So'oga loloto
Fai mai a ia mo se taimi umi, o meaʻai, saogalemu o meaʻai, feteʻenaʻiga, suiga o le tau, faʻanatura ma le soifua maloloina ua vaʻaia o ni popolega eseese, "ae o nei luitau o le lalolagi e matuaʻi fesoʻotaʻi. O feeseeseaiga e mafua ai le fiaai. O faʻafitauli o le tau e faʻateleina ai feteʻenaʻiga", ma faʻafitauli faʻapitoa ua faʻatupuina le leaga.
Na ia taʻua e faapea, ina ua maeʻa le silia ma le sefulu tausaga o faʻaleleia, tasi i le lima Aferika na le lava le fafagaina i le 2020, ae 61 miliona tamaiti Aferika o loʻo aʻafia i le stunting. E mafatia fafine ma teine, ma a utiuti meaʻai, “e masani ona latou toe aai; ma o le tagata muamua e aveese mai le aoga ma faamalosia e faigaluega pe faaipoipo.”
Na taʻua e Mr. Guterres o loʻo faia e le UN humanitarians ma paaga le mea sili latou te mafaia e faʻafetaui ai manaʻoga o Aferika i le lotolotoi o faʻalavelave, ae o fesoasoani "e le mafai ona tauva ma faʻalavelave faʻafuaseʻi o le fiaaai."
O isi "faateʻia i fafo" na faʻateleina ai le tulaga, e pei o le le tutusa o le toe faʻaleleia mai le faʻamaʻi ma le taua i Iukureini, faʻatasi ai ma atunuʻu Aferika o loʻo sili ona afaina i le le lava o saito ma le faʻatupulaia o aitalafu.
Fa'afitauli o le tau pito i luma
O le fausiaina o le maufetuuna'i e mana'omia ai fo'i le fo'ia o fa'afitauli o le tau.
"O faifaatoaga Aferika o loʻo i luga o laina pito i luma o lo tatou paneta mafanafana, mai le maualuga o le vevela i lamala ma lologa," o lana tala lea.
"E manaʻomia e Aferika se faʻalauteleina tele i fesoasoani faʻapitoa ma tupe e faʻafetaui i le aʻafiaga o faʻalavelave faʻafuaseʻi o le tau ma maua ai le eletise faʻafouina i le konetineta."
Na ia faaopoopo mai e tatau i atunuu atiaʻe ona tuʻuina atu a latou $ 100 piliona tau tupe tautupe i atunuʻu atinaʻe, faʻatasi ai ma le fesoasoani a faʻalapotopotoga tau tupe faavaomalo, ina ia mafai ai e atunuu Aferika, aemaise lava, ona teu faʻafaigaluega i se toe faʻaleleia malosi mai le Covid-19 fa'ama'i, i luga ole galu ole malosi fa'afouina.
Faiga o taumafa, fai mai le Failautusi Aoao, "faafesootaʻi nei luʻitau uma", e pei ona faamamafaina ia Setema talu ai Fonotaga a le UN Food Systems Summit.
"O le tele o Sui Usufono o Aferika na taʻitaʻia le valaau mo suiga taua, e ala i auala o suiga, lea e faʻamoemoe e faʻatalanoa - i le taimi lava e tasi - saogalemu o meaʻai, meaʻai, puipuiga lautele, faʻasaoina o le siosiomaga ma le maufetuunaʻi i faʻalavelave."
Na ia faʻafeiloaia le faaiuga a le Iuni a Aferika (AU) e filifilia le 2022 o le Tausaga o Meaʻai - o se tautoga e galue i luga o tautinoga malolosi na faia i le Summit.
Tomai fa'atasi
“E ala i le felagolagomai faaleatunuu, faaitulagi ma le lalolagi atoa, e tatau ona tatou fausia i luga o lesona ua aʻoaʻoina ma faʻaogaina tomai faʻapitoa. Faʻatasi, e tatau ona tatou tuʻuina atu i luga o nei auala, ”o le faʻaopoopo mai lea a Mr. Guterres.
"E tatau i le lalolagi faʻavaomalo ona tulaʻi mai i le faʻamoemoe", na ia faʻaalia, faʻaopoopo mai o le faʻaitiitia o le lagolago pe a maualuga le manaʻoga, "e le o se filifiliga."
Fesoasoani Faʻapitoa mo Atinaʻe, poʻo le ODA, e faʻavae i luga o le pasene o tupe a le malo, e sili atu ona manaʻomia nai lo se isi lava taimi, o lana tala lea.
"Ou te unaʻia atunuu uma ina ia faʻaalia le lotogatasi, teu faʻafaigaluega i le maufetuunaʻi, ma puipuia le faʻafitauli o loʻo iai nei mai le faʻateleina."
Fai mai le taitai o le UN, i lana asiasiga talu ai nei i Senegal, Niger, ma Nigeria, sa musuia o ia i le maufetuunaʻi ma le naunautai o tagata na ia feiloai i ai.
"O tamaitai ma tupulaga talavou aemaise lava sa tuuto atu i fofo tumau, gafataulimaina e mafai ai ona latou ola filemu ma o latou tuaoi ma le natura."
"Afai tatou te galulue faʻatasi, afai tatou te faʻamuamua tagata ma paneta nai lo tupe mama, e mafai ona tatou suia faiga o meaʻai, tuʻuina atu i luga o le Atinaʻe Atinaʻe Atinaʻe (SDGs) ma ‘aua ne‘i tu‘ua se tasi.”
O sini mataʻutia, na ia faʻauʻu ai, o le faʻamutaina o le fiaʻai ma le le lava o meaʻai e ala i le lata mai o le 2030 faʻatapulaʻa, sa moni, ma mafai ona ausia.
"O Malo Aufaatasi e tu i ou tafatafa, i laasaga uma o le ala."