Historia Namiqa i Mammadaghi obnaża systematyczną dyskryminację religijną
Minął prawie rok, odkąd najlepsi przyjaciele Namiq Bunyadzade (32 l.) i Mammadagha Abdullayev (32 l.) opuścili swój rodzinny Azerbejdżan, uciekając przed dyskryminacją religijną ze względu na wiarę. Obaj są członkami Religii Pokoju i Światła Ahmadi, nowego ruchu religijnego surowo prześladowanego w krajach z większością muzułmańską za przekonania uważane za heretyckie przez głównych muzułmańskich uczonych religijnych.
Połączenia Ahmadi Religia Pokoju i Światła (nie mylić ze Wspólnotą Ahmadiyya założoną w XIX wieku przez Mirzę Ghulama Ahmada w kontekście sunnickim, z którą nie ma ona żadnych powiązań) to nowy ruch religijny, który ma swoje korzenie w szyickim islamie Dwunastu.
Po brutalnych atakach ze strony członków lokalnego meczetu, otrzymaniu gróźb od sąsiadów i rodziny i w końcu aresztowaniu przez władze azerbejdżańskie za pokojowe głoszenie swojej wiary, Namiq i Mammadagha wyruszyli w niebezpieczną podróż w bezpieczne miejsce i w końcu dotarli na Łotwę, gdzie obecnie ubiegają się o azyl. Ich historia rzuca światło na wyzwania stojące przed wyznawcami Religii Pokoju i Światła Ahmadi w Azerbejdżanie, gdzie praktykowanie wiary ma wysoką cenę.
O liberalnych praktykach Religii Ahmadi Pokoju i Światła
Członkowie Religii Pokoju i Światła Ahmadi, której przekonania różnią się od głównego nurtu islamu, byli celem dyskryminacji, przemocy i ucisku w Azerbejdżanie. Pomimo konstytucyjnej gwarancji wolności wyznania, jaką zapewnia im kraj, są oni marginalizowani i prześladowani za pokojowe praktykowanie swojej wiary.
Jako wyznawcy Religii Pokoju i Światła Ahmadi, ich trzymanie się doktryn uznawanych za heretyckie przez główny nurt islamu doprowadziło do aresztowań i gróźb siłowego wyrzeczenia się wiary. Ostatecznie zmuszeni zostali do ucieczki ze swojego kraju.
Religia Ahmadi ma charakterystyczne wierzenia, które stanowią wyzwanie dla konwencjonalnych nauk islamu. Dlatego od dawna jest źródłem niezgody w Azerbejdżanie. Wyznawcy tej wiary, stanowiący mniejszość w kraju w większości muzułmańskim, spotykają się z dyskryminacją, molestowaniem i przemocą ze strony zarówno podmiotów społecznych, jak i państwowych.
Prześladowania religii Ahmadi wynikają z jej podstawowych nauk, które odbiegają od pewnych tradycyjnych wierzeń islamu. Nauki te obejmują akceptację takich praktyk, jak spożywanie napojów alkoholowych, choć w umiarkowanych ilościach, oraz uznanie wyborów kobiet dotyczących noszenia chusty. Ponadto wyznawcy kwestionują określone rytuały modlitewne, w tym koncepcję obowiązkowych pięciu codziennych modlitw, i utrzymują, że miesiąc postu (Ramadan) przypada każdego roku w grudniu. Podważają także tradycyjne położenie Kaaby, najświętszego miejsca islamu, twierdząc, że znajduje się ono we współczesnej Petrze w Jordanii, a nie w Mekce.
Prześladowania Namiqa Bunyadzade i Mammadaghy Abdullayeva
Ciężkie próby Namiqa i Mammadagha rozpoczęły się, gdy w 2018 roku otwarcie przyjęli Religię Ahmadi Pokoju i Światła, szerząc swoje przekonania za pośrednictwem mediów społecznościowych i nawiązując kontakt z lokalną społecznością w Baku. Spotkali się jednak z reakcją i wrogością, zwłaszcza po wydaniu w grudniu 2022 r. ich świętej księgi „Cel mędrców”.
Lokalny meczet zwrócił się przeciwko nim, mobilizując swoich członków do stosowania wobec nich ostracyzmu i zastraszania. Byli celem piątkowych kazań, ostrzegających zbór przed ich „błędnymi naukami”. Padały groźby, ucierpiały ich interesy, a także spotykali się z przemocą fizyczną i werbalną, a wszystko to z powodu przekonań religijnych. Ich sklep spożywczy, niegdyś dobrze prosperujący biznes, stał się celem bojkotów i gróźb zorganizowanych przez lokalnych przywódców religijnych. Mammadagha wspomina:
"Byliśmy w sklepie, kiedy wszedł tłum mężczyzn z lokalnego meczetu i nazwał nas heretykami, którzy szerzą wierzenia satanistyczne. Kiedy nie zgodziliśmy się na ich groźby, zaczęli wyrzucać przedmioty z półek i ostrzegali: „Kontynuuj, a zobaczysz, co zrobimy. Spalimy ciebie i sklep doszczętnie”.
