Σύνταξη από Στ. Επίσκοπος Θεοφάν, ο Εσωτερικός της Βίσας
Άγιος Γρηγόριος Νύσσης:
«Ποιος θα μου έδινε τα φτερά του περιστεριού;» – είπε ο ψαλμωδός Δαβίδ (Ψαλμ. 54:7). Τολμώ να πω το ίδιο: ποιος θα μου έδινε αυτά τα φτερά, ώστε να σηκώσω το μυαλό μου στο ύψος αυτών των λέξεων, και, αφήνοντας τη γη, να περάσω από τον αέρα, να φτάσω στα αστέρια και να δω όλη την ομορφιά τους, αλλά χωρίς σταματώντας και σε αυτούς, πέρα από ό,τι είναι κινητό και μεταβλητό, να φτάσουν στη σταθερή φύση, την αεικίνητη δύναμη, καθοδηγώντας και συντηρώντας ό,τι υπάρχει. όλα αυτά εξαρτώνται από την άφατη θέληση της Σοφίας του Θεού. Απομακρυνόμενος νοερά από αυτό που είναι μεταβλητό και διεστραμμένο, θα μπορέσω για πρώτη φορά να ενωθώ νοερά με το Αμετάβλητο και το Αμετάβλητο, και με το πιο κοντινό όνομα, λέγοντας: Πατέρα!».
Άγιος Κυπριανός Καρχηδόνας:
«Ω, τι συγκατάβαση απέναντί μας, πόση άφθονη χάρη και καλοσύνη από τον Κύριο, όταν μας επιτρέπει, όταν κάνουμε την προσευχή μπροστά στο πρόσωπο του Θεού, να αποκαλούμε τον Θεό Πατέρα και να ονομαζόμαστε γιοι του Θεού, δίκαιοι καθώς ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού! Κανείς από εμάς δεν θα τολμούσε να χρησιμοποιήσει αυτό το όνομα στην προσευχή, αν ο Ίδιος δεν μας επέτρεπε να προσευχόμαστε με αυτόν τον τρόπο.
Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων:
«Στην προσευχή που μας δίδαξε ο Σωτήρας μέσω των μαθητών Του, ονομάζουμε τον Θεό Πατέρα με καθαρή συνείδηση, λέγοντας: «Πάτερ ημών!». Πόσο μεγάλη είναι η ανθρωπιά του Θεού! Εκείνοι που έχουν απομακρυνθεί από Αυτόν και που έχουν φθάσει στο ακραίο όριο του κακού τους δίνεται μια τέτοια κοινωνία με χάρη που Τον αποκαλούν Πατέρα: Πατέρα μας!».
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
«Ο πατέρας μας! Ω, τι εξαιρετική φιλανθρωπία! Τι μεγάλη τιμή! Με ποια λόγια θα ευχαριστήσω τον Αποστολέα αυτών των αγαθών; Δες, αγαπητέ, το τίποτα της φύσης σου και της δικής μου, κοίταξε την προέλευσή της – σε αυτή τη γη, σκόνη, λάσπη, άργιλο, στάχτη, γιατί είμαστε δημιουργημένοι από τη γη και τελικά αποσυνθέτουμε στη γη. Και όταν το φαντάζεστε αυτό, θαυμάστε τον ανεξιχνίαστο πλούτο της μεγάλης καλοσύνης του Θεού προς εμάς, με τον οποίο έχετε εντολή να Τον αποκαλείτε Πατέρα, επίγειο – Ουράνιο, θνητό – Αθάνατο, φθαρτό – Αδιάφθορο, πρόσκαιρο – Αιώνιο, χθες και προηγούμενες εποχές πριν'.
Αυγουστίνος:
«Σε κάθε αναφορά, ζητείται πρώτα η εύνοια του αναφέροντος και στη συνέχεια αναφέρεται η ουσία της αναφοράς. Μια χάρη συνήθως ζητείται με έπαινο εκείνου από τον οποίο ζητείται, ο οποίος τοποθετείται στην αρχή του αιτήματος. Με αυτή την έννοια, ο Κύριος μας πρόσταξε και στην αρχή της προσευχής να αναφωνήσουμε: «Πάτερ ημών!». Στις Γραφές υπάρχουν πολλές εκφράσεις μέσω των οποίων εκφράζεται ο έπαινος του Θεού, αλλά δεν βρίσκουμε συνταγή για τον Ισραήλ που να αποδίδεται ως «Πάτερ ημών!». Πράγματι, οι προφήτες αποκαλούσαν τον Θεό Πατέρα των Ισραηλιτών, για παράδειγμα: «Μεγάλωσα και μεγάλωσα γιους, αλλά επαναστάτησαν εναντίον μου» (Ησ. 1:2). «Αν είμαι πατέρας, πού είναι η τιμή για μένα;» (Μαλ. 1:6). Οι προφήτες κάλεσαν τον Θεό έτσι, προφανώς για να εκθέσουν τους Ισραηλίτες ότι δεν ήθελαν να είναι γιοι του Θεού επειδή είχαν διαπράξει αμαρτίες. Οι ίδιοι οι προφήτες δεν τόλμησαν να προσφωνήσουν τον Θεό ως Πατέρα, αφού βρίσκονταν ακόμη στη θέση των δούλων, αν και προορίζονταν για γιους, όπως λέει ο απόστολος: «ο κληρονόμος, ενώ είναι νέος, δεν διακρίνεται με τίποτα από δούλος» (Γαλ. 4:1). Αυτό το δικαίωμα δίνεται στο νέο Ισραήλ – στους Χριστιανούς. προορίζονται να είναι παιδιά του Θεού (πρβλ. Ιωάννη 1:12), και έχουν λάβει το πνεύμα της υιού, γι' αυτό αναφωνούν: Αββά, Πατέρα!». (Ρωμ. 8:15)».
Τερτυλλιανός:
«Ο Κύριος συχνά αποκαλούσε τον Θεό Πατέρα μας, μας πρόσταξε μάλιστα να μην αποκαλούμε κανέναν στη γη Πατέρα εκτός από Αυτόν που έχουμε στους ουρανούς (πρβλ. Ματθ. 23:9). Έτσι, απευθύνοντας αυτά τα λόγια στην προσευχή, εκπληρώνουμε την εντολή. Μακάριοι όσοι γνωρίζουν τον Θεό Πατέρα τους. Το όνομα του Θεού Πατέρα δεν έχει αποκαλυφθεί σε κανέναν προηγουμένως – ακόμη και στον ερωτώντα Μωυσή είπαν ένα άλλο όνομα του Θεού, ενώ μας αποκαλύπτεται στον Υιό. Το ίδιο το όνομα Υιός ήδη οδηγεί στο νέο όνομα του Θεού – το όνομα Πατέρας. Αλλά μίλησε επίσης ευθέως: «Ήρθα στο όνομα του Πατέρα» (Ιωάννης 5:43), και πάλι: «Πατέρα, δόξασε το όνομά σου» (Ιωάννης 12:28), και ακόμη πιο ξεκάθαρα: «Αποκάλυψα Το όνομά σου στους ανθρώπους» (Ιωάννης 17:6)».
Άγιος Ιωάννης Κασσιανός ο Ρωμαίος:
«Η προσευχή του Κυρίου προϋποθέτει στον άνθρωπο που προσεύχεται την πιο υψωμένη και τελειότερη κατάσταση, η οποία εκφράζεται με την ενατένιση του ενός Θεού και με φλογερή αγάπη γι' Αυτόν, και στην οποία ο νους μας, διαποτισμένος από αυτή την αγάπη, συνομιλεί με τον Θεό. η πιο στενή κοινωνία και με ιδιαίτερη ειλικρίνεια, όπως με τον Πατέρα του. Τα λόγια της προσευχής μας υποδηλώνουν ότι πρέπει να λαχταρούμε επιμελώς την επίτευξη μιας τέτοιας κατάστασης. "Ο πατέρας μας!" – αν με τον τρόπο αυτό ο Θεός, ο Κύριος του σύμπαντος, με το ίδιο Του στόμα ομολογεί τον Πατέρα Του, τότε ταυτόχρονα ομολογεί και το εξής: ότι έχουμε ανατραπεί εντελώς από την κατάσταση της δουλείας σε μια κατάσταση υιοθετημένων παιδιών του Θεού.
Άγιος Θεοφύλακτος, αρχιεπίσκοπος. Βούλγαρος:
«Οι μαθητές του Χριστού συναγωνίστηκαν με τους μαθητές του Ιωάννη και ήθελαν να μάθουν πώς να προσεύχονται. Ο Σωτήρας δεν απορρίπτει την επιθυμία τους και τους διδάσκει να προσεύχονται. Πατέρα μας, που είσαι στους ουρανούς – πρόσεξε τη δύναμη της προσευχής! Σε ανυψώνει αμέσως στο ύψιστο, και στο βαθμό που αποκαλείς τον Θεό Πατέρα, πείθεις τον εαυτό σου να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μη χάσει την ομοιότητα του Πατέρα, αλλά να μοιάσει με Αυτόν. Η λέξη «Πατέρας» σου δείχνει με ποια αγαθά τιμήθηκες που έγινες γιος του Θεού».
Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης:
«Ο πατέρας μας! – Επειδή είναι ο Δημιουργός μας, που μας έφερε από το μη ον στην ύπαρξη, και επειδή κατά χάρη είναι ο Πατέρας μας μέσω του Υιού, από τη φύση του έγινε σαν εμάς».
Άγιος Tikhon Zadonsky:
«Από τις λέξεις «Πάτερ ημών!» μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι ο αληθινός Πατέρας των Χριστιανών και είναι «υιοί του Θεού μέσω της πίστης στον Χριστό Ιησού» (Γαλ. 3:26). Επομένως, ως Πατέρας μας, πρέπει να Τον επικαλούμαστε με σιγουριά, όπως τα επικαλούνται τα παιδιά των σαρκικών γονέων και να τους απλώνουν τα χέρια τους σε κάθε ανάγκη».
Σημείωση: Στ. Theophan, the Recluse of Vysha (10 Ιανουαρίου 1815 – 6 Ιανουαρίου 1894) γιορτάζεται στις 10 Ιανουαρίου (23 Ιανουαρίου). παλιά στυλ) και στις 16 Ιουνίου (Μεταφορά των λειψάνων του Αγίου Θεοφάνη).
