Francesca Albanese sa saunoa i le UN Aufono Aia Tatau a Tagata i Sineva, lea na ia tuuina atu ai lana rtaulaga, ua faaulutalaina 'Anatomy of a Genocide', i le taimi o se talanoaga fegalegaleai ma Sui Usufono.
"Ina ua maeʻa le toeitiiti atoa le ono masina o osofaʻiga faifai pea a Isaraelu i luga o Gaza, o loʻu tiute paia le lipotia o mea sili ona leaga e mafai e tagata soifua, ma tuʻuina atu aʻu sailiga," o lana tala lea.
"E iai mafuaaga talafeagai e talitonu ai o le tapulaa e faailoa mai ai le faia o le solitulafono o le fasioti tagata ... ua ausia.. "
E tolu gaioiga na faia
I le ta'ua o tulafono faava o malo, na faamatala ai e Ms. Albanese o le fasioti tagata ua faauigaina o se seti faapitoa o galuega faia ma le fa'amoemoe e fa'aumatia, i lona atoaga po'o se vaega, se fa'alapotopotoga fa'ale-nu'u, fa'alapotopotoga, fa'ailoga po'o se fa'alelotu.
“Aemaise lava, ua faia e Isaraelu ni faatinoga se tolu o le fasioti tagata ma le faamoemoe manaomia, ua matua afaina ai le tino po o le mafaufau i tagata o le vaega, ma le faia ma le loto i ai i luga o le vaega o tulaga o le olaga ua fuafuaina e aumaia ai lona faatafunaga faaletino atoa po o se vaega, ma faʻamalosia faiga faʻamoemoe e puipuia ai le fanau mai i totonu o le vaega, ”o lana tala lea.
E lē gata i lea, “o le fasiotiga tagata i Kasa o le tulaga sili ona ogaoga o se faiga faa-kolone ua leva ona nofoia o le tapeina o tagata Palesitina moni,” sa ia faaauau ai.
'Se mala na valoia'
"Mo le silia ma le 76 tausaga, o lenei faiga ua faʻaleagaina ai le au Palesitina o ni tagata i soʻo se auala e mafai ona mafaufauina, tuʻimomomoina a latou aia tatau e le mafai ona faʻateʻaina i le faʻaituau o le tagata lava ia i le demographically, tamaoaiga, teritori, aganuu ma faaupufai."
Na ia fai mai "O le colonial amnesia o Sisifo ua fa'atagaina le galuega fa'akolone a Isaraelu”, ma faaopoopo mai e faapea “ua vaai nei le lalolagi i fua oona o le le faasalaina na tuuina atu ia Isaraelu. O se mala lea na valoia.”
Fai mai Ms. Albanese o le faafitia o le mea moni ma le faaauauina o le le faasalaina ma le tulaga ese o Isaraelu ua le toe aoga, aemaise i le malamalama o le UN noatia Fono Puipuia Iugafono, na talia i le Aso Gafua, lea na manaʻomia ai le taofia vave i Kasa.
Fa'asalaga fa'aauupega ma fa'asalaga fa'asaga ia Isaraelu
“Ou te aioi atu ia Sui Usufono ia tausisi i a latou matafaioi lea e amata i le fa'atupuina o le fa'aauupegaina ma fa'asalaga ia Isaraelu, ma ia mautinoa o le lumanaʻi e le faʻaauau pea ona toe tupu," o lana faʻaiʻuga.
O Fa'amatalaga Fa'apitoa ma tagata fa'apitoa tuto'atasi e pei o Ms. Albanese e maua a latou fa'atonuga mai le UN Human Rights Council. E le o ni tagata faigaluega a le UN ma e le maua se totogi mo a latou galuega.
‘Ua matuā teena’ e Isaraelu le lipoti
E leʻi auai Isaraelu i le talanoaga ae na tuʻuina atu se faʻasalalauga faʻasalalau e taʻu mai ai "ua matua teena lava" le lipoti a Ms. Albanese, ma taʻua ai "o se suiga mataga o le mea moni".
"O le taumafaiga lava e faʻasaʻo le moliaga o le fasioti tagata faasaga ia Isaraelu o se faʻalavelave mataʻutia o le Feagaiga Faʻasalaga. O se taumafaiga e fa'amama le upu fa'ama'i oti o lona malosi fa'apitoa ma lona uiga fa'apitoa; ma liliu le Feagaiga lava ia e avea ma meafaigaluega a tagata faatupu faalavelave, e matua inoino i le olaga ma le tulafono, faasaga ia i latou o loo taumafai e puipuia i latou, "o le tala lea a le tatalaina.
