"Tusa lava pe leai se taofi, e te faʻamoemoe e faʻagaoioia alalaupapa agaalofa ... i se auala sili atu le faʻalagolago nai lo le mea o loʻo tupu nei," o le tala lea a Dr Rik Peeperkorn, WHO Sui o le teritori o Palesitina o lo'o nofoia. “E laitiiti tele. Ua tuai tele aemaise lava i matu.”
Ole aisi mo ni meaai
Fesoasoaniga alofa - aemaise lava meaʻai - e matua manaʻomia i Gaza, aemaise lava i itu i matu, faʻamaonia e le WHO Emergency Medical Teams Coordinator Sean Casey.
"O le tulaga o meaʻai i le itu i matu e matua mataʻutia, e toetoe lava a leai ni meaʻai e maua," o lana tala lea i le au tusitala i Sineva e ala i le vitio mai Rafah i le itu i saute o Kasa. “O tagata uma matou te talanoa i ai e aisi mai mo ni meaai ma o mai ma fesili mai, 'O fea, o fea o i ai meaai?' E fesoasoani tagata ia i matou ina ia maua a matou sapalai faafomai. Ae latou te taʻu mai pea e tatau ona matou toe foʻi mai ma meaʻai.
I le toe taʻua o le apili ma le faʻaalia o popolega e uiga i le faʻateleina o taua i le itu i saute, na faʻamatalaina e Dr Peeperkorn o le felauaiga o tagata faigaluega ma sapalai "saogalemu ma vave" ua faʻafefeteina, "ona e manaʻomia le feteʻenaʻiga mo soʻo se gaioiga i luga o Kasa, e aofia ai le itu i saute - e masani ona oʻo atu i le tuai" .
I le faaopoopo atu i le mauaina o sapalai sili atu taua i Kasa, o le mea sa manaʻomia faʻanatinati o le faigofie o le felauaiga o fesoasoani agaalofa ma tagata faigaluega. i totonu o le taulaga, "ina ia mafai ona matou oʻo atu i tagata i soʻo se mea latou te i ai", o le faʻamatalaga lea a Dr Peeperkorn.
E tusa ai ma le Matagaluega o le Soifua Maloloina a Kasa, 23,084 tagata ua maliliu i totonu o le enclave, 70 pasene o fafine ma tamaiti. Toeitiiti atoa le 59,000 tagata na manunu'a, lea e tusa ma le 2.7 pasene o le faitau aofaʻi o Kasa.
UN 'sauni atoatoa' e momoli
Na tauanau e le ofisa o le WHO e faapea o le UN ma ana paaga o loʻo tumau "saunia atoatoa" e momoli fesoasoani i Gazans, oe na onosaia se osofaʻiga tele o pomu a le militeri a Isaraelu, i le tali atu i osofaiga faʻatauvaʻa taʻitaʻia e Hamas i le itu i saute o Isaraelu amata i le aso 7 Oketopa lea na maliliu ai le tusa ma le 1,200 tagata.
Ae o osofaiga ma poloaiga o le aveeseina i nofoaga tutotonu o Kasa ma agai atu i saute i Khan Younis ua afaina ai le avanoa i falemai mo gasegase ma taʻavale, o le tala lea a Dr Peeperkorn, ma faaopoopo mai ua avea foi ma "matua faigata" mo WHO e oʻo atu i nofoaga "maʻi" ma sapalai faafomaʻi. ma suauu.
O le atugaluga e tolu falemaʻi o loʻo tu latalata i sone faʻateʻa - European Gaza Hospital, Nasser Medical Complex ma Al-Aqsa - "se laina ola" i le itu i saute mo le tusa ma le lua miliona tagata, o le tala lea a le WHO, tautala mai Ierusalema.
Tagata faigaluega soifua maloloina ua sosola mo o latou ola
"(O le) faʻatapulaʻaina le tafe o sapalai ma le avanoa ma le aveeseina o tagata faigaluega fomaʻi mai le tele o falemaʻi ona o popolega mo le saogalemu o se fua mo faʻalavelave faʻafuaseʻi ma o le a faʻaogaina ai le tele o falemaʻi, e pei ona molimauina i le itu i matu. E le tatau i le lalolagi faʻavaomalo ona faʻatagaina lenei mea e tupu, ”o le tala lea a Dr Peeperkorn.
O se tasi o faʻamatalaga o le "vaʻa faʻaitiitia" mo galuega fesoasoani agaalofa i totonu o le faʻalavelave o le mea moni e leʻi oʻo atu le ofisa o le soifua maloloina a le UN i le itu i matu o Kasa mo le lua vaiaso.
O le aofaʻi o le ono fuafuaga a le WHO o galuega alofa na tatau ona faʻaleaogaina talu mai le 26 Tesema, e tusa ai ma le ofisa o le soifua maloloina a le UN. "Ua sauni le matou 'au e momoli ae matou te leʻi mafai ona maua faʻatagaga talafeagai e faʻagasolo saogalemu ai," o le tala lea a Dr Peeperkorn.
Ole auala saogalemu e mana'omia ai le tali atu ole fesoasoani: So'oupu a le UN
Fai mai le Fofoga Fetalai a le UN Stéphane Dujarric i le Aso Lua, o le mea ua taʻua o le "teena o talosaga faamaopoopo" na mafua ai le taofia o le tuuina atu o fesoasoani i Gaza.
I le laugaina o le au tusitala i le talanoaga masani i le aoauli i Niu Ioka, na ia taʻua ai talu mai le aso 1 o Ianuari, "Ua talosagaina e paaga fesoasoani fesoasoani 20, lea e 15 na teena ma e toalua sa le mafai ona agai i luma ona o le faatuai po o ni auala e le mafai ona uia.”
E na o le tolu na o atu i le pito sili ona afaina i matu o Kasa ma o lena na i ai ni suiga i le fuafuaga na afaina ai le aʻafiaga o gaioiga, na ia faaopoopo mai ai.
E ui lava i luʻitau tetele i le tuʻuina atu o fesoasoani alofa, o paaga fesoasoani na tuʻuina atu auaunaga tau soifua maloloina ma fomaʻi i le tusa ma le afa miliona tagata talu mai le 7 Oketopa.
"Ae o manaʻoga e tele - ma e sili atu ma le tasi vaetolu o le sili atu i le 350 fale aloaʻia ma faʻalilolilo mo tagata i totonu o le atunuʻu i Kasa e mafai ona maua soʻo se ituaiga o fomaʻi."
Sa ia fai mai “o le fa'aauauina pea o le fa'afitia o le tu'uina atu o suau'u i vai ma fale tumama o lo'o tu'u ai le fiasefulu afe o tagata e leai se avanoa i vai mama. ma faʻateleina le lamatiaga o le tafe mai o lapisi, e matua faʻateleina ai le lamatiaga o le sosolo o faʻamaʻi pipisi."