Kusibuyekezo somlomo ku- Umkhandlu Wamalungelo Abantu – Inhlangano ye-UN ebaluleke kakhulu yamalungelo abantu – IPhini likaKhomishana Omkhulu uNada Al-Nashif wathi ukuthi i-DPRK (evame ukubizwa ngokuthi iNyakatho Korea) yayingabonisi zimpawu zokuthobela.
“Njengoba zingekho izinkomba zokuthi uMbuso uzobhekana nokungajeziswa, kubalulekile ukuthi ukuziphendulela kuqhutshwe ngaphandle kweDemocratic People's Republic of Korea," uthe.
"Lokhu kufanele kufezwe kuqala futhi kuqala ngokudluliselwa ku- I-International Criminal Court (ICC), noma ukushushiswa kwezinga likazwelonke ngokuhambisana nezindinganiso zamazwe ngamazwe ngaphansi kwezimiso ezamukelekayo zokuphatha kwamanye amazwe