Fai mai Isaraelu o lana taua e faasaga ia Hamas, ae le o tagata Palesitina.
"O se mataupu lenei o faiga faʻavae manino a le malo, faʻatonuga a le militeri ma taualumaga. E le itiiti ifo o se faailoaga o tulaga faatauaina autu o Isaraelu. E pei ona ta'ua, o la tatou tautinoga e lagolagoina le tulafono, e aofia ai a tatou matafaioi i lalo o tulafono faava o malo mo tagata soifua, e le maluelue. "
'O lo'o fa'aauau pea osofa'iga fa'atauva'a': Amepasa Palesitina
Na taʻua e le Permanent Observer o le Setete o Palesitina i le UN i Geneva, Ibrahim Khraishi, o le lipoti e maua ai le tala faasolopito o le fasioti tagata faasaga i tagata Palesitina.
Fai mai a ia Ua “faaauau pea ona osofaʻia e Isaraelu” ma ua mumusu e usitaʻia le faaiʻuga a le Atua Faamasinoga Faava o Malo a le Faamasinoga (ICJ), na tuuina atu ia Ianuari, e faia ni faiga le tumau ina ia mafai ai puipuia le solitulafono o le fasioti tagata. Ua teena foi e Isaraelu le usitaʻia o iugafono a le UN General Assembly ma le Fono a le Puipuiga, e aofia ai ma le na taliaina i le Aso Gafua, na ia faaopoopo mai ai.
“Ma o lona uiga o fautuaga uma i totonu o le lipoti a le Lipoti Faapitoa e tatau ona faatino, ma e tatau ona faia faiga fa'atino e taofia ai le auina atu i fafo o auupega, e toso ai Isaraelu i pisinisi ma faiga faaupufai, ma ia faatino auala e tali atu ai,” o lana tala lea.
Fa'alautele le nofoia o Isaraelu
E ese mai, o le Sui Komesina Maualuga a le UN mo Aia Tatau a Tagata, Nada Al-Nashif, na tuʻuina atu se lipoti i nofoaga o Isaraelu i le teritori o Palesitina nofoia i le vaitaimi mai le 1 Novema 2022 i le 31 Oketopa 2023.
“O le vaitaimi o lipoti ua vaaia a saoasaoa tele, aemaise lava ina ua mavae le 7 Oketopa 2023, o faiga ua leva o le faailoga tagata, sauaga ma sauaga faasaga i tagata Palesitina o loʻo faʻatasi ma le nofoia o Isaraelu ma le faʻalauteleina o nofoaga e aumaia ai le Faletupe i Sisifo i le taufaʻailoga o mala, "o lana tala lea.
E iai i le taimi nei e tusa ma le 700,000 tagata Isaraelu i le Faletupe i Sisifo, e aofia ai Ierusalema i Sasaʻe, o loo nonofo i nuu ma nofoaga e 300, o ia mea uma e lē tusa ai ma le tulafono i lalo o tulafono faava o malo mo tagata.
Fa'alauteleina o nofoaga o iai nei
O le tele o nofoaga o loʻo i ai nei a Isaraelu ua faʻalauteleina foi, e tusa ai ma le lipoti a le ofisa o aia tatau a tagata UN, OHCHR.
E tusa ma le 24,300 fale fale i totonu o nofoaga o loʻo i ai nei Isaraelu i le Faletupe i Sisifo i le Eria C na faʻalauteleina pe faʻamaonia i le vaitaimi o lipoti - o le maualuga lea i faamaumauga talu mai le amataga o le mataʻituina i le 2017.
Na matauina e le lipoti o faiga faavae a le Malo o Isaraelu i le taimi nei "e foliga mai e ogatusa, i se tulaga e leʻi tupu muamua, faatasi ai ma sini o le au nofoia o Isaraelu e faalautele le pulega umi i luga o le Faletupe i Sisifo, e aofia ai Ierusalema i Sasaʻe, ma ia tuʻufaʻatasia ma le mausali lenei teritori o loʻo nofoia i totonu. le Setete o Isaraelu,” o le tala lea a Ms. Al-Nashif.
Faaliliuina o le pule
I le vaitaimi o lipoti, na faia ai e Isaraelu ni laasaga e faʻafeiloaʻi ai pulega faʻapitoa e fesoʻotaʻi ma nofoaga ma pulega o fanua mai pulega a le militeri i ofisa o le malo o Isaraelu, o lona faʻamuamua o le tuʻuina atu lea o auaunaga i totonu o le Setete o Isaraelu.
"O le lipoti lea ua tulaʻi mai ai popolega ogaoga e faapea, o se faasologa o faiga, e aofia ai le faaliliuina atu o malosiaga i tagata lautele o Isaraelu, e mafai ona faafaigofie ai le fa'atasiga o le Faletupe i Sisifo e soli ai tulafono fa'ava-o-malo, e aofia ai le Faʻavae a Malo Aufaatasi,” o lana tala lea.
'Fa'ate'a tele' i sauaga
Sa i ai foi se si'itia tele i le malosi, faigata ma le masani ai o sauaga a tagata Isaraelu e faasaga ia Palesitina, faatelevaveina lo latou o ese mai lo latou fanua, i tulaga e ono oo atu i le fesiitaiga faamalosi.
Na faʻamauina e le UN 835 faʻalavelave faʻaleagaina o tagata nofoia i le iva masina muamua o le 2023, o le maualuga i faʻamaumauga. I le va o le 7 ma le 31 Oketopa 2023, na faʻamauina ai e le UN le 203 osofaʻiga a tagata faʻanofo faasaga i Palesitina. ma mataitu le fasiotia o tagata Palesitina e toavalu e tagata nofoia, uma i fana.
Mai le 203 o osofaiga a tagata nofoia, e sili atu ma le tasi vaetolu na aafia ai le taufaamatau i fana, e aofia ai le fana. E le gata i lea, toetoe o le afa o mea uma na tutupu i le va o le 7 ma le 31 Oketopa na aofia ai 'au a Isaraelu o loʻo faʻafeao pe lagolagoina malosi tagata Isaraelu a o faia osofaiga.
E le ola laina
Fai mai Ms. Al-Nashif o le laina i le va o sauaga ma sauaga a le Setete ua atili faanenefu, e aofia ai sauaga ma le faʻamoemoe faʻaalia e faʻafeiloaʻi faʻamalosi Palesitina mai lo latou fanua. Na ia lipotia mai e faapea, i mataupu na mataituina e le OHCHR, na taunuu mai ai tagata nofoia ma ufimata, faaauupegaina, ma o nisi taimi e ofuina toniga a le puipuiga a Isaraelu.
"Na latou faʻaumatia faleie o Palesitina, panels o le la, paipa vai ma tane, lafo i luga o le taufaaleaga ma faʻafefe, afai e le o ese Palesitina i totonu o le 24 itula, o le a fasiotia i latou," o lana tala lea.
E oo atu i le faaiuga o le vaitaimi o lipoti, Ua lipotia mai e le au leoleo a Isaraelu le tufaina atu o ni auupega e 8,000 i le mea ua taʻua o “settlement defense squad” ma "'autau puipuiga faaitulagi" i le Faletupe i Sisifo, na ia faaauau ai.
"Ina ua maeʻa le aso 7 o Oketopa, na faʻamauina e le ofisa o aia tatau a Malo Aufaatasi mataupu o tagata nofoia o loʻo ofuina toniga atoa a le vaegaau a Isaraelu ma ave fana a le militeri, faʻalavelave ma osofaʻia Palesitina, e aofia ai le fanaina oi latou i le tulaga avanoa."
Fa'ate'aina ma fa'ata'atia
O pulega a Isaraelu na faʻaauauina foʻi le faʻatinoina o le faʻateʻaina ma le talepeina o poloaiga e faasaga ia Palesitina e faʻavae i luga o faiga faʻavae fuafuaga faʻailoga tagata, tulafono ma faiga masani, e aofia ai ma mafuaaga e leai ni pemita fau fale.
Fai mai Ms. Al-Nashif Na talepe e Isaraelu fale e 917 a Palesitina i le Faletupe i Sisifo, e aofia ai ma le 210 i Ierusalema i Sasaʻe, toe tasi o fua faatatau sili ona vave i faamaumauga. O le iʻuga, e silia ma le 1,000 tagata Palesitina na sosola ese.
“O se mea mataʻina mai le 210 na talepeina i Ierusalema i Sasaʻe, 89 na faʻaumatia e i latou lava e ona tagata e aloese mai le totogiina o sala mai pulega a Isaraelu. O loʻo faʻaalia ai le siosiomaga faʻamalosi o loʻo nonofo ai Palesitina, ”o lana tala lea.
O le lipoti o aia tatau a tagata na tusia ai foi le fuafuaga faifaipea a Isaraelu e faaluaina le faitau aofaʻi o tagata nofoia i le Suria Golan i le 2027, lea o loʻo tufatufa atu nei i le 35 nofoaga eseese.
E ese mai i le faʻalauteleina o nofoaga, ua faʻamaonia galuega faʻapisinisi, lea na ia taʻua e mafai ona faʻatapulaʻaina le avanoa o tagata Suria i fanua ma vai.