NgoNovemba ka-2023, uthetha-thethwano phakathi kwe-EU kunye ne-Australia malunga neSivumelwano soRhwebo lwaMahla (FTA) lwawa. Oku kubangelwe ikakhulu kwiimfuno ezingqongqo ezivela kwi-EU malunga nezalathi zejografi ezikhuselweyo - ukukwazi ukuthengisa iwayini kunye nezinye iimveliso ezivela kummandla othile - kunye nendlela eguquguqukayo yokufikelela kwimarike yokuthengisa ngaphandle kwezolimo.
Kwiiveki ezimbalwa kamva, kwabonakala ukuba ukungahambi okuqhubekayo kwiingxoxo ze-EU-Mercosur - ubukhulu becala ngenxa yeemfuno zokusingqongileyo kunye nokugawulwa kwamahlathi ezivela eBrussels - akuzange kusonjululwe, kunye noMongameli waseBrazil uLula wathi i-EU "ingenakho ukuguquguquka".
Kwangaxeshanye, abathethi-thethwano be-EU bagqibezele omnye umjikelo weengxoxo kunye ne-Indonesia edityaniswe ne-FTA ecetywayo: akukho nkqubela phambili eyenziweyo malunga neenyanga ezintandathu, kwaye le ntlanganiso yamva nje yayingafani.
Umfanekiso ucacile:
Ubungqina bubonisa ukuba oku akuyongxaki kunye neqabane lethu lothethathethwano. Kwiinyanga ezili-12 ezidlulileyo, i-Indonesia igqibe i- isivumelwano kunye ne-United Arab Emirates (ngaphantsi konyaka). Isanda kuphucula ubukhona bayo isivumelwano kunye neJapan, kwaye uthethathethwano neKhanada kunye ne-Eurasian Economic Union, phakathi kwabanye. Ingaphakathi kuphela uthethathethwano kunye ne-EU ukuba i-Indonesia ifumene inkqubela ukuba icotha kwaye inzima.
Akunjalo kuphela iingxoxo ze-FTA: i-World Trade Organisation (WTO) ityala elichasene ne-EU, efakwe yi-Indonesia kulindeleke ukuba ilawule kungekudala. Eli tyala, ngaphezu kweengxabano ezikhoyo malunga ne-Renewable Energy Directive kunye nokuthunyelwa kwe-nickel kumazwe angaphandle, kuthetha ukuba i-Indonesia ibona imigaqo-nkqubo yethu njengokukhusela kunye nokuchasana norhwebo. Unyulo lukaMongameli lucwangciselwe ngoFebruwari: umphambili uPrabowo uthethe ngokucacileyo ukuba i-Indonesia "ayifuni i-EU," igxininisa "imigangatho ephindwe kabini" kumgaqo-nkqubo wezorhwebo we-EU.
Ke, yeyiphi indlela eya phambili kubudlelwane?
Unyulo lwe-EU, kunye nokuqeshwa kweKomishoni entsha, kufuneka ibhengeze utshintsho lwendlela yokusebenza. Ukukhuthaza ukuthunyelwa kwe-EU, kunye nokwandisa ukufikelela kwiimarike kwii-giants ezizayo ezifana ne-Indonesia ne-Indiya, kufuneka kube yinto ephambili. Uthintelo lobuchwepheshe kufuneka kutshintshwe kubunkokeli obuqinileyo bezopolitiko kunye nokuzinikela kumaqabane amatsha orhwebo.
Ukubandakanya la mazwe angamaqabane kwimimandla yomgaqo-nkqubo we-EU ezichaphazelayo - ezifana ne-Green Deal - nayo ibalulekile. IKomishoni ibonakala ngathi ayicingi ukuba inkulu kangakanani impendulo enokuthi ibangele i-EU Deforestation Regulation: Izizwe ezili-14 ezisaphuhlayo, kuquka ne-Indonesia, zityikitye ileta evulekileyo eyigxekayo, kwaye imingeni ye-WTO ngokuqinisekileyo isemnyango. Uthethwano olufanelekileyo kunye nokufikelela kozakuzo bekunokukuthintela oku ekubeni kube yingxaki. Olo thethwano kufuneka lufikelele ngaphaya kwama-Embasses: I-Indonesia inezigidi zamafama amancinci avelisa ioli yesundu, irabha, ikofu, kwaye iya kuchaphazeleka kakubi ngummiselo we-EU. Ukunqongophala kokufikelela kuthetha ukuba loo mazwi ngoku achasene ne-EU.
I-Indonesia iyonke ayichasanga. Iyaqhubeka nokuqhuba uthethathethwano neKomishoni, kwaye amanye amaZwe angamaLungu - ngakumbi iJamani ne-Netherlands - aneengxoxo ezikhuthazayo zamacala amabini. Kodwa ulwalathiso lokuhamba luyinkxalabo: asinako ukufumana enye iminyaka eyi-5 ye-stasis kwiingxoxo zorhwebo, ngelixa ukuxhatshazwa kwezopolitiko kuphakama malunga nezithintelo zorhwebo ze-EU (uninzi lwazo aluzange lukhabe).
Ulonyulo lunokuthi, kwaye kufanele, lunike isiqalo esitsha kuwo omabini amacala. Kuyafana nakwiIndiya (unyulo ngo-Epreli-Meyi), kwaye mhlawumbi naseUnited States (ngoNovemba). Inqaku eliphambili elidibanisa zonke ezi zinto kukuba zisebenza kuphela ukuba iKomishoni entsha izimisele malunga nokukhuthaza amathuba okuthunyelwa ngaphandle kwe-EU - kunye nokunciphisa imiqobo yorhwebo kunokuba imise ngaphezulu kwayo.