14.9 C
Brussels
O le Aso Toonai, Aperila 27, 2024
ECHREugenics na a'afia ai le fa'avaeina o le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata

Eugenics na a'afia ai le fa'avaeina o le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata

FA'AALIGA: O faʻamatalaga ma manatu o loʻo toe faia i totonu o tusiga o mea ia o loʻo taʻu mai ai ma o latou lava matafaioi. Lomiga i The European Times e le otometi le faauigaina o le faamaoniga o le manatu, ae o le aia tatau e faailoa ai.

FA'ALI'ILIGA FA'AVAE: O tala uma i totonu o lenei 'upega tafa'ilagi o lo'o lomia i le gagana Peretania. O fa'aliliuga fa'aliliu o lo'o faia e ala i se fa'agasologa otometi e ta'ua o fa'aliliuga neural. Afai e masalosalo, faʻafeiloaʻi i taimi uma le tusiga muamua. Faafetai mo le malamalama.

O le Fono a le Palemene a le Fono a Europa i le vaiaso nei na maulu i le loloto o le faʻailoga tagata ma aia tatau, faʻatalanoaina tulaga taua na faʻavaeina ai le Fono i le 1950. Aia Tatau a Tagata e fa'amanino, ae fa'atapula'aina ai le aia tatau i le sa'olotoga ma le saogalemu o le tagata.

O le Komiti a le Palemene i a lafo na faamaonia i le 2022 na faailoa mai ai, o le European Convention on Human Rights (ECHR) “na o le pau lea o le feagaiga faava o malo o aia tatau a tagata e aofia ai le faatapulaaina o le aia tatau i le saolotoga aemaise lava i luga o le faavae o le faaletonu, faatasi ai ma lona faatulagaina i le Mataupu 5 (1) ( e), lea e le aofia ai nisi vaega (“socially maladjusted” tagata i upu a le European Court of Human Rights) mai le olioli atoatoa i le aia tatau i le saʻolotoga.”

O se vaega o su'esu'ega i lenei mea a le Fono Komiti o Mataupu tau Agafesootai, Soifua Maloloina ma Atinae Gafataulima O le Aso Gafua na faia ai se iloiloga ma tagata popoto e aoao atili ma talanoaina atili ai le mataupu. Na tu'uina atu e le au popoto fa'amaumauga i sui o le Komiti ma sa fesiligia i ia mea.

Fa'alogo fa'atasi ma Tagata Tomai

Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata - Polofesa Marius Turda o loʻo faʻatalanoaina iʻuga o le aafiaga o le Eugenics i le ECHR.
Polofesa Marius Turda o loʻo talanoaina iʻuga o le aafiaga o le Eugenics i le ECHR. Photo credit: THIX Ata

Prof. Dr. Marius Turda, Faʻatonu o le Nofoaga Autu mo Fomai Humanities, Oxford Brookes University, UK faʻamatalaina le tala faʻasolopito o loʻo i ai le Feagaiga a Europa i luga. Aia Tatau a Tagata na fa'atulagaina. O se tagata poto faapitoa i le tala faasolopito o eugenics, na ia faailoa mai o le eugenics muamua na aliali mai i le 1880s i Egelani ma talu ai ona salalau vave ma lautele ma avea ma se lalolagi tulaga ese i totonu o le luasefulu tausaga.

Ina ia malamalama lelei i lenei tulaga, e tatau i se tasi ona malamalama o le autu autu o le eugenics "o le 'faʻaleleia' o le kenera 'lelei' o le faitau aofaʻi o tagata e ala i le puleaina o le toe gaosia ma, i lona ogaoga, e ala i le faʻaumatiaina o i latou na manatu i ai. ia 'le agavaa', faaletino ma/poo le mafaufau.”

“Mai lava i le amataga, na finau ai le au eugenicists e faapea, e tatau ona puipuia le sosaiete mai le faatupulaia o numera o i latou ua latou faaigoaina o le 'le talafeagai', 'maladjusted', 'le mafaufau', 'feebleminded', 'dysgenic' ma le 'sub-normal' e mafua mai. i o latou faaletonu faaletino ma faalemafaufau. O latou tino sa faailogaina eugenically, faʻailogaina ma faʻailogaina e tusa ai, "o le tala lea a Prof. Turda.

Eugenics e mautinoa lava na ausia le taʻutaʻua i le lalolagi atoa i le faʻaalia o nofoaga faʻasalaina a Nazi Siamani i le 1940s. O le Nazi i a latou taumafaiga e faʻaaoga le biology na faʻateleina ai le eugenics. Peitaʻi, e leʻi muta le eugenics i le faatoilaloina o le Nazi Siamani. Na taʻua e Prof. Turda e faapea "o talosaga a Eugenic na faaauau pea ona tosina mai le lagolago faaupufai ma faasaienisi ina ua maeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi."

