Στη χώρα μου, την Πορτογαλία, ο πληθωρισμός μας έπληξε γρήγορα και άγρια. Σύμφωνα με την DECO, την πορτογαλική υπηρεσία προστασίας των καταναλωτών, ένα βασικό καλάθι τροφίμων κοστίζει 12,2% περισσότερο σήμερα από ό,τι πριν από τον πόλεμο (23 Φεβρουαρίου). Αλλά τώρα, όλοι γνωρίζουν ότι ο πληθωρισμός υπάρχει εδώ και πολύ καιρό…
Γύρω στον Νοέμβριο του 2021, έκανα μια ιστορία για τοπικές επιχειρήσεις με έναν συνάδελφό μου. Για το κομμάτι, χρειάστηκε να πάρουμε συνέντευξη από μερικούς εμπόρους, και έτσι πήραμε συνέντευξη από τη δεσποινίδα Μαργαρίδα, τη διευθύντρια του εστιατορίου “O Bitoque” (μπιτόκ είναι το όνομα ενός δημοφιλούς πορτογαλικού πιάτου). Στη συνέντευξη είπε κάτι ενδιαφέρον και έκπληξη (τότε).
Έτσι, στη συνέντευξη που κάναμε, ο συνάδελφός μου και εγώ θέλαμε να απαντήσουμε στην ερώτηση, «Τι επηρεάζει τις τοπικές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια;». Ήδη περιμέναμε κάποιες απαντήσεις. Όπως "πανδημία", "μεγάλες αλυσίδες εστιατορίων", κ.λπ. Και είχαμε ήδη κάποιες σημειώσεις για όλα αυτά τα θέματα για να τα γράψουμε στη συνέχεια στην ιστορία. Αλλά όταν κάναμε αυτή την ερώτηση, η κα Μαργαρίδα, μίλησε λίγο για την πανδημία, φυσικά, αλλά μετά είπε το εξής:
« (Αφού περιγράψαμε πώς η πανδημία είχε επηρεάσει τις τοπικές επιχειρήσεις) Αλλά φυσικά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τον πληθωρισμό, τις τιμές… Τα χρήματα δεν φτάνουν για όλα, όπως λένε… Και εμείς, στις μέρες μας, παρατηρούμε τη διαφορά μεταξύ των τιμών στην αρχή του έτος, και οι τιμές σήμερα… Σημειώθηκε αξιοσημείωτη άνοδος στις τιμές. Λογικά, αν αγοράζουμε πράγματα πιο ακριβά, πρέπει να τα πουλάμε και πιο ακριβά. Και έτσι πρέπει να αυξήσουμε τις τιμές των πιάτων… (…) Μερικές φορές λέμε: «α, είναι μόνο είκοσι, πενήντα λεπτά». Αλλά ο κόσμος το παρατήρησε αμέσως. Λένε: «αυτό γίνεται όλο και πιο ακριβό μέρα με τη μέρα». Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό; (…) Αυτό μας επηρεάζει πολύ».
Δεσποινίς Μαργαρίδα, νυν υπεύθυνη του εστιατορίου «O Bitoque»
Ο συνάδελφός μου και εγώ τρομάξαμε λίγο με αυτή τη δήλωση. Φυσικά, μέχρι τον Νοέμβριο, είχαμε ήδη ακούσει για κάποιο πληθωρισμό στη Γερμανία και την Ολλανδία. Ωστόσο, όλοι οι Πορτογάλοι οικονομολόγοι έλεγαν ότι: πρώτον, ο πληθωρισμός δεν είχε φτάσει ακόμη στην Πορτογαλία. και δύο, ότι η Πορτογαλία πιθανότατα δεν θα επηρεαστεί.
Και όχι, η αύξηση 0,9% στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων δεν αφορούσε πάντα τον πληθωρισμό. Ναι, το ποσοστό του 0,9% υπολογίστηκε από το ποσοστό του πληθωρισμού την εποχή του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2022 (το πρώτο σχέδιο αυτού του εγγράφου, αυτό που δεν εγκρίθηκε από τη Συνέλευση της Δημοκρατίας). Αλλά μια αύξηση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων ήταν ήδη μια μακροχρόνια υπόσχεση της σοσιαλιστικής κυβέρνησης και των αριστερών υποστηρικτών τους.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι ο πληθωρισμός στην Πορτογαλία ξεκίνησε μόνο με τον πόλεμο (ή ότι, τουλάχιστον, ήταν ελάχιστος πριν από τον πόλεμο), αλλά διαφωνώ. Είχε ήδη επηρεάσει τις τοπικές επιχειρήσεις εδώ και αρκετό καιρό, θα έλεγα, τουλάχιστον για τον Σεπτέμβριο/Οκτώβριο.
Λίγο μετά τη συνέντευξη, άρχισα να παρατηρώ ιστορίες για τον πληθωρισμό στις πορτογαλικές εφημερίδες. Θυμάμαι ένα για τον πληθωρισμό στα σιτηρά και το ψωμί μόνο μία εβδομάδα μετά τη συνέντευξη, στην πορτογαλική εφημερίδα “Diário de Notícias”.Φυσικά, έτρεξα στον συνάδελφό μου να του δείξω πόσο δίκιο είχε ο διευθυντής. Η ιστορία έλεγε ότι η τιμή των σιτηρών θα μπορούσε ενδεχομένως να αυξηθεί κατά 50%(!). Αυτό ήταν μήνες πριν από τον πόλεμο.
Ταυτόχρονα με τις εκλογές (τον Ιανουάριο), οι οικονομικές εξειδικευμένες εφημερίδες δεν μπορούσαν να σταματήσουν να μιλούν για τον πληθωρισμό και το πώς χειροτέρευε σε άλλες χώρες. Αλλά δεν είχε φτάσει ακόμη στην Πορτογαλία. Οι γενικές εφημερίδες συνέχισαν να αγνοούν κυρίως το θέμα.
Και μετά η εισβολή… Μόνο μια εβδομάδα μετά τις ιστορίες για μέτωπα, κυρώσεις και οτιδήποτε άλλο… Ήταν εδώ, ο πληθωρισμός είχε φτάσει επιτέλους στην Πορτογαλία.
Πολλοί Πορτογάλοι δεν έχουν βιώσει ποτέ αυτό το επίπεδο πληθωρισμού, επειδή είναι ήδη συνηθισμένοι στο ευρώ. Αλλά πολλοί άλλοι, όχι μόνο θυμούνται αλλά φοβούνται τον πληθωρισμό, όπως τον βίωσαν ολοταχώς κατά τα μεταεπαναστατικά χρόνια.
Ο συνάδελφός μου και εγώ δεν έχουμε βιώσει ποτέ τον πληθωρισμό. Συνήθως παίρναμε κεμπάπ ή άλλα φαγητά του δρόμου για περίπου 1 ή 2 €, τώρα, αυτό είναι βασικά αδύνατο. Τώρα πρέπει να αναζητήσουμε τα εστιατόρια που πλήττονται λιγότερο από τον πληθωρισμό ή τα σπάνια που δεν έχουν ακόμη επηρεαστεί από αυτόν.
