by Tatsiana Kulakevich Assistent Professur tal-Istruzzjoni fl-Iskola tal-Istudji Globali Interdixxiplinari, Professur Affiljat fl-Istitut dwar ir-Russja, Università ta’ South Florida
4 affarijiet li għandek tkun taf dwar il-Moldova u t-Transnistrija – u għaliex il-gwerra tar-Russja tista’ tinfirex lil hinn mill-Ukrajna biex tilħaqhom dalwaqt
Hemm tħassib dejjem jikber li l-Moldova u t-Transnistrija jistgħu jkunu mkaxkra fil-gwerra tar-Russja kontra l-Ukrajna.
Kemm it-Transnistria kif ukoll il-Moldova jinsabu direttament fil-punent tal-Ukrajna. It-Transnistria, reġjun żgħir u separat tal-Moldova, jinsab imdawwar bejn il-Moldova u l-Ukrajna tul il-fruntiera tal-Lbiċ tagħha.
Tliet splużjonijiet ġew irrappurtati fil-25 u s-26 ta’ April, 2022, fit-Transnistria.
Il-forzi militari tat-Transnistria rrappurtaw ukoll dehriet ta’ drones u tiri sparati minn persuna mhux magħrufa fis-27 ta’ April.
Tħallix lilek innifsek tiġi żgwidat. Ifhem kwistjonijiet bl-għajnuna minn esperti
Niżżel il-newsletter
L-attakki għamlu ħsara lil żewġ torrijiet tar-radju li xandru bir-Russu, iżda ma ġew irrappurtati l-ebda diżgrazzji umani. Ħadd ma ħa responsabbiltà għall-attakki.
L-Ukrajna allegat li l-isplużjonijiet kienu tpaċija mir-Russja bħala skuża għat-truppi Russi javvanzaw lejn it-Transnistria, u jużawha bħala pjattaforma militari għal aktar operazzjonijiet fl-Ukrajna, aktar minn xahrejn wara li bdiet gwerra hemmhekk.
Bħala espert fil-politika tal-Ewropa tal-Lvant, Nipprovdi ħarsa lejn id-dinamika kumplessa fost il-Moldova, it-Transnistria u r-Russja li hija utli biex nifhem l-interess militari tar-Russja fit-Transnistria. Hawn erba 'punti ewlenin li għandek iżżomm f'moħħok.
1. X'inhi Transnistria?
It-Transnistrija – uffiċjalment imsejħa r-Repubblika tal-Moldova Pridnestrovjana – hija strixxa dejqa ta’ art bejn il-Moldova u l-Punent tal-Ukrajna dik hija dar lil madwar 500,000 ruħ. Huwa stat li ma kienx rikonoxxut li ħalla l-Moldova wara l-kollass tal-Unjoni Sovjetika fl-1990.
Il-gvern Transnistrian għandu indipendenza de facto, iżda huwa rikonoxxut minn pajjiżi oħra u n-Nazzjonijiet Uniti bħala parti mill-Moldova.
Għalkemm ir-Russja wkoll ma uffiċjalment jirrikonoxxu Transnistrija bħala pajjiż indipendenti, it-Transnistria żżomm l-indipendenza tagħha llum grazzi l-aktar għall-appoġġ militari pprovdut mill-armata Russa, stazzjonata fit-territorju Transnistrijan.
It-Transnistrija għandha rabtiet mill-qrib mar-Russja. Nies li jgħixu hemm huma fil-biċċa l-kbira kelliema Russu u l-gvern huwa mmexxi minn favurRussu separatisti.
Ir-Russja tipprovdi wkoll lit-Transnistrija gass naturali b'xejn u appoġġat lill-anzjani fir-reġjun b'supplimenti tal-pensjoni.
madwar 1,500 suldat Russu huma stazzjonati fit-Transnistria.
biss 50 sa 100 minn dawk suldati huma mir-Russja. Il-bqija huma Transnistrijani lokali li ngħataw passaporti Russi. Dawn is-suldati għandhom djar u familji fit-Transnistria.
Il-Moldova ma tħallix lis-suldati Russi jtiru fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Chisinau. Mill-2015, l-Ukrajna rrifjutathom id-dħul mit-territorju tagħha. Dawn ir-restrizzjonijiet tat-trasport wasslu għall-kuntratti tar-Russja ma’ nies tal-lokal fit-Transnistrija.
Il-militar Transnistrijan innifsu huwa relattivament żgħir, u jikkonsisti minn 4,500 sa 7,500 suldat.
Il-kmandant militari Russu Rustam Minnekaev qal fit-22 ta’ April, 2022, li r-Russja kellha l-intenzjoni li tistabbilixxi kuritur tal-art min-Nofsinhar tal-Ukrajna sat-Transnistria.
