Mai aso anamua sa taumafai tagata e umia le tele o auro e mafai. O lenei uʻamea tāua e masani ona mafua ai taua tetele lea na maliliu ai le faitau sefulu, e oo lava i le selau ma selau o afe o tagata.
Mea moni manaia e uiga i auro
Fai mai Paleoarchaeology e taua le auro i le taimi o le suiga mai le mea ua taʻua o le "muamua" i le vaitaimi moni o talafaasolopito i le evolusione o tagata. O le i ai o tala faʻasolopito tusitusia ma faʻamanatuga faʻalelotu ua manatu o se vaega sili ona uiga o le "vaitaimi faʻasolopito". Ma atonu o tagata Aikupito anamua na muamua amata eli auro i le atunuu atoa. O le sailiga mo, mauaina, mauaina ma le faʻatau atu o auro o se pule a le setete, o le soliga lea na matua faʻasalaina ai. I se tasi o atunuu sili ona mauoa i le lalolagi, Rusia, seia oo i le 1730s, na tuuina atu auro mai fafo. O laasaga muamua i le mining auro i le atunuu na faia i le itulagi Arkhangelsk.
O le auro o se u'amea vaivai ma e tutusa lona ma'a'a ma le atigilima o le tagata. O se tasi o tagata muamua na tuʻuina i totonu o tupe siliva e taʻua o le "eletisi" - o se mea faʻapipiʻi siliva ma auro, o le tupu Peresia o Tariu I, o le na soifua i le V seneturi BC. Pe tusa o se senituri mulimuli ane, na amata ai ona faia e Alesana le Sili lona talaaga i tupe auro.
O le mea fa'afefeteina o auro mai le fa'ata'ita'iga maualuga 999 o le 1064 tikeri Celsius. O le mea e ofo ai, o le auro o lo'o i ai le palasitika mata'utia - o se taunuuga lea e mafai ai ona fa'apipi'iina i laupepa 0.1 micron mafiafia (100 nanometers). I lenei mafiafia e avea ma translucent.
I lona talafaasolopito atoa, ua eliina e tagata le tusa ma le 161,000 tone auro.
O tupe teu auro ua maua i konetineta uma, ae e na o le 70 atunuu e eliina ai.
O se mea mataʻina o le taimi nei o Saina o se taʻitaʻi i le gaosiga o auro - sili atu i le 400 tone i le tausaga. Mai le 1840 i le 2016, o le gaosiga faʻaletausaga auro o le paneta na faʻateleina 100 taimi. O se mea ofoofogia e mai le auro i le aofaʻi o le 1 aunese (28.35 kalama) e mafai ona e faia se uaea ma le umi o le 80 km.
O le fasi auro pito sili ona telē i le talafaasolopito na maua i Ausetalia i le 1872. O se ipu quartz 286-kilomita o loʻo i ai le 90 kilokalama o auro mama. E le talitonuina, ae o se mea moni: e sili atu le sila ua lafo i le lalolagi i itula uma nai lo auro ua maua ma gaosia i le talafaasolopito atoa o tagata.
Le tele o auro fa'aagaga o lo'o teuina i le Federal Reserve Bank o Niu Ioka - e sili atu i le 500,000 pa, lea e fa'atusalia ai le 25% o fa'aagaga auro a le lalolagi.
O le tino o se tagata matua e iai pe tusa ma le 0.2 milligrams o auro.
E na'o le 10% o le eli auro a le lalolagi e fetaui ma mana'oga o alamanuia - ae 90% o le uamea e fa'aaogaina e fai ai teuga ma fa'alava auro. 75% o le mamafa atoa o auro i le taimi nei o loʻo faʻasalalau na faʻaaogaina i le maeʻa ai o le 1910. Aurophobia o le igoa o se faʻamaʻi e faʻaalia i le fefe pathological o auro ma oloa auro.