Instab ħdejn id-daħla ta’ għar fir-riserva naturali ta’ Ain Gedi, bi tliet rummien fuq naħa u tazza fuq in-naħa l-oħra.
Fid-Deżert tal-Lhudija nstabet munita rari ta’ 2,000 sena li tmur lura għal żmien il-Gwerer bejn il-Lhudija u r-Rumani, qalet l-Awtorità tal-Antikitajiet Iżraeljani (ISA), li ċċitata l-aġenzija tal-aħbarijiet Iżraeljana TPS.
Tliet rummien huma mpinġi fuq naħa waħda tal-munita tal-fidda tan-nofs xekel, u tazza tidher fuq in-naħa l-oħra. Il-kliem “Ġerusalemm Qaddisa” huma wkoll miktuba.
Skond l-ISA, il-munita tmur mis-sena 66 jew 67. Il-Lhud kienu taħt il-ħakma ta 'l-Imperu Ruman, għalhekk l-istampar tal-muniti kien espressjoni ta' sfida ta 'identità nazzjonali, qalet l-ISA.
L-imperatur Ruman biss kellu d-dritt li jdaħħal muniti, u l-muniti Rumani kważi dejjem kienu juru l-imperatur renjanti u l-annimali. Yaniv David Levi, speċjalista fin-numismatika fl-uffiċċju tal-antikitajiet, spjega li n-nofs xekel kienet taxxa speċjali li l-Lhud ħallsu għall-manutenzjoni tat-Tempju u l-akkwist ta’ annimali għas-sagrifiċċji.
"Il-muniti mill-ewwel sena tar-rewwixta, bħal dik misjuba fid-Deżert tal-Lhudija, huma rari," qal Levy. “Fi żmien it-Tieni Tempju, il-pellegrini ħallsu taxxa ta’ nofs xekel lit-Tempju. Il-munita aċċettata għall-ħlas ta’ din it-taxxa għal kważi 2,000 sena kienet ix-xekel Tyrian. Meta faqqgħet l-ewwel rewwixta, ir-ribelli ħarġu dawn il-muniti ta' sostituzzjoni li kellhom l-iskrizzjonijiet 'Shekel Iżraeljan', 'nofs shekel' u 'kwart ta' xekel'.
Il-qima tat-tempju tidher li kompliet matul ir-ribelljoni, u dawn il-muniti ntużaw ukoll mir-ribelli għal dan il-għan. Is-sejba tħabbret matul il-ġimgħa tad-Disa’ ta’ Av, jum somber għal-Lhud li jfakkar il-qerda tal-Ewwel u t-Tieni Tempji. Dan iseħħ fid-disa’ jum tax-xahar Ebrajk ta’ Av (Lulju jew Awwissu fil-kalendarju Gregorjan). Matul il-vaganza, li tibda l-Erbgħa bil-lejl fi nżul ix-xemx, il-Lhud sajmu biex ifakkru l-avvenimenti traġiċi.
Il-munita nstabet waqt li kienet qed tesplora għerien fid-deżert tal-Lhudija. Ġie skopert ħdejn id-daħla ta’ għar fir-riżerva naturali ta’ Ain Gedi, li tinsab ħdejn il-Baħar Mejjet. “Ovvjament kien hemm ribell li darab mal-blat tad-deżert u waqqaʼ t-teżor prezzjuż taʼ nofs shekel, u fortunatament stajna nsibuh 2,000 sena wara u nirritornawh lill-pubbliku,” qal l-arkeologu Haggai Hamer.
