18.2 C
Brussels
UMsombuluko, May 13, 2024
AfricaIPhalamende lase-Europe ligxeka imithetho yaseNigeria yezinkulumo ebeka umculi ocingweni lokufa...

IPhalamende LaseYurophu ligxeka imithetho yaseNigeria yezinkulumo ebeka umculi ogoqweni lokufa ngenxa yokuhlambalaza

BONA ISIXAZULULO ESIGCWELE EKUPHELENI KWE-ATIKILI - IPhalamende LaseYurophu ligxeka imithetho yezinkulumo zaseNigeria ebeka umculi we-Whatsapp "ohlambalazayo" ohlwini lokufa

ISIVIVINYO: Ulwazi nemibono ekhiqizwe kabusha ezihlokweni yilabo abakushoyo futhi kuwumthwalo wabo siqu. Ukushicilelwa ku The European Times akusho ngokuzenzakalelayo ukuvumela umbono, kodwa ilungelo lokuwuveza.

IZINGUQUKO ZOKUNQAPHELA: Zonke iziqephu zendatshana ezikule sayithi zishicilelwa ngesiNgisi. Izinguqulo ezihunyushiwe zenziwa ngenqubo ezenzakalelayo eyaziwa ngokuthi ukuhumusha kwe-neural. Uma ungabaza, bheka njalo isihloko sokuqala. Ngiyabonga ngokuqondisisa.

Newsdesk
Newsdeskhttps://europeantimes.news
The European Times Izindaba zihlose ukumboza izindaba ezibalulekile ukukhulisa ukuqwashisa kwezakhamizi kulo lonke elaseYurophu.

BONA ISIXAZULULO ESIGCWELE EKUPHELENI KWE-ATIKILI - IPhalamende LaseYurophu ligxeka imithetho yezinkulumo zaseNigeria ebeka umculi we-Whatsapp "ohlambalazayo" ohlwini lokufa

  • Isinqumo esivumelana ngazwi linye sinxusa iNigeria ukuthi “iqede imithetho yenhlamba ezingeni likahulumeni kanye nelesifundazwe”  
  • INkantolo Ephakeme yaseNigeria izolalela icala lika-Yahaya Sharif-Aminu, ogwetshwe intambo ngokuhlambalaza ku-Whatsapp  

I-Brussels (20 Ephreli 2023) - I-ADF International - Esinqumweni esiphuthumayo iPhalamende laseYurophu licele ukuthi kukhululwe u-Yahaya Sharif-Aminu, umculi osemusha waseNigeria ogwetshwe intambo ngaphansi komthetho wokuhlambalaza wesifunda saseKano, enyakatho yeNigeria. Isinqumo "sikhumbula ukuthi imithetho yokuhlambalaza iphula ngokusobala amalungelo abantu bamazwe ngamazwe" futhi "ngokuphambene noMthethosisekelo waseNigeria oqinisekisa inkululeko yenkolo nenkululeko yokukhuluma." Lesi sinqumo samukelwe ngamavoti angama-550 futhi amavoti ayisikhombisa kuphela aphikisana nawo.  

(BHEKA ISIXAZULULO ESIGCWELE EKUPHELENI KWE-ATIKILI)

Icala lika-Yahaya Sharif-Aminu lizolalelwa yiNkantolo Ephakeme yaseNigeria futhi linamandla okuchitha umthetho wezwe odla lubi wokuhlambalaza ezifundazweni ezisenyakatho. Imithetho ehlambalazayo inomthelela kusiko lokwesaba nobudlova obudlangile ngokuqondisa amaqembu ezenkolo amancane ngezijeziso zobugebengu, okuhlanganisa kwezinye izingxenye, isigwebo sentambo, ngenxa yenkulumo yezenkolo ebonakala icunula. 

U-Kola Alapinni, ummeli wamazwe ngamazwe wamalungelo abantu omele u-Yahaya eNkantolo Ephakeme yaseNigeria ngokubambisana ne-ADF International, uthe: 

“Akekho okufanele ashushiswe ngenxa yokholo lwakhe. Imithetho yokuhlambalaza iwukwephulwa okukhulu hhayi nje kuphela komthetho wamazwe ngamazwe, kodwa nomthethosisekelo wethu waseNigeria. Kanye ne-ADF International, sizibophezele ekuvikeleni u-Yahaya, kanye namalungelo abantu bonke abantu baseNigeria. Umphakathi wamazwe omhlaba kumele ugqamise ukuhlukunyezwa kwenkululeko eyisisekelo eNigeria”.

U-Alapinni wanezela futhi:

“Izakhamizi zaseNigeria zifanelwe inkululeko yokukhuluma ngezinkolelo zazo futhi ziphile ngokukhululeka ezinkolelweni zazo. Siyishayela ihlombe imizamo yePhalamende laseYurophu yokugxeka okwenzekayo ngaphansi kwemithetho yenhlamba yaseNigeria futhi sisekela u-Yahaya”. 

Isigwebo sentambo ngezinsolo "zokuhlambalaza" 

Ngo-2020, uSufi Muslim uYahaya Sharif-Aminu wagwetshwa intambo ngokulengiswa "ukuhlambalaza". Icala lakhe elisolwayo libandakanya ukuthumela izingoma ku-WhatsApp ezazithathwa njengokuhlambalaza kumprofethi uMohammed.  

Ngosizo lwenhlangano elwela amalungelo abantu i-ADF International, u-Sharif-Aminu ulidlulisele icala lakhe eNkantolo Ephakeme yaseNigeria futhi uphonsela inselelo ukuhambisana nomthethosisekelo kwemithetho yokuhlambalaza esekelwe ku-Sharia. 

Isinqumo sephalamende sinxusa "iziphathimandla zaseNigeria ukuthi zihoxise imithetho yenhlamba ezingeni likahulumeni kanye nesifundazwe." Iphinde icele ukuthi kukhululwe ngokushesha abantu abangenamibandela “ababhekene nezinsolo zokuhlambalaza.” 

UCarlos Zorrinho, uMEP (EPP) uthe ngesikhathi senkulumompikiswano:

“Egameni lesithunzi, ubulungiswa kanye nokuhlonipha amalungelo abantu ayisisekelo, ngiyaphinda ngiyaphinda isicelo sethu sokuthi kukhululwe ngokushesha umculi u-Yahaya Sharif-Aminu osohlwini lokufa njengamanje.  

UBert-Jan Ruissen, uMEP (ECR) uthe:

"Ukuba khona nje kwemithetho ehlambalazayo kukhuthaza udlame olukhulu olubhekiswe kubantu abasolwa ngokuhlambalaza, isikhathi esiningi ngisho nangaphambi kokuba amaphoyisa kanye nezinhlelo zezobulungiswa zingenelele." 

U-Georgia du Plessis, oyisikhulu sezomthetho kwa-ADF International eBrussels, uthe: 

“I-ADF International ayisebenzi nje kuphela ngenhloso ephuthumayo yokusindisa impilo ka-Yahaya nokuthola ukukhululwa kwakhe, kodwa futhi nokuqeda imithetho yokuhlambalaza yonke indawo. Kanye nabalingani bethu baseNigeria, sizibophezele ukuvikela u-Yahaya futhi sisekele impi yakhe yenkululeko yokukhuluma nenkululeko engokwenkolo eNkantolo Ephakeme YaseNigeria” 

UDu Plessis wanezela:

“Inkululeko engokwenkolo nenkululeko yokukhuluma kungamalungelo abantu ayisisekelo. Imithetho yenhlamba ijezisa abantu ngokuzwakalisa izinkolelo zabo ngokuthula futhi ayihambisani ngokwemvelo namalungelo abantu. IPhalamende LaseYurophu lithathe isinyathelo ebesidingeka kakhulu sokuletha udaba lukaYahaya emphakathini. Sithemba ukuthi lesi sinqumo sinikeza umfutho wamazwe ngamazwe ukuze kube nomphumela omuhle.”  

“Icala linethuba elingakaze libonwe lenkululeko yenkolo” 

Ividiyo esanda kukhishwa ifaka ummeli waseNigeria u-Kola Alapinni, obambisene ne-ADF International ukuze avikele inkululeko ka-Yahaya Sharif-Aminu. Okunye okuvezwe kule vidiyo, umama walo mculi obizwa “ngokuhlambalaza” ulandisa ngecala kanye nezehlakalo ezibuhlungu indodana yakhe ezibekezelele. 

U-Yahaya Sharif-Aminu usagqunywe ejele elinde iNkantolo Ephakeme ukuthi ilalele isicelo sakhe sokudlulisa icala. Khonamanjalo, udaba lwakhe lusekude nesigameko esizimele. Kanye namaSulumane amancane, ukushushiswa kwamaKristu eNigeria kubi kakhulu. Ngo-2021, ama-90% awo wonke amaKristu emhlabeni wonke abulawelwa ukholo lwawo ayeseNigeria. 

UKelsey Zorzi, uMqondisi weGlobal Religious Freedom we-ADF International, uthe:

“Abagqugquzeli benkululeko yenkolo sebelinde amashumi eminyaka ukuthi bawuchithe lo mthetho wokuhlambalaza. Ngeke sivumele leli thuba lisidlule. Icala linamandla angakaze abonwe enkululeko engokwenkolo nenkululeko yokukhuluma eNigeria futhi lingaba umgqugquzeli woshintsho sonke esilulindele. Imithetho yenhlamba iyinhlekelele—ithunaza amazwe futhi ibangele ubudlova. Njengoba silwela inkululeko yenkolo nokukhuluma emhlabeni wonke, sibona ngokusobala ukuthi ukugwebela umuntu ukufa ngenxa yokukhuluma kwakhe ngokuthula kuwukucutshungulwa kokugcina”.  

Ukudlulisa icala kuka-Yahaya Sharif-Aminu eNkantolo Ephakeme kungase kuqede imithetho yokuhlambalaza endaweni yakubo e-Kano nasenyakatho neNigeria. Isinqumo esihle singaholela ekuqedeni imithetho yenhlamba emhlabeni jikelele.  

Isinqumo

Umbhalo ogcwele

isithombe 1 IPhalamende LaseYurophu ligxeka imithetho yezinkulumo yaseNigeria ebeka umculi ogqweni lwentambo ngenxa yokuhlambalaza
IPhalamende LaseYurophu ligxeka imithetho yaseNigeria yezinkulumo ebeka umculi ohlwini lokufa ngenxa yokuhlambalaza 2

I-P9_TA(2023)0116

Ingozi yesigwebo sentambo kanye nokubulawa komculi u-Yahaya Sharif Aminu ngokuhlambalaza eNigeria

Isinqumo sePhalamende LaseYurophu sangomhla zingama-20 kuMbasa 2023 engcupheni yesigwebo sentambo kanye nokubulawa komculi u-Yahaya Sharif-Aminu ngokuhlambalaza eNigeria (2023/2650(RSP))

IPhalamende laseYurophu,

- ngokuhambisana neMithetho ye-144(5) kanye no-132(4) yeMithetho yeNqubo yayo,

A. kuyilapho ngomhlaka-10 Agasti 2020, umculi waseNigeria u-Yahaya Sharif-Aminu wamiswa phambi kwenkantolo ephakeme ye-Sharia esifundazweni sase-Kano, lapho aqulwa khona ngaphandle kommeli futhi wagwetshwa intambo ngokulengiswa ngezinsolo zokuhlambalaza engomeni ayiqambe futhi ayihlanganyele emphakathini. imithombo yezindaba equkethe izinkulumo okusolwa ukuthi ziyindelelo ngoMprofethi uMuhammad;

B. kuyilapho ngomhla ka-21 Januwari 2021, iNkantolo Ephakeme Yesifunda Sase-Kano yakhipha umyalo wokuthi ukuqulwa kwecala kabusha ngezizathu zokungahambi kahle kwenqubo futhi ngomhla ka-17 Agasti 2022 INkantolo Yokudlulisa Amacala yavumelana nokuvumelana nomthethosisekelo kwezinhlinzeko zokuhlambalaza ku-Sharia Penal Code futhi yaqinisekisa umyalelo wokuqulwa kwecala kabusha;

C. kuyilapho ngoNovemba 2022, u-Yahaya Sharif-Aminu wafaka isikhalazo eNkantolo Ephakeme ngokumelene nokulahlwa kwakhe yicala, ethi umthetho wokuhlambalaza ngaphansi kwe-Sharia Penal Code yase-Kano State wephula ngokuqondile uMthethosisekelo waseNigeria futhi ubopha izivumelwano zamazwe ngamazwe zamalungelo abantu; kanti uhlala etilongweni;

D. kuyilapho abanye abantu abaningi belinyazwa yimithetho yenhlamba yaseNigeria; kanti umfundi uDeborah Yakubu wakhandwa ngamatshe washaywa waze wafa ngo-2022; kanti uRhoda Jatau wahlaselwa yisixuku futhi uquliswa icala ngaphandle kwelungelo lebheyili; kanti uMubarak Bala ugwetshwe iminyaka engu-24 ebhadla ejele;

E. kuyilapho i-International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), iNigeria eyingxenye yaso, ikhawulela isijeziso sokufa emacaleni anzima kakhulu; kuyilapho naphezu kwalokhu, iSharia, eqhutshwa okungenani ezifundazweni ezingu-12 enyakatho yeNigeria, ibeka isigwebo sentambo ngokuhlambalaza;

F. kuyilapho imithetho yokuhlambalaza eNigeria yephula izibopho zayo zamazwe ngamazwe zamalungelo abantu, i-African Charter kanye noMthethosisekelo waseNigeria;

1. Inxusa iziphathimandla zaseNigeria ukuthi zikhulule ngokushesha futhi ngaphandle kwemibandela u-Yahaya Sharif-Aminu, zihoxise wonke amacala abekwe wona futhi ziqinisekise amalungelo akhe okusebenza; ufuna kukhululwe uRhoda Jatau, Mubarak Bala nabanye ababhekene nezinsolo zokuhlambalaza;

2. Uyakhumbula ukuthi imithetho yokuhlambalaza yephula ngokusobala izibopho zamazwe ngamazwe zamalungelo abantu, ikakhulukazi i-ICCPR, futhi iphambene noMthethosisekelo waseNigeria, oqinisekisa inkululeko yenkolo nenkululeko yokukhuluma;

3. Inxusa iziphathimandla zaseNigeria ukuthi zihloniphe amalungelo abantu ezweni lonke ngokuqinisekisa ukuthi umthetho wefederal, state kanye neSharia awukuvimbeli ukuvikelwa kwabantu baseNigeria ngaphansi koMthethosisekelo kazwelonke kanye nezivumelwano zamazwe ngamazwe; inxusa iziphathimandla zaseNigeria ukuthi zichithe imithetho yokuhlambalaza ezingeni likahulumeni kanye nesifundazwe;

4. Uyakhumbula ukuthi iNigeria inethonya elikhulu kuyo yonke i-Afrika kanye nasemhlabeni wamaSulumane futhi igcizelela ukuthi leli cala liyithuba elingakaze libonwe lokuhola indlela yokuqeda imithetho yenhlamba;

5. Inxusa uHulumeni waseNigeria ukuthi abhekane nokungajeziswa okuhambisana nezinsolo zokuhlambalaza;

6. Ikhumbula imizamo yamazwe ngamazwe yokuqeda isigwebo sentambo futhi inxusa iNigeria ukuthi ihoxise ngokushesha ukusetshenziswa kwesigwebo sokufa ngenxa yokuhlambalaza futhi ithathe izinyathelo zokuqeda ngokuphelele;

7. Icela i-EU kanye Namazwe Angamalungu ayo, njengabalingani ababalulekile bentuthuko, ukuba baveze amacala ngamanye, ukukhathazeka ngamalungelo abantu kanye nemithetho yokuhlambalaza kuziphathimandla zaseNigeria;

8. Iyala uMongameli wayo ukuba adlulisele lesi sinqumo kuziphathimandla zaseNigeria nasezikhungweni zamazwe ngamazwe.

- Ukukhangisa -

Okuningi okuvela kumbhali

- OKUQUKETHWE OKUKHETHEKILE -indawo_img
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -indawo_img
- Ukukhangisa -

Kumelwe ufunde

Izihloko zakamuva

- Ukukhangisa -