15.5 C
Brussels
Aso Lua, Me 14, 2024
talaFrancis i totonu o tagatanuu o Kanata, o loʻo solia i luga o fanua faʻalavelave

Francis i totonu o tagatanuu o Kanata, o loʻo solia i luga o fanua faʻalavelave

FA'AALIGA: O faʻamatalaga ma manatu o loʻo toe faia i totonu o tusiga o mea ia o loʻo taʻu mai ai ma o latou lava matafaioi. Lomiga i The European Times e le otometi le faauigaina o le faamaoniga o le manatu, ae o le aia tatau e faailoa ai.

FA'ALI'ILIGA FA'AVAE: O tala uma i totonu o lenei 'upega tafa'ilagi o lo'o lomia i le gagana Peretania. O fa'aliliuga fa'aliliu o lo'o faia e ala i se fa'agasologa otometi e ta'ua o fa'aliliuga neural. Afai e masalosalo, faʻafeiloaʻi i taimi uma le tusiga muamua. Faafetai mo le malamalama.

I tausaga talu ai nei, ona o le tele ma le tele o tuugamau o tamaiti ua maua i aʻoga nofomau i Kanata, ua iloa ai e le lalolagi le tiga o le faitau aofaʻi o tagata na mafatia mo le tele o tausaga i lalo o se faiga na fuafuaina e “fasiotia le Initia i totonu o le tamaititi. O totonu lava o lenei laueleele faamaturo o loo faia ai e Pope Francis se malaga salamo mai ia Iulai 24 i le 30.

Marine Henriot – Aveese Faapitoa i Edmonton, Kanata

I le 1990, na talepeina ai e le Pule Sili o Phil Fontaine o le Fono a Malo Muamua le filemu ma taʻusalaina faalauaitele mo le taimi muamua mataupu o sauaga i totonu o aʻoga nofomau o loʻo faʻatautaia e le malo tele a Kanata ma lagolagoina e le Ekalesia Katoliko. I le 2020s, o le mauaina o tuugamau o le faitau selau o tamaiti i tafatafa o nei faʻalapotopotoga na faʻaosoina ai se galu o le ita ma fafagu ai Kanata ma manatu o le lalolagi i mea moni o nuʻu a Kanata. "I tausaga talu ai nei, ua tatou o ese mai le tele o le valea ma le le fiafia i le vaega o le faitau aofaʻi o Kanata agai i tagata moni, i le faʻaalia," o le tala lea a Jean-François Roussel, o se tagata suʻesuʻe o loʻo faʻapipiʻiina i le Iunivesite o Montreal, anthropologist ma faʻapitoa i le aganuu masani.

O le mea lea o se faitau aofaʻi faʻalavelave lea na sau Pope Faranisisi e feiloai i lo latou fanua i le taumafanafana o le 2022. O se vevesi na oʻo i totonu o aʻoga nofomau, lea e sopoia augatupulaga. O nisi tagata moni ua filifili e motusia sootaga ma o latou aiga, ma le nuu, ona e faigata tele,” o le tala lea a Jean-François Roussel, “o isi e leʻi malamalama lava i le māfuaaga na faaalia ai e o latou mātua le itiiti o le alofa, ma o le lē saogalemu ua toe faia i le va o tupulaga. E faigata tele ona feagai ma lenei tala faasolopito, faatasi ai ma ata e le o malamalama lelei i ai. O isi, e leai ni upu e talanoa ai e uiga i mea na latou mafatia ai: "E i ai le maasiasi ma le ita e faasaga ia te ia lava", o le tala lea a le anthropologist.

O le avea ma tagatanuu ma Katoliko

Sa iai se mafutaga a le Lotu Katoliko ma tagata Aboriginal o Kanata talu mai le senituri lona 17. I le 1998, na fausia ai le Canadian Catholic Aboriginal Council i totonu o le Canadian Conference of Catholic Bishops (CCCB) e ofoina atu faʻamatalaga ma fautuaga e uiga i nuʻu Aboriginal ma amata ai se faʻamalologa.

I le 2009, i le taimi o se aofia tulaga ese, na maua ai e Benedict XVI sui o Aboriginal i se tulaga faalilolilo. Na faaalia e le Pope Bavarian lona faanoanoa ona o le matafaioi a le Ekalesia i le faamalosia faamalosi o tamaiti Apoliki: “Na faaalia e le Tamā Paia lona faanoanoa ona o le mafatia ona o amioga leaga a nisi o tagata o le Ekalesia ma ofoina atu lona alofa mutimutivale ma le autasi i le tatalo. Na faamamafaina e Lana Afioga e faapea, o faiga faatautala e le mafai ona taliaina i totonu o sosaiete,” o le tala lea a le Holy See i lena taimi.

Na faatoese aloaia mai le Ekalesia a Kanata ia Setema 2021 ma le ono masina mulimuli ane na faalauiloa ai le faia o se tupe e $30 miliona e faatupe ai galuega eseese o le faaleleiga i Kanata atoa. I le tautotogo o le 2022, i le mauaina o le silia ma le 150 sui o se aumalaga Aboriginal i le Vatikana, na faaalia ai e Francis lona maasiasi ma lona ita: “Ona o amioga leaga a nei tagata o le Lotu Katoliko, ou te talosaga atu ai i le faamagaloga a le Atua ma ou te fia fai atu i ai. oe mai le pito i lalo o loʻu loto: Ua ou matua faanoanoa lava.
I aso nei, ua taʻua i le upegatafaʻilagi aloaʻia a le atunuʻu o loʻo faʻatulagaina le asiasiga a le pope, "ua i ai i le Ekalesia Katoliko le matafaioi e faia ni laasaga moni ma anoa e faʻatasi ma tagata moni o lenei atunuu i le auala umi i le faʻamalolo ma le faʻaleleia.

ata 9 Falanisisi i totonu o tagatanuu o Kanata, o loo savali i luga o fanua mafatia
Sacred Heart Church of the First Nations. Edmonton, Kanata

O Elder Fernie Marty o le Toeaina o le Sacred Heart First Nations Church ma o le a ia faafeiloaia le Pope i Edmonton i le Aso Gafua, Iulai 25. O lenei alii la, ma lona siʻusiʻu ma mata loloto, e faʻamatalaina o ia o le Katoliko ma Aboriginal. Fanau i Edmonton, o ia o le Papaschase First Nation. “Ou te lagona le faamanuiaina i le ola ai i lalolagi uma e lua,” o lana tala lea i le taimi o sauniuniga faaiu e faafeiloaia ai Francis, “sa faamautinoa e lo’u tina ua ou papatiso i le taimi na fanau mai ai, ma sa faamautinoa e le aiga o lo’u tina ou te latalata atu i la matou aganuu a Apoliki. Sa mafai ona ou tuufaatasia nei aganuu e lua na ou fanau mai ai.
E tusa ai ma le tusiga igoa mulimuli a Kanata na faia i le 2011, 36% o tagata Aboriginal fai mai latou o Katoliko ma 31% fai mai latou te le auai i soʻo se faʻalapotopotoga faʻalelotu. Ae ui i lea, o se tusiga igoa e le faʻatulafonoina, e faʻapea Jean-François Roussel, "ua ioe tagata suʻesuʻe uma o lenei tusiga igoa e leʻo faʻatuatuaina tele", ae o le taimi nei o se tasi lea o meafaigaluega faʻafuainumera e avanoa e iloa ai le aofaʻi o tagata Katoliko i tagata Aboriginal: O le fa'atuatuaga Katoliko o lo'o tumau pea se fa'amatalaga taua i nu'u Aboriginal ma i le manatuaga o le aiga. O loʻo i ai se tulaga faʻapitoa i le faʻatuatuaga Kerisiano, o se faʻapipiʻi ia Keriso ma faʻalapotopotoga faʻapitonuʻu.

E le gata i lea, afai e lagona e nisi o tagata moni ua faalataina i latou e le Ekalesia, o le faʻaaloalo i filifiliga a tagata taʻitoʻatasi ma le saolotoga faʻalelotu e matua faʻatauaina i le aganuu a le atunuu.

Fa'apipi'i i le Laueleele

O fanua o loʻo faʻapipiʻi faʻatasi i le Tulafono a Initia o le 1876. O le fanua lava lea na fausia ai le 139 aʻoga nofomau, o lenei lava fanua na faoa faamalosi e le malo tele a Kanata, vaevaeina i faʻaagaga "e foia ai le faafitauli a Initia", o le tala lea a Jean-François Roussel. O le mea lea, e ui lava o Alberta o le teritori masani a Malo Muamua, o le 138 faʻaagaaga o loʻo faʻatusalia i aso nei na o le sili atu nai lo le 1% o le aofaʻi atoa o le itumalo, faʻafeiloaʻi sui o le 47 First Nations of Alberta.

Fa'asao pulea i tusitusiga fa'alumaluma. Mo se faʻataʻitaʻiga, ua faʻatonuina e nisi o nei teritori faʻaleagaina e le tatau ona sili atu i le 2.6 sikuea kilomita mo aiga taʻitasi e toʻalima. O le tele o augatupulaga o le atunuu ua ola aʻe i luga o fanua manaʻomia, faoa faamalosi, "o le fanua e fesoʻotaʻi ma se aafiaga pagatia", o le tala lea a le tagata suʻesuʻe, "o aʻoga nofomau na faia e suia ai mafaufauga o tamaiti, e aveese ai lenei sootaga i le fanua ma faia i latou i Kanata e pei o isi, oe fefiloi ma isi tagata Kanata".

Mulimuli ane, o le fanua foi e fai ma sui o le tina, o le malutaga o le pafalo, o le puna o meaʻai ma le faʻavae o le taufetuli, aʻo leʻi mou malie atu ma le oʻo mai o le oge i nisi o itulagi. "Ioe, na ou faalogo i le faatoesega a le Pope i Roma, ma sa taua, ae e sili atu le taua iinei, aua o iinei na tupu ai mea uma. Ou te le iloa po o le a le faamalologa o loo tatou talanoa ai, ae po o le a lava le mea e tupu, ua ou sauni e mulimuli i ai!”, o le faaiuga lea a Elder Fernie Marty.

- Faasalalauga -

Sili atu mai le tusitala

- FA'AALIGA FA'AVAE -spot_img
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -spot_img
- Faasalalauga -

Tatau faitau

Tala fou

- Faasalalauga -