Sytuacja osiągnęła punkt krytyczny, gdy sąsiedzi i członkowie lokalnej społeczności zaczęli składać raporty policyjne przeciwko Namiqowi i Mammadagha. Ostatecznie zostali aresztowani przez funkcjonariuszy policji w cywilu 24 kwietnia 2023 r. na podstawie sfingowanych zarzutów. Przesłuchiwani i zagrożeni poważnymi konsekwencjami, w tym pobiciami i napadami, zmuszono ich do wyrzeczenia się swoich przekonań, aby zapewnić sobie uwolnienie, podpisując oświadczenie obiecujące zaprzestanie wszelkiej działalności religijnej związanej z Religią Pokoju i Światła Ahmadi.
Pomimo ich podporządkowania się, nękanie trwało nadal, a inwigilacja i zastraszanie stały się codziennością. W obawie o swoje bezpieczeństwo i niemożności swobodnego praktykowania wiary Namiq i Mammadagha podjęli trudną decyzję o ucieczce z Azerbejdżanu w poszukiwaniu azylu na Łotwie.
Prześladowania innych członków Religii Ahmadi Pokoju i Światła w Azerbejdżanie
Ich historia nie jest odosobnionym przypadkiem. W Azerbejdżanie, gdzie wyznawcy religii Ahmadi stanowią mniejszość, wielu stoi przed podobnymi wyzwaniami. Mirjalil Alijew (29 l.) został aresztowany wraz z czterema innymi wyznawcami pewnego wieczoru po opuszczeniu studia, które założyli w celu produkcji programów na temat wiary na YouTube. Na komisariacie grożono im więzieniem, jeśli kiedykolwiek ponownie będą wypowiadać się publicznie na temat wiary. Jednak Mirjalil, podobnie jak wielu innych wyznawców w Azerbejdżanie, uważa za swój religijny obowiązek otwarte mówienie o swojej religii i jej propagowanie.
Według doniesień w kraju jest obecnie 70 wierzących, a wielu padło ofiarą przemocy fizycznej i nękania ze strony agencji wywiadowczych lub policji. Wielu osobom grożono na mocy przepisów prawnych, takich jak art. 167 prawa karnego, który zabrania produkcji lub dystrybucji materiałów religijnych bez uprzedniej zgody.
W maju 2023 r. wyznawcy wiary w Azerbejdżanie protestowali przeciwko prześladowaniu przez policję wyznawców wiary w Azerbejdżanie. Zatrzymali ich funkcjonariusze policji i uniemożliwili im kontynuowanie marszu. Członkowie biorący udział w pokojowej demonstracji zostali zatrzymani przez policję lub Służbę Bezpieczeństwa pod zarzutem zakłócania porządku publicznego i szerzenia nieuznawanej religii w kraju.
W drodze na wygnanie
Namiq, Mammadagha, Mirjalil i 21 innych azerskich wyznawców wiary uciekło do Turcji. Należeli do 104 członków Religii Pokoju i Światła Ahmadi, którzy próbowali ubiegać się o azyl na oficjalnym przejściu granicznym z Bułgarią, ale zostali brutalnie odciągnięci przez władze tureckie, które ich pobiły i siłą przetrzymywały przez pięć miesięcy w zatrważających warunkach.
Wydano wobec nich nakazy deportacji, co spowodowało interwencję Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych międzynarodowych organizacji praw człowieka, które uznały ich za prześladowaną mniejszość religijną. Publiczne zainteresowanie sprawą doprowadziło ostatecznie do wydania przez sąd turecki orzeczenia na korzyść grupy, w którym odrzucono wszelkie wydane przeciwko niej nakazy deportacji i uznano, że jej działania na granicy w pełni mieszczą się w zakresie prawa. Jednak ten rozgłos ponownie stworzył zagrożenie dla azerskich wyznawców. Wierzący tacy jak Mirjalil, którzy zostali zmuszeni do podpisania dokumentu zabraniającego im publicznego praktykowania i propagowania wiary, złamali teraz porozumienie i byli jeszcze bardziej zagrożeni powrotem do Azerbejdżanu.
Prześladowania wyznawców w Azerbejdżanie nie są odosobnionym wydarzeniem, ale raczej częścią fal prześladowań, które rozpętały się przeciwko tej mniejszości religijnej od czasu ukazania się oficjalnej ewangelii religii „Cel Mędrców”, której autorem jest przywódca religii Aba Al-Sadiq.
In Algieria i Iran członkom groziło aresztowanie i kara pozbawienia wolności oraz zakaz korzystania z prawa do wolności religijnej, a także in Irak doświadczyli ataków z użyciem broni palnej na swoje domy ze strony uzbrojonych bojowników, a uczeni wzywali do ich zabicia. W Malezjareligię uznano za „odbiegającą od normy grupę religijną”, a konta w mediach społecznościowych zawierające treści związane z tą religią zostały zablokowane.
Zdaniem Namiqa i Mammadaghy, mimo że byli niesprawiedliwie przetrzymywani w Turcji przez ponad pięć miesięcy, nadal niezachwianie angażują się w pokojowe praktykowanie wiary. Obecnie mieszkając na Łotwie, pragną odbudować swoje życie i cieszyć się nowo uzyskaną wolnością religii i przekonań.
