Na taʻua e le Komesina Maualuga o Volker Türk, mai le laumua o Ouagadougou, o lona ofisa i le lotoifale sa "fesoʻotaʻi malosi ma pulega, tagata fai sosaiete, tagata puipuia aia tatau, paaga UN ma isi i luga o le tele o luʻitau o aia tatau a tagata" o loʻo feagai ma le atunuʻu pe a maeʻa se osofaʻiga ia Ianuari 2022 lea na vaʻaia ai le pule a Kapeteni Ibrahim Traoré.
Fa'atasiga fa'atasi
"Na ou sau iinei e faailoa atu loʻu lotogatasi ma tagata o Burkina Faso i lenei taimi faigata ma ia auai i le tulaga o aia tatau a tagata i le tulaga maualuga," o le tala lea a Mr. Türk.
Na ia faʻaalia le faʻafetai ia Kapeteni Traoré, i lana matafaioi o le Peresetene o le suiga, ma faʻaopoopo mai na latou faia ni talanoaga loloto ma lautele "i luga o le tulaga saogalemu o le tuʻugamau", o le faʻalavelave alofa faʻapea foʻi ma suiga o le tau ma le faʻaleagaina o le siosiomaga.
Na latou talanoaina foʻi le faʻaitiitia o avanoa faʻale-malo, "le tutusa, le manaʻoga e fausia se konekarate faʻaagafesootai fou ma le faʻamautinoaina o le auai uma o Burkinabe i le faagasologa o suiga" toe foʻi i pulega faʻale-malo.
O le faamatalaina o mafatiaga o Burkinabe o se "loto nutimomoia", le ulu o OHCHR fai mai o loʻo i ai 2.3 miliona tagata o loʻo le saogalemu i meaʻai, sili atu ma le lua miliona tagata ua faimalaga i totonu ma 800,000 tamaiti ua le toe aʻoga.
I le aotelega, e tusa ma le 6.3 miliona mai le faitau aofaʻi o le 20 miliona tagata o loʻo manaʻomia le fesoasoani alofa.
Pa'u ese mai le lisi o mataupu
"Ae, ua see ese mai le lisi o mataupu faavaomalo ma o punaoa ua maua e matua le lava e tali atu ai i le tele o manaʻoga o tagata," o le tala lea a Mr. Türk.
Na'o le tausaga talu ai, na fa'amauina ai e le OHCHR 1,335 soliga ma le fa'aleagaina o aia tatau a tagata soifua ma tulafono alofa, e aofia ai le itiiti ifo ma le 3,800 tagata lautele na afaina.
"O vaega faʻaauupegaina na nafa ma le tele o soliga faasaga i tagata lautele i faʻalavelave e aofia ai le sili atu i le 86 pasene o tagata na afaina. O le puipuiga o tagata lautele e sili ona taua. E tatau ona taofi ia sauaga mataga ma e tali atu i latou na faia le solitulafono.”
Na ia fai mai na ia malamalama i luitau ogaoga o loʻo feagai ma vaega o le puipuiga ma sa "faʻamalosia e ala i faʻamautinoaga o loʻo faia ni laasaga e faʻamautinoa ai o loʻo tausisia atoatoa a latou amio i tulafono faavaomalo fesoasoani alofa ma aia tatau a tagata soifua".
O le suiga ua manaʻomia nei ona faʻagasolo "maua i aia tatau a tagata", o lana tala lea, ma valaau atu i le lalolagi lautele e aua neʻi galo le lautele o manaʻoga i Burkina Faso.