Студија во Грција покажува како временските настани влијаат на културното наследство
Зголемените температури, долготрајните горештини и сушата влијаат на климатските промени ширум светот. Сега, првата студија во Грција која го испитува ефектот на климатските промени врз идната микроклима на историските споменици и артефакти ни покажува како екстремните временски настани ќе влијаат и на културното наследство на земјата.
„Како и човечкото тело, спомениците се изградени да издржат различни температури. Благодарение на нашите податоци, успеавме да го пресметаме влијанието на климатската криза врз артефактите во музеите и археолошките локалитети“, изјави авторката на студијата Ефстатија Тринга, докторант и истражувач, за Катимерини за метеорологија и климатологија на Универзитетот Аристотел во Солун.
За да се соберат потребните податоци, сензори за мерење на температурата и влажноста се поставени во археолошкиот локалитет и музеј во Делфи, како и во археолошкиот музеј во Солун и во византиската црква „Панагија Ахеиропоетс“ од V век.
Генерално, наодите од студијата се дека комбинацијата на зголемени температури и повисоки нивоа на влажност во наредните години може сериозно да влијае на хемискиот состав на некои материјали што се користат во градежништвото или производството на артефакти, а со тоа да го забрза нивното распаѓање или да придонесе за ширење на деструктивни мувла . Предизвиците се уште поголеми за спомениците на отворено, кои „ќе мора да се прилагодат на новите температурни услови“, објаснува Тринга.
Студијата конкретно покажува дека веројатноста за оштетување се зголемува како што климата се загрева. „До 2099 година, ќе има 12 отсто повеќе години загрозени за споменици отколку во минатото“, вели таа, укажувајќи на тековните температурни трендови.
Промени може да се забележат и внатре во двата музеа, иако тие се опремени со системи за климатизација. Во лето температурата во нив останувала под 30 Целзиусови степени, дури и кога надворешната температура достигнала 40 Целзиусови степени. Меѓутоа, во црквата внатрешната температура пораснала во склад со надворешната, понекогаш достигнувајќи и 35 Целзиусови степени.
„Нивото на температурата во музеите не се промени значително, иако видовме ненадеен скок во јули минатата година за време на многу долгиот топлотен бран“, вели Тринга.
Без клима, со многу дрвени детали на таванот и со слики стари 800 години, византиската црква, напротив, е многу поранлива. Опремата на ваквите споменици со системи за контрола на климата е јасно посочена.
„Она што е интересно од наша гледна точка се однесува на количината на енергија што музеите ќе треба да ја трошат во иднина за да ги одржат овие специфични температури“, додава таа.
На прашањето дали има листа на музеи или споменици на кои треба да им се даде приоритет, Тринга нагласи дека „сите наши споменици се важни. Она што луѓето треба да го имаат на ум е дека со заштита на минатото, ја подобруваме иднината“.
Фотографија од Џосија Луис: https://www.pexels.com/photo/stonewall-palace-772689/
