazzeyê. Di daxuyaniyê da hat destnîşankirin ku divê Îsraîl bi lez û bez ji bo dabînkirina xizmet û alîkariyên însanî yên lezgîn ji Filistîniyan ra ji bo çareserkirina şert û mercên jiyana wan hêsan bike.
Serokwezîrê Israîlî tekez kir ku ICJ mafê Israîlê ji bo berevaniyê ji xwe nastîne, lê ew aciz e ku dadgehê xwe jêhatî ragihandiye ku biryarê li ser esasê vê dozê bide. Wî di berdewamiya axaftina xwe de destnîşan kir ku Îsraîl şerekî dadperwer li dijî cinawirên Hemasê yên ku hemwelatiyên Îsraîlî kuştin, revandin, destavêtin û êşkence kirin, dike û heta ku Hemas ji bo ewlekarî û hebûna Îsraîlê bibe metirsî dê berdewam be.
Li ser van geşedanan Serokwezîrê Îsraîlê Benyamin Netanyahu bi lez û bez îdiayên Afrîkaya Başûr yên "komkujî" li Xezeyê şermezar kir. tekez kir ku ICJ mafê Îsraîl ji bo berevaniyê nagire, lê ew aciz e ku dadgehê xwe jêhatî ragihandiye ku biryarê li ser esasê dozê bide. Wî di berdewamiya axaftina xwe de destnîşan kir ku Îsraîl şerekî dadperwer li dijî cinawirên Hemasê yên ku hemwelatiyên Îsraîlî kuştin, revandin, destavêtin û êşkence kirin, dike û heta ku Hemas ji bo ewlekarî û hebûna Îsraîlê bibe metirsî dê berdewam be.
Ji gelek welatan bertek
Afrîkaya Başûr "serkeftineke bibiryar ji bo desthilatdariyê silav kir navnetewî qanûn û gaveke girîng ji bo lêgerîna edaletê ji bo gelê Filistînê." Wezareta Karên Derve ya Afrîkaya Başûr nirxand ku Dadgehê "teyar kir ku kiryarên Îsraîlê yên li Xezeyê bi awayekî maqûl jenosîd in û li ser vê bingehê tedbîrên demkî destnîşan kir" û spasiya "ji bo biryara xwe ya bilez" kir.
Wezîrê Karên Derve yê Rêveberiya Xweser a Filistînê Riyad El Malikî di peyameke vîdyoyî de axivî. Fermana Înê "hişyariyeke girîng e ku tu dewlet ne li ser yasayê ye", wî got. "Dewlet niha xwedî erkeke qanûnî ya zelal in ku dawî li şerê qirkirinê yê Îsraîlê li dijî gelê Filistînê yê Gazayê bînin."
Hamas, ku ji sala 2007-an vir ve li Xezayê desthilatdar e, "pêşkeftinek girîng" silav kir ku, li gorî wê, "Îsraîl îzole dike" li ser qada navneteweyî.
Wezîrê Ewlehiya Neteweyî yê rastgirê tundrew tedbîrên ku ji aliyê Dîwana Edaletê ya Navneteweyî ve ji Îsraîlê tê xwestin di cewherê xwe de antîsemîtî dibîne û bang li Îsraîlê dike ku vê biryarê bi cih neyne.
Amerîka jî bi rêya berdevkê Wezareta Derve ya Amerîkayê bertek nîşan da û got: “Em berdewam di wê baweriyê de ne ku tohmetên jenosîdê bêbingeh in û amaje bi wê yekê jî dikin ku dadgehê jenosîd nedîtiye û daxwaza agirbestê nekir”.
Yekîtiya Ewropî daxwaza cîbicîkirina "temam û bilez" ya vê biryarê kir, ku ji aliyê çend welatên wek Tirkiye, Îran û Spanya ve hat pêşwazîkirin.
Hûn dikarin fermana ICJ bi tevahî li vir bixwînin û vîdyoya tevahî ya dadgehê temaşe bikin vir.
