23.3 C
Brussels
NgoMgqibelo, ngoMeyi 11, 2024
Inzululwazi & neTekhnolojiIteleskopu ibona okokuqala ulwandle lomphunga wamanzi...

Iteleskopu ibona okwesihlandlo sokuqala ulwandle lomphunga olujikeleze inkwenkwezi

INKCAZELO: Ulwazi kunye nezimvo eziveliswe kumanqaku zezo zichazwe kwaye luxanduva lwabo. Ukupapashwa kwi The European Times ayithethi ngokuzenzekelayo ukuvuma imbono, kodwa lilungelo lokuyivakalisa.

INKCAZELO YEENKCUKACHA: Onke amanqaku kule ndawo apapashwa ngesiNgesi. Iinguqulelo eziguqulelweyo zenziwa ngenkqubo ezenzekelayo eyaziwa njengeenguqulelo ze-neural. Ukuba uyathandabuza, soloko ubhekisa kwinqaku lokuqala. Enkosi ngokuqonda.

Ubukhulu obuphindwe kabini njengeLanga, inkwenkwezi iHL Taurus kudala ijonge kwiteleskopu esekwe emhlabeni kunye nesekwe kwindawo.

I-ALMA radio astronomy telescope (ALMA) ibonelele ngemifanekiso yokuqala eneenkcukacha zeamolekyu zamanzi kwidisk apho iiplanethi zinokuzalwa zinkwenkwezi encinci kakhulu uHL Tauri (HL Tauri), ingxelo ye-AFP, icaphula uphando olupapashwe kwiphephancwadi I-Astronomers yendalo.

Andizange ndicinge ukuba sinokufumana umfanekiso womphunga wamanzi olwandle kwindawo kanye apho iplanethi inokubumba khona, utshilo uStefano Facini, isazi ngeenkwenkwezi kwiYunivesithi yaseMilan kunye nombhali okhokelayo wophononongo.

Ifumaneka kwi-constellation Taurus kwaye isondele kakhulu kuMhlaba - "kuphela" i-450 yeminyaka yokukhanya, inkwenkwezi ephindwe kabini njenge-Sun HL Taurus sele ikwindawo yokujonga iiteleskopu ezisekwe emhlabeni kunye ne-space-based.

Isizathu kukuba ukusondela kwayo kunye nolutsha - malunga nesigidi seminyaka ubudala - inika umbono omangalisayo wediski yayo yeprotoplanetary. Bubunzima berhasi nothuli olujikeleze inkwenkwezi evumela iiplanethi ukuba zenzeke.

Ngokweemodeli zethiyori, le nkqubo yokwakheka inesiqhamo ngakumbi kwindawo ethile kwidiski - umgca weqhwa. Kulapho amanzi, akwimo yomphunga kufuphi nenkwenkwezi, ajika abe yimo eqinileyo njengoko ephola. Ngenxa yomkhenkce owazigubungelayo, iinkozo zothuli zijikelana ngokulula ngakumbi.

Ukusukela ngo-2014, iteleskopu ye-ALMA ibonelele ngemifanekiso ekhethekileyo yediski yeprotoplanetary, ebonisa amakhonkco akhanyayo atshintshanayo kunye nemisele emnyama. Kukholelwa ukuba lo mva ungcatsha ubukho bembewu yeeplanethi, ezenziwe ngokuqokelelwa kothuli.

Uphononongo lukhumbula ukuba ezinye izixhobo ziye zafumanisa amanzi malunga ne-HL Taurus, kodwa kwisisombululo esisezantsi kakhulu sokuchaza ngokuchanekileyo umgca we-ice. Ukusuka kumphakamo ongaphezulu kwama-5,000 eemitha kwiNtlango yase-Atacama yaseChile, iteleskopu yerediyo ye-European Southern Observatory (ESO) yeyokuqala ukuchaza lo mda.

Izazinzulu zikwaqaphela ukuba, ukuza kuthi ga ngoku, i-ALMA kuphela kwendawo ekwaziyo ukusombulula ubukho bamanzi kwidiski ebandayo eyenza iplanethi.

Iteleskopu kanomathotholo ifumanise ukulingana okuphindwe kathathu kumthamo wamanzi aqulethwe kuzo zonke iilwandlekazi zoMhlaba. Ukufunyanwa kwenziwa kwingingqi ekufutshane neenkwenkwezi, kunye neradius elingana namaxesha angama-17 umgama phakathi koMhlaba kunye neLanga.

Mhlawumbi okubaluleke nangakumbi, ngokutsho kukaFacini, kukufunyanwa komphunga wamanzi kwimigama eyahlukahlukeneyo ukusuka kwenkwenkwezi, kubandakanywa nendawo apho iplanethi inokwenzeka ngoku.

Ngokwezibalo zesinye i-observatory, akukho kungabikho kwezinto eziluhlaza ekubunjweni kwayo - ubuninzi bothuli olukhoyo buphindwe kalishumi elinesithathu kuMhlaba.

Uphononongo ke ngoko luya kubonisa ukuba ubukho bamanzi bunokuchaphazela njani ukuphuhliswa kwenkqubo yeplanethi, njengoko yenzayo kwi-4.5 yezigidigidi kwiminyaka edlulileyo kwinkqubo yethu yelanga, amanqaku eFacini.

Nangona kunjalo, ukuqonda kwendlela yokwakheka kweeplanethi zeSolar System kuhlala kungagqibekanga.

Ifoto nguLucas Pezeta: https://www.pexels.com/photo/black-telescope-under-blue-and-blacksky-2034892/

- Ukukhangisa -

Okunye okuvela kumbhali

- UMXHOLO OPHELELEYO -indawo_img
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -indawo_img
- Ukukhangisa -

Funeka ufunde

Amanqaku amasha

- Ukukhangisa -