Komiti ya United Nations yoona za Ufulu wa Ana inamaliza ndemanga yake yokhudza kukhazikitsidwa kwa ufulu wachibadwidwe wa ana ku Germany. Komitiyi inapereka Malangizo osinthidwa omwe adzagwiritsidwe ntchito m'zaka zisanu zikubwerazi. Malangizowa akukhudza mbali zonse za ufulu wa ana, kuyambira pa ufulu wachibadwidwe ndi ufulu wa ana mpaka momwe angachitire moyenera ndi ana omwe akulimbana ndi ADHD kapena zovuta zamakhalidwe.
The Komiti ya United Nations yoona za Ufulu wa Mwana imayang'anira kukhazikitsidwa kwa Mgwirizano wa Ufulu wa Mwana (UN CRC). UN CRC ndiye chida chofunikira kwambiri padziko lonse lapansi chaufulu wachibadwidwe kwa ana. Imalongosola ufulu waukulu, wovomerezeka padziko lonse lapansi, wa ana, kuphatikizapo ufulu wotetezedwa ku nkhanza, ufulu wa maphunziro, kutenga nawo mbali ndi kusamalidwa mofanana ndi ufulu wa nthawi yopuma, mpumulo ndi masewera. Ufulu umenewu ndi wapadziko lonse, kutanthauza kuti umagwira ntchito kwa ana onse. Maiko 192 - pafupifupi mayiko onse padziko lapansi - asayina Pangano la United Nations la Ufulu wa Mwana.
Pazaka zisanu zilizonse kukhazikitsidwa kwa maufuluwa omwe ali mumgwirizanowu amawunikiridwa kuti dziko lililonse litavomereza mgwirizanowu. Wotsatira pamzere anali Germany. Mu 2019 nduna ya boma yaku Germany idavomereza lipoti lokonzedwa ndi oyang'anira ake apakati pa zomwe zachitika ku Germany. Lipotilo lidatumizidwa ku Komiti ya UN CRC mu 2020 ndipo lidatsatiridwa ndikuwunikanso, mafunso ndi mayankho ndikuwonjezedwa ndi zina zambiri kuchokera ku Civil Society, ndi Germany Institute for Ufulu Wachibadwidwe.
Mu Seputembala chipani cha boma ku Germany chidakumana ndi Komiti ya UN CRC ku Geneve, ndipo pamsonkhano watsiku lathunthu anali ndi zokambirana zakuya pakukhazikitsa ufulu wachibadwidwe wa ana ku Germany, kuyambira lero.
Imodzi mwa nkhani zomwe zinaganiziridwa inali thanzi la maganizo. Komiti ya UN CRC kale pakuwunika komaliza ku Germany mu 2014 idadzutsa nkhawa "za kuchuluka kwamankhwala olimbikitsa psychostimulants kwa ana komanso za matenda ochulukirapo a Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) kapena Attention Deficit Disorder (ADD), makamaka:
(a) Ndi pa mankhwala a psycho-stimulant methylphenidate;
(b) Kuchotsedwa mokakamizidwa kwa ana amene apezeka/azindikiridwa molakwa ndi ADHD kapena ADD kuchokera kwa mabanja awo ndi kuwaika m’zipatala zolerera ana kapena zipatala za amisala, kumene ambiri a iwo amathandizidwa ndi mankhwala a psychotropic.”
Komiti ya UN CRC yokhala ndi nkhawayi idapereka malingaliro othana ndi nkhaniyi. Izi zinachititsa kuti zinthu zambiri zichitike ku Germany. Tsopano inali nthawi yoti tiganizire zotsatira zake.
Monga gawo la mafunso omwe adafunsidwa pamsonkhano wa Seputembara 2022, Akatswiri a Komiti ya UN CRC adafunsa funso lokhudza kuwunika kwa ADHD komanso kugwiritsa ntchito mankhwala osokoneza bongo ku Germany pakadali pano.
Woimira Germany wa Unduna wa Zaumoyo monga gawo la nthumwi za chipani cha Germany ku msonkhano wa UN CRC adayankha funsoli. Woyimilirayo adatsimikiza kuti iyi inali vuto ndi boma la Germany Federal.
Ananenanso kuti "tinayang'ana izi ndipo pali njira zambiri zomwe zidatengedwa mwachitsanzo zodziwitsa akatswiri ndi anthu amderali ndipo malangizo azachipatala adapangidwanso ndikumveka bwino. Zotsatira zake, zopatsa mphamvu zatsika mu 2014-2018, zidatsika pafupifupi 40 peresenti. ”
Woimirayo adawonjeza pomaliza nkhaniyi, kuti "Boma silikuganiza kuti ADHD idadziwika bwino ku Germany pakadali pano."
Akatswiri a Komiti ya UN CRC adazindikira izi, ndipo adapereka malingaliro atsopano ku Germany poganizira zonse zomwe zilipo.
Komiti ya UN CRC imalimbikitsa kuti Germany:
”(a) Limbikitsani zoyesayesa zotukula umoyo wa ana m’maganizo, kuphatikizirapo kupanga chithandizo chamankhwala okhudza maganizo a anthu ammudzi ndi uphungu ndi ntchito zodzitetezera m’masukulu, m’nyumba ndi m’malo olera;
(b) Tsimikizirani kuwunika koyambirira komanso kodziyimira pawokha kwa matenda aliwonse amisala, ADHD ndi zovuta zina zamakhalidwe, ndikupatsa ana oterowo, makolo awo ndi aphunzitsi upangiri woyenera wamankhwala osachiritsika, ozikidwa mwasayansi ndi chithandizo cha akatswiri. ”
Zimapatsa Germany njira zomwe angatenge zaka zisanu zikubwerazi kuti apitirizebe kukhazikitsidwa kwa ufulu wa anthu kwa ana.