2. Għaliex ir-Russja hija interessata fit-Transnistria?
Ir-Russja ilha fittxet li żżomm lill-Moldova, li qabel kienet parti mill-Unjoni Sovjetika, fl-isfera politika tagħha ta’ influwenza. Il-Moldova tinsab bejn l-Unjoni Ewropea, mal-fruntiera tar-Rumanija u l-Lbiċ tal-Ukrajna. Truppi Russi stazzjonati fit-Transnistria agħti Moska mod biex jintimida lill-Moldova u jillimita l-aspirazzjonijiet tagħha tal-Punent.
Il-Moldova applikat għas-sħubija fl-Unjoni Ewropea f'Marzu 2022.
Il-preżenza tat-truppi Russi fit-Transnistrija tipprevjeni lill-Moldova milli tikkontrolla bis-sħiħ il-fruntieri tagħha stess. Jekk jiġu attivati, truppi Russi lesti għall-ġlied fit-Transnistrija jistgħu jiddestabilizzaw ir-reġjun malajr. Mingħajr kontroll tal-fruntieri u territorjali, il-Moldova ma tistax tingħaqad mal-UE. Din hija waħda mill-kundizzjonijiet għas-sħubija fl-UE.
Moldovan Qalet il-Prim Ministru Natalia Gavrilița il-pajji] ma jridx jing[aqad fin-NATO, li r-Russja tipper/epixxi b[ala theddida diretta, kif g[amlet fl-Ukrajna.
3. It-Transnistria hija leali lejn ir-Russja?
Filwaqt li l-gass b'xejn għen biex tiġi żgurata l-lealtà tat-Transnistria lejn Moska, l-Unjoni Ewropea pprovdiet ukoll linja ta' ħajja ekonomika lit-Transnistria bi ftehimiet kummerċjali ġodda.
Tar-Russja annessjoni tal-Krimea, peniżola Ukrajna, fl-2014, kif ukoll tar-Russja 2014 gwerra mal-Ukrajna fuq ir-reġjun ta’ Donbas, bidlet l-orjentazzjoni ekonomika tat-Transnistria mir-Russja għall-Ewropa tal-Punent.
Il-ġlied fl-Ukrajna wassal lill-Ukrajna biex tevalwa mill-ġdid u tissikka l-politika tagħha dwar il-fruntieri. Dan irriżulta fi ripressjoni fuq rotot ġewwa u barra mit-Transnistrija li kienu ntużaw għalihom traffikar illegali ta’ oġġetti għal kważi tliet deċennji.
It-tgħasir tar-rotot tal-kuntrabandu wasal f’mument opportun għat-Transnistria.
Il-Moldova ffirmat ftehim ta' kummerċ ħieles mal-Unjoni Ewropea fl-2014, li ppermetta wkoll li jsir kummerċ mit-Transnistrija. Il-kummerċ tat-Transnistria mal-Ewropa tal-Punent minn dakinhar kompla jikber, hekk kif il-kummerċ tagħha mar-Russja jonqos.
Illum, aktar minn 70% tal-esportazzjonijiet tat-Transnistria jmorru lejn l-Ewropa tal-Punent.
4. Kemm hi vulnerabbli l-Moldova?
Il-gwerra tal-Ukrajna u l-preżenza tat-truppi Russi fit-Transnistria ġabu lill-Moldova u xi esperti internazzjonali inkwetati li r-Russja tista’ tattakka lill-Moldova li jmiss.
B'differenza mill-Ukrajna, il-Moldova għandha militari dgħajjef, iżgħar mill-forzi tat-Transnistria. Il-persunal militari attiv tal-Moldova jammonta għal 6,000 suldat, li x'aktarx m'għandhomx il-ħila li jwarrbu b'suċċess it-truppi Russi.
Il-Moldova hija waħda mill-ifqar pajjiżi fl-Ewropa, b'popolazzjoni ta' madwar 3.5 miljun.
Is-settur tal-enerġija tal-Moldova huwa wieħed mill-akbar vulnerabbiltajiet tiegħu. Hija dipendenti 100% fuq il-gass Russu, li jagħmilha diffiċli għall-Moldova biex taħrab mill-orbita ta’ Moska, minkejja l-orjentazzjoni politika tagħha favur l-Ewropa.
Fuq il-karta, it-Transnistrija tidher qisha post ideali għar-Russja biex tniedi faċilment attakki fuq l-Ukrajna jew il-Moldova. Madankollu, it-Transnistria waħedha m'għandhiex wisq kapaċità biex tiġġieled kontra l-Ukrajna, jew ir-rieda li tiġġieled kontra l-Moldova.
Il-kisba tat-Transnistrija, min-naħa tagħha, tkun teħtieġ li r-Russja tagħmel kisbiet kbar fiż-żoni tan-Nofsinhar tal-Ukrajna, fejn it-truppi Russi ilhom ġimgħat jagħmlu. avvanzi limitati u bil-mod.