O le faaupuga “Mafaufau le lelei” na faaaogā i le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata

O le mea moni, o le manatu tonu lava o le 'mafaufau le lelei' na toe tusia i le manatu o le 'sesuia'i' i tausaga mulimuli ane o le taua, ona faʻaaogaina atili lea e faʻaauau ai le faʻailoga eugenic o faʻamatalaga lautele eseese.

"O le sootaga i le va o le le atoatoa o le mafaufau ma le le atoatoa o agafesootai sa tumau pea le le luitauina. E mautinoa lava, o le tuputupu aʻe o aʻafiaga o le siʻosiʻomaga ma agafesootai i luga o le atinaʻeina o amio a tagata na toe faʻafouina le gagana eugenics; ae o ona nofoaga autu, e pei ona faʻaalia e ala i lauga masani e uiga i le faʻaogaina o agafesootai faʻapea foʻi ma faiga faʻaletulafono e faʻatatau i le puleaina o le toe gaosia, na faʻaauau pea i le taimi o le taua, "o le faʻaaliga lea a Prof. Turda.

I tala fa'asolopito, o le manatu o le 'mafaufau leaga' - i ana fa'atonuga uma - na faia se sao taua i le fa'atulagaina o mafaufauga ma fa'atinoga, ae le gata i Peretania.

Prof. Marius Turda talanoaina taunuuga o aafiaga Eugenics i le.
Polofesa Marius Turda o loʻo talanoaina iʻuga o le aafiaga o le Eugenics i le ECHR. Photo credit: THIX Ata

Na fa'ailoa mai e Prof. Turda e faapea, "na fa'atinoina i auala eseese e fa'alumaina ma fa'aleagaina ai tagata ta'ito'atasi ma fa'agasolo ai faiga fa'aituau ma le fa'atauva'a o tagata ta'ito'atasi e le atoatoa le malosi o le a'oa'oina. O tautalaga eugenic e uiga i amioga masani / le masani ma uiga sa faʻatatau tonu i faʻataʻitaʻiga o tagata 'lelei' ma 'le talafeagai' mafaufau, ma iʻu ai ina taʻitaʻia ni faiga fou iloga o le faʻateʻaina o agafesootai, tamaoaiga, ma faiga faʻapolokiki ma le soloia o aia tatau mo tamaitai. ma tagata ua faaigoaina o le ‘mafaufau leaga’.”

O loo i ai i le malamalama o lenei taliaina lautele o eugenics e avea o se vaega taua o faiga faʻaagafesootai mo le puleaina o tagata e tatau i se tasi ona vaʻai i taumafaiga a sui o le Malo Tele, Tenimaka ma Suetena i le fa'agasologa o le fa'atulagaina o le Feagaiga a Europa o Aia Tatau a Tagata fautuaina ma aofia ai se fuaiupu tuusaunoaga, o le a faatagaina ai le faiga faavae a le malo e tuueseese ma lokaina “tagata e le mafaufau, ava malosi poo fualaau faasaina ma tagata feoai solo”.

E tusa ai ma lenei talaaga eugenic, o le mea lea e matua faʻalavelave ai le faʻaauau pea ona faʻaogaina lenei faʻamatalaga i le Feagaiga i Aia Tatau a Tagata.

Polofesa Dr. Marius Turda, Faatonu o le Nofoaga Autu mo Fomai Humanities, Oxford Brookes University, UK

Na faaiuina e Prof. Turda lana tautalaga e faapea "Ona o lenei talaaga eugenic, o le mea lea e matua faigata lava ona faʻaauau pea ona faʻaogaina lenei faʻamatalaga i le Feagaiga i Aia Tatau a Tagata." Ma sa ia faaopoopo mai, “E taua tele lo tatou gauai atu i upu tatou te faaaogaina aua o le gagana lava ia e faaaoga e faatumauina ai le faailoga tagata. Mo le tele o tausaga o lenei eugenic descriptor o loʻo tumau pea le faʻailogaina ma le fesiligia. Ua oʻo mai le taimi mo se vaaiga fou i lenei faʻafitauli atoa, ma faʻafeiloaʻi le tumau pea o le pipii atu i eugenics ina ua maeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi.

- Faasalalauga -

Sili atu mai le tusitala

- FA'AALIGA FA'AVAE -spot_img
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -spot_img
- Faasalalauga -

Tatau faitau

Tala fou

- Faasalalauga -