I le totonugalemu o Kasa, le UN World Health Organization (WHO) lapataʻia i le Aso Sa e faapea o fomaʻi i le naʻo le falemaʻi o loʻo galue i le itumalo o Deir al Balah "sa i ai fa'amalosi e taofi le fa'aolaina o le ola ma isi gaioiga mata'utia...ma alu ese" ina ua maeʻa se poloaiga o le aveeseina na tuuina atu i le lotolotoi o le "faateleina" o le militeri a Isaraelu.
E naʻo le toʻalima fomaʻi na lipotia mai o loʻo tumau i le Falemaʻi Al-Aqsa i le Middle Area o Gaza, lea na tuʻuina atu ai e le WHO sapalai faʻafomaʻi e lagolago ai le 4,500 tagata mamaʻi toto mo le tolu masina ma 500 tagata gasegase e manaʻomia le tausiga o manuʻa.
O gasegase e togafitia i luga o le fola
Mai Al-Aqsa, WHO Health Emergency Officer Sean Casey na lafoina se vitio i luga o le X social media platform i le afiafi o le Aso Sa e faʻaalia ai vaaiga vevesi e pei o foma'i na togafitia tagata mama'i i luga o le fola o le toto, o nisi o le “selau” ua aumai mo togafitiga faanatinati.
"O loʻo latou vaʻaia i nisi tulaga le faitau selau o tagata maliliu i aso uma i totonu o se matagaluega faʻafuaseʻi laʻititi," o le tala lea a Mr. Casey. "O lea la, o loʻo latou togafitia tamaiti i luga o le fola."
I le toe taʻua o na popolega, o le Faatonu Sili Aoao o WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus i se pou i luga o le X na lipotia ai "matua manaʻomia" i le falemaʻi, "aemaise lava tagata soifua maloloina, sapalai fomaʻi ma moega. Ae Fai mai le aufaigaluega o lo latou manaoga sili mo le latou falemai, ma ana tagata faigaluega, gasegase ma aiga iina, ina ia puipuia mai osofaiga ma osofaiga.. "
E silia ma le 600 tagata gasegase "ma le tele o tagata faigaluega soifua maloloina" na lipotia mai na faamalosia e tuua le nofoaga, o le tala lea a Tedros, ma faaopoopo mai e "le mafai ona mafaufauina" e le mafai ona faʻamoemoeina le puipuiga o le soifua maloloina.
E tusa ai ma le ofisa o le soifua maloloina a le UN, e leai ni falemaʻi o loʻo "galue atoatoa" i le itu i matu o Kasa. O le isi misiona a WHO na tatau ona faaleaogaina i le itu i matu i le Aso Sa, na fai mai ai Tedros, "ona o lamatiaga ma le leai o ni faatagaga talafeagai". I isi nofoaga i Kasa, "naʻo ni nai vaega o le soifua maloloina o loʻo faʻaogaina", o le tala lea a le pule o le WHO.
I aso talu ai nei, ua "faateleina le numera o tagata maliliu", na faaauau ai Tedros, faatasi ai ma le "sili atu i le 120 faʻalavelave faʻafuaseʻi ma le toʻatele o tagata maliliu na taunuu i le aso ona o le faʻateleina o fana, manuʻa fana, manuʻa manuʻa mai fale malepelepe, ma isi faʻalavelave faʻafuaseʻi o taua".
O loʻo aʻafia foi WHO i fuafuaga e faʻapipiʻi se vaega faʻafomaʻi faʻafuaseʻi e lagolago 'au faʻafomaʻi i Al-Aqsa. "E naʻo se siosiomaga saogalemu e mafai ai," o le tala lea a le UN Health Agency's Director-General.
Na taia sini i matu
I se eseesega lata i luga o le faʻalavelave faʻafuaseʻi faʻamaonia "malosi" osofaʻiga a Isaraelu "i luga o le (ogatotonu) Deir Al Balah kovana ma taulaga i saute o Khan Younis ma Rafah", OCHA lipotia i le afiafi o le Aso Sa e faapea o le au a Isaraelu na "taia sini i le aai o Kasa, Jabaliya Camp, Tal Az Zaʻatar, ma Beit Lahiya" ma mafua ai "le tele o tagata maliliu" i le Al Fallouja eria o Jabaliya Camp.
Na faʻaauauina foʻi le fana i totonu o Isaraelu e vaega faʻaauupegaina a Palesitina, o le tala lea a le ofisa fesoasoani a le UN, i le lotolotoi o "faagaioiga i eleele ma taua ... i le tele o le Gaza Strip, ma iʻu ai i isi maliu".
Leai se mutaaga o le siisii o tau
pito fou faʻamatalaga mai le Matagaluega o le Soifua Maloloina a Gaza na taʻua e le UN fesoasoani a le UN na faailoa mai e le itiiti ifo i le 22,835 tagata maliliu talu ona amata osofaʻiga a le militeri a Isaraelu, i le tali atu i osofaʻiga mataʻutia na taʻitaʻia e Hamas i le itu i saute o Isaraelu i le aso 7 Oketopa lea na maliliu ai le 1,200 e aofia ai le itiiti ifo ma le 33 tamaiti ma le 250 na ave. ave faapagota.
Na matauina foi e le OCHA lipoti o le 225 Palesitina na maliliu i le va o le Aso Faraile ma le Aso Sa ma toetoe lava 300 manua, faatasi ai ma le 174 fitafita Isaraelu na maliliu i Kasa ma sili atu nai lo le 1,000 na manua talu mai le galuega i le eleele.
ns amata, e tusa ai ma le Israeli Defense Forces.
Fa'amata'u fa'ama'i mata'utia
I le lotolotoi o sauaga mata'utia faifai pea, UN Children's Fund UNICEF fuafuaina e i ai nei e tusa 3,200 mataupu fou o le manava ile aso i lalo o le lima tausaga. Aʻo leʻi faʻateleina le taua, o le averesi e 2,000 i le masina.
O loʻo iai foi le popolega tele mo le iva mai le 10 tamaiti i lalo ifo o le lua tausaga o loʻo i ai nei i le "mativa tele o meaʻai" ma "naʻo le mauaina o fatu (e aofia ai falaoa) poʻo susu" e 'ai.
“Ua uma le taimi. O le tele o tamaiti ua feagai ma le ogaoga o le le paleni o meaai i Kasa,” o le tala lea a le Pule Sili o le UNICEF Catherine Russell. “A o faateteleina le faamataʻu mai o le oge, e faitau selau afe isi tamaiti laiti e lē o toe umi ae matuā lē lelei le fafagaina, ma o nisi e ono maliliu. E le mafai ona tatou faatagaina lena mea e tupu.”
O faʻamatalaga faʻafouina mai le OCHA i luga o le numera o loli fesoasoani na ulufale atu i Kasa na faʻaalia ai i le 6 ma le 7 Ianuari, o le aofaʻi o le 218 loli na ave meaʻai, vailaʻau ma isi sapalai e ala i le kolosi o Rafah ma Kerem Shalom. A'o le'i tulai mai le feteenaiga, e silia ma le 500 loli na aveina fesoasoani i le Strip i aso uma, pe tusa ma le 60 pasene e ui atu i Kerem Shalom.
UN Coordinator mo Kasa
O le fou Sinia Fesoasoani Fesoasoani ma Toe Fausiaina mo Kasa na amata aloaia lana matafaioi i le Aso Gafua. Sigrid Kaag o le a faʻafaigofie le mataʻituina ma faʻamaonia uta fesoasoani e oʻo mai i totonu o le faʻalavelave faʻafuaseʻi, e tusa ai ma le Fono Puipuia resolution 2720 na pasia i le masina talu ai.
Sa ia umia le tele o galuega fesoasoani mo tagata sinia i totonu o le UN ae talu ai nei sa avea ma minisita o tupe mo le pulega talu ai i Netherlands.
O Ms. Kaag o le a iai foi le galuega luʻitau o le faʻavaeina o se masini mo le faʻavaveina o fesoasoani i Kasa e ala atu i Setete e le auai i le feteenaiga.
Sa iai o ia i Niu Ioka e feiloai ai ma le Failautusi Aoao a Malo Aufaatasi i lona aso muamua i le tofi ae o le a agai atu i Washington DC mulimuli ane i le vaiaso a o lei malaga atu i Sasaʻe Tutotonu.