14.9 C
Brussels
O le Aso Toonai, Aperila 27, 2024
EuropeTomai: E le o ogatusa le mataupu a le ECHR ma tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tagata

Tomai: E le o ogatusa le mataupu a le ECHR ma tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tagata

FA'AALIGA: O faʻamatalaga ma manatu o loʻo toe faia i totonu o tusiga o mea ia o loʻo taʻu mai ai ma o latou lava matafaioi. Lomiga i The European Times e le otometi le faauigaina o le faamaoniga o le manatu, ae o le aia tatau e faailoa ai.

FA'ALI'ILIGA FA'AVAE: O tala uma i totonu o lenei 'upega tafa'ilagi o lo'o lomia i le gagana Peretania. O fa'aliliuga fa'aliliu o lo'o faia e ala i se fa'agasologa otometi e ta'ua o fa'aliliuga neural. Afai e masalosalo, faʻafeiloaʻi i taimi uma le tusiga muamua. Faafetai mo le malamalama.

O le fono a le Palemene o le Fono a Europa ma tagata atamamai na faia i le vaiaso talu ai, na latou tilotilo i le manatu faʻaituau i le aʻa o le mafuaaga e faʻatapulaʻaina ai e le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata (ECHR) le aia tatau i le saʻolotoga ma le saogalemu o tagata e le atoatoa le mafaufau. I le taimi lava e tasi, na faʻafofogaina e le Komiti le faʻataʻitaʻiga o le manatu faʻaonaponei o aia tatau a tagata o loʻo faʻalauiloaina e Malo Aufaatasi.

Le ECHR ma le 'mafaufau leaga'

E pei o le tagata poto muamua Polofesa Dr. Marius Turda, Fa'atonu o le Center for Medical Humanities, Oxford Brookes University, UK na fa'amatalaina le tala fa'asolopito na fa'avaeina ai le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata (ECHR). I le talafaasolopito, o le manatu ole 'mafaufau leaga' fa'aaoga e fai ma faaupuga i le ECHR Mataupu 5, 1(e) - i ana fa'atonuga uma - sa tele sona sao i le fa'atupuina o mafaufauga ma fa'atinoga eugenic, ma e le gata i Peretania na afua mai ai.

Na fa'ailoa mai e Prof. Turda e faapea, "na fa'atinoina i auala eseese e fa'alumaina ma fa'aleagaina ai tagata ta'ito'atasi ma fa'agasolo ai faiga fa'aituau ma le fa'atauva'a o tagata ta'ito'atasi e le atoatoa le malosi o le a'oa'oina. O tautalaga eugenic e uiga i amioga masani / le masani ma uiga sa faʻatatau tonu i faʻataʻitaʻiga o tagata 'lelei' ma 'le talafeagai' mafaufau, ma iʻu ai ina taʻitaʻia ni faiga fou iloga o le faʻateʻaina o agafesootai, tamaoaiga, ma faiga faʻapolokiki ma le soloia o aia tatau mo tamaitai. ma tagata ua faaigoaina o le ‘mafaufau leaga’.”

Ms Boglárka Benko, Resitala a le Faamasinoga a Europa mo Aia Tatau a Tagata (ECtHR), tuuina atu le mataupu tulafono a le Feagaiga Europa i Aia Tatau a Tagata (ECHR). I le avea ai o se vaega o lenei mea, na ia faailoa mai ai le faafitauli e faapea o le Feagaiga e tuusaunoa ai tagata ua manatu e “le mafaufau” mai le puipuiga masani o aia tatau. Na ia ta'ua o le ECtHR e na'o le fa'atapula'aina o le fa'atulafonoina o lona fa'auigaina o le Feagaiga e fa'atatau i le fa'aesea o le sa'olotoga o tagata e iai fa'afitauli fa'ale-mafaufau po'o fa'afitauli tau le mafaufau. O faamasinoga lautele e mulimuli i manatu o tagata tomai faapitoa faafomai.

O lenei faiga e ese mai isi mataupu o le European Convention on Aia Tatau a Tagata (ECHR), lea e sili atu ona manino le iloiloina e le faamasinoga a Europa le soliga o aia tatau a tagata o mataupu e tusa ai ma le ECHR ae o loʻo vaʻavaʻai foi i isi mea faʻavaomalo o aia tatau a tagata. Na matauina e Boglárka Benko e faapea o le puipuiga o Aia Tatau a Tagata e ono i ai i se tulaga lamatia o le vaevaeina.

O8A7474 Tomai Fa'apitoa: O tusitusiga a le ECHR e le o ogatusa ma tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tagata
Laura Marchetti, Pule o Faiga Faavae o le Soifua Maloloina o le Mafaufau Europe (MHE). Ata: THIX Photo

O le isi tagata poto, Laura Marchetti, Pule o Faiga Faavae o Soifua Maloloina o le Mafaufau Europa (MHE) tuuina atu se folasaga i le itu tau aia tatau a tagata o le taofia o tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau. O le MHE o le fa'alapotopotoga tuto'atasi tuto'atasi a Europa o lo'o galulue e Si'itia lelei le soifua maloloina o le mafaufau ma le soifua manuia; Puipuia faafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau; ma lagolago ma fa'agasolo aia tatau a tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau po'o le mafaufau.

"Mo se taimi umi, o tagata e iai manaoga faʻapitoa i le mafaufau ma faʻafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau sa masani ona manatu e maualalo, le atoatoa pe oʻo lava ina lamatia mo sosaiete. O le iʻuga lea o le biomedical approach i le soifua maloloina o le mafaufau, lea na faʻatulagaina ai le autu o se mea sese poʻo se faʻafitauli, ”o le tala lea a Laura Marchetti.

Na ia fa'alauteleina le fa'ailoga tagata fa'asolopito lea na folasia e Prof. Turda. "O faiga faʻavae ma tulafono na atiae ina ua maeʻa lenei faiga e faʻaalia ai le faʻatulafonoina o le faʻaesea, faʻamalosi ma le aveesea o le saʻolotoga," o lana tala lea i le Komiti. Ma na ia faaopoopo mai "o tagata e iai manaoga faapitoa o le mafaufau na faia o se avega po o se lamatiaga i sosaiete."

Fa'ata'ita'iga fa'aa'oa'oga fa'apitoa o le le atoatoa

I le tele o tausaga ua tuanaʻi, o lenei faiga ua faʻateleina le fesiligia, ona o felafolafoaiga lautele ma suʻesuʻega na amata ona faʻasino atu i le faʻailoga tagata ma faʻaletonu e sau mai se faiga faʻasoifua maloloina.

Na faailoa mai e Laura Marchetti e faapea, "E tusa ai ma lenei talaaga, o le mea ua taʻua o le psychosocial model to disability e faapea o faafitauli ma le le aofia ai o tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau ma faafitauli tau le mafaufau e le mafua mai i o latou faaletonu, ae o le auala o le sosaiete ua faatulagaina ma malamalama i lenei mataupu.”

O lenei fa'ata'ita'iga e fa'ailoa atu ai fo'i i le mea moni e 'ese'ese mea na tutupu i tagata ma o lo'o i ai se fa'asologa o mea e a'afia ai le olaga o le tagata (fa'ata'ita'iga o mea tau le tamaoaiga ma le si'osi'omaga, lu'itau po'o fa'alavelave fa'alavelave o le olaga).

“O pa pupuni ma fa’ai’uga fa’ale-agafesootai o le fa’afitauli lea e tatau ona fo’ia e faiga fa’avae ma tulafono. O le taulaiga e tatau ona i luga o le faʻaofiina ma le lagolago tuʻuina atu, nai lo le faʻaesea ma le leai o se filifiliga ma le pulea, "o le tala lea a Laura Marchetti.

O lenei suiga i auala o loʻo faʻamauina i le Feagaiga a Malo Aufaatasi i Aia Tatau a Tagata e iai Manaoga Faʻapitoa (CRPD), lea e iai le faʻamoemoe e faʻalauiloa, puipuia ma faʻamautinoa le fiafia atoatoa ma tutusa o aia tatau a tagata uma e tagata uma e iai manaʻoga.

O le CRPD ua sainia e 164 atunuu, e aofia ai le Iuni a Europa ma ona sui uma. O lo'o fa'amauina i totonu o faiga fa'avae ma tulafono le suiga mai le bio-medical approach i se psychosocial fa'ata'ita'iga o le le atoatoa. O lo'o fa'amatalaina ai tagata e iai mana'oga fa'apitoa o ni tagata e iai ni fa'aletonu umi o le tino, mafaufau, mafaufau po'o le fa'alogo lea i fegalegaleaiga ma pa'aga eseese e ono fa'alavelaveina ai lo latou auai atoatoa ma lelei i sosaiete i se tulaga tutusa ma isi.

MHE Slide Expert: E le o ogatasi le tusiga a le ECHR ma tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tagata
Fa'ata'ita'i a le MHE na fa'aaogaina i le Fa'aaliga i le Komiti a le Palemene.

Na faamanino mai e Laura Marchetti, "O le CRPD o loʻo faʻatonuina e le mafai ona faʻailoga tagata taʻitoʻatasi ona o latou le atoatoa, e aofia ai le le atoatoa o le mafaufau. O lo'o fa'ailoa manino mai e le Feagaiga e fa'apea, so'o se ituaiga o fa'amalosi, fa'ate'aina o le agava'a fa'aletulafono ma faiga fa'amalosi e soli ai aia tatau a tagata. O le Mataupu 14 o le CRPD o loʻo taʻua manino ai foi e faapea "o le i ai o se manaʻoga faʻapitoa e leai se tulaga e faʻamaonia ai le aveesea o le saʻolotoga"."

O8A7780 1 Tagata tomai faapitoa: ECHR tusiga e le o ogatasi ma tulaga faava o malo aia tatau a tagata
Laura Marchetti, Pule o Faiga Faavae o le Soifua Maloloina o le Mafaufau Europe (MHE) tali fesili a sui o le Komiti a le Palemene. Ata: THIX Photo

Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata (ECHR), Mataupu 5 § 1 (e)

O le Feagaiga a Europa i Aia Tatau a Tagata (ECHR) sa iai na tusia i le 1949 ma le 1950. I lana vaega i le aia tatau i le saʻolotoga ma le saogalemu o se tagata, ECHR Mataupu 5 § 1 (e), o loʻo taʻua ai se tuusaunoaga o "tagata e le mafaufau, 'ava malosi poʻo fualaau faasaina o vaisu po o tagata valevalenoa.” O le fa'avasegaina o tagata ua manatu ua a'afia i mea moni fa'ale-agafesootai po'o le tagata lava ia, po'o le eseesega o manatu e mafua mai i manatu fa'ailoga tagata lautele o le vaega muamua o le 1900s.

O le tuusaunoaga na faia e sui o Peretania, Tenimaka ma Suetena, na taitaia e Peretania. Na faavae i luga o se popolega e faapea o tusitusiga na tusia i lena taimi o aia tatau a tagata na taumafai e faatino aiā tatau a tagata lautele e aofia ai tagata e le atoatoa le malosi o le mafaufau poʻo faʻafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau, lea e feteʻenaʻi ma tulafono ma faiga faʻaagafesootai o loʻo i totonu o nei atunuu. O Peretania, Tenimaka ma Suetena sa lagolagoina malosi le eugenics i lena taimi, ma sa latou faatinoina ia mataupu faavae ma manatu i tulafono ma faatinoga.

O8A7879 Tomai Fa'apitoa: O tusitusiga a le ECHR e le o ogatusa ma tulaga fa'ava-o-malo o aia tatau a tagata
O Mr Stefan Schennach, o le Komiti o le Fono Faitulafono a le Palemene i le suesuega o le taofia o tagata “Socially Maladjusted”, lea o loo vaavaai atu i le faatapulaaina o le aia tatau i le saolotoga e aofia ai i le ECHR.. Ata: THIX Photo

Na faaiuina e Laura Marchetti lana folasaga e faapea

"E tusa ai ma nei suiga, o le tusitusiga o loʻo i ai nei i le European Convention on Human Rights (ECHR) Article 5, 1(e) e le o ogatusa ma tulaga faʻavaomalo o aia tatau a tagata soifua, aua o loʻo faʻatagaina pea le faʻailoga tagata i luga o le faʻavae o le psychosocial. fa'aletonu po'o se fa'afitauli o le soifua maloloina o le mafaufau."

"O lea e taua ai le toe fuataʻiina o tusitusiga ma aveese vaega e mafai ai ona faʻaauauina le faʻailoga tagata ma le le tutusa o faiga," o lana faʻamamafaina lea i lana faʻamatalaga mulimuli.

- Faasalalauga -

Sili atu mai le tusitala

- FA'AALIGA FA'AVAE -spot_img
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -
- Faasalalauga -spot_img
- Faasalalauga -

Tatau faitau

Tala fou

- Faasalalauga -