Komiti Yowona za Social Affairs, Health and Sustainable Development of the Parliamentary Assembly inavomereza mogwirizana chigamulo, komanso ndondomeko yolembera maboma a ku Ulaya mogwirizana ndi udindo wawo pansi pa malamulo apadziko lonse, ndipo inalimbikitsa kuti ikhale yolimbikitsidwa ndi ntchito ya UN. Msonkhano wa anthu olumala.
Komitiyi inanena kuti bungwe la UN lasintha momveka bwino kuti pakhale njira yoyendetsera ufulu wa anthu olumala yomwe imatsindika kufanana ndi kuphatikizidwa. Kutengera lipoti kuchokera kwa Rapporteur, Ms Reina de Bruijn-Wezeman, komitiyi idapereka malingaliro angapo makamaka pokhudzana ndi zomwe zachitika m'maiko aku Europe.
Komitiyi ikufuna kuti malamulo olola kukhazikitsidwa kwa anthu olumala achotsedwe pang'onopang'ono, komanso malamulo okhudza thanzi la maganizo olola chithandizo popanda chilolezo ndi kutsekeredwa m'ndende chifukwa cha kuwonongeka, ndi cholinga chothetsa kukakamiza m'maganizo. Maboma akhazikitse njira zopezera ndalama zokwanira, zokhala ndi nthawi zomveka bwino ndi zizindikiro zomveka, zosinthira zenizeni kukhala moyo wodziyimira pawokha kwa anthu olumala.
“Anthu olumala nthawi zambiri amawaganizira kuti sangathe kudziimira okha. Izi zimachokera ku malingaliro olakwika omwe ambiri ali nawo, kuphatikizapo kuti anthu olumala alibe luso lodzipangira okha zisankho zoyenera, ndipo amafunika 'chisamaliro chapadera' choperekedwa m'mabungwe," komitiyo inatero.
"Nthawi zambiri, zikhulupiriro zachikhalidwe ndi chipembedzo zimathanso kuchititsa manyazi oterowo, komanso mbiri yakale ya gulu la eugenic. Kwa nthawi yayitali, mikanganoyi yakhala ikugwiritsidwa ntchito polanda ufulu kwa anthu olumala ndikuwalekanitsa ndi anthu ena onse, powayika m'mabungwe" adawonjezeranso aphunguwo.
Anthu a ku Ulaya oposa miliyoni imodzi anakhudzidwa
mu ake chisankho, Komitiyi inanena kuti: “Kuikidwa m’mabungwe kumakhudza moyo wa anthu a ku Ulaya oposa miliyoni imodzi ndipo ndi kuphwanya ufulu umene wafotokozedwa mu Gawo 19 la UN. Pangano la Ufulu wa Anthu olumala (CRPD), zomwe zimafuna kudzipereka kolimba kuti achotsedwe m’malo.”
Ms Reina de Bruijn-Wezeman adafotokozera the European Times kuti pali kusiyana kwakukulu pakati pa mayiko a ku Ulaya, mwachitsanzo m'dziko lina pakhala chiwerengero chachikulu cha kukhazikitsidwa kwa ana.
Iye adanena kuti m'dziko lino ndondomeko yokonzanso, komanso kudzipereka ku kusintha kwa kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe ka kayendetsedwe kabwino kake A Reina de Bruijn-Wezeman adawonjezeranso, kuti ndi nkhawa inanso yoti mabungwe adatsekedwa popanda njira zina zoyendetsera anthu zadziwika. Chovuta chachikulu ndikuwonetsetsa kuti njira yochotsera anthu m'malo mwake ikuchitika mwanjira yomwe ili ufulu waumunthu ovomerezeka.
Mayi Reina de Bruijn-Wezeman anatsindika, kuti mayiko a ku Ulaya ayenera kugawa ndalama zokwanira zothandizira anthu olumala kuti azikhala m'madera awo. Izi zimafuna, mwa zina, kugawanso ndalama za boma kuchokera kumabungwe kuti alimbitse, kulenga, ndi kusunga ntchito zothandiza anthu m'madera.
Mpaka pano Komiti mu chigamulo chake inanena kuti, "Njira ziyenera kuchitidwa pofuna kuthana ndi chikhalidwe ichi chokhazikitsa mabungwe omwe amachititsa kuti anthu azidzipatula komanso kulekanitsa anthu olumala, kuphatikizapo kunyumba kapena m'banja, kuwalepheretsa kuti azitha kuyanjana ndi anthu komanso kukhala nawo. ophatikizidwa m’gulu.”
A Reina de Bruijn-Wezeman adalongosola kuti, "Kuwonetsetsa kuti pali chithandizo choyenera cha anthu olumala chomwe chilipo kwa anthu olumala, kotero kuti kusintha kwabwino, ndikofunikira kwambiri kuti anthu asamayende bwino."
Njira yadongosolo yochotsa utumwi ndi cholinga chofunikira
Njira yoyendetsera ntchito yochotsa anthu ku deinstitutionalization ndiyofunika kuti tipeze zotsatira zabwino. Kulemala kwalumikizidwa ndi kusowa pokhala ndi umphawi m'maphunziro angapo.
Ananenanso kuti, "Cholinga sikungochotsa anthu olumala, koma kusintha kwenikweni kukhala moyo wodziyimira pawokha malinga ndi Ndime 19 ya CRPD, ndemanga ya General No. 5 (2017) ya Komiti ya UN ya Ufulu wa Anthu olumala. pakukhala paokha komanso kuphatikizidwa m'deralo, ndi Malangizo omwe akubwera okhudza kuchotsedwa kwa anthu olumala, kuphatikiza pakagwa mwadzidzidzi."
Kusintha kwa ntchito zogwirira ntchito zapanyumba ndi chinthu chimodzi chokha cha kusintha kwakukulu m'madera monga chisamaliro chaumoyo, kukonzanso, ntchito zothandizira, maphunziro ndi ntchito, komanso maganizo a anthu olemala komanso zomwe zimakhudza thanzi la anthu. Kusamutsa anthu m'mabungwe ang'onoang'ono, m'nyumba zamagulu kapena m'malo osonkhanako sikokwanira ndipo sikogwirizana ndi malamulo apadziko lonse lapansi.
Lipotilo liyenera kukambidwa ndi Nyumba Yamalamulo pamsonkhano wawo wa Epulo pomwe ikhala yomaliza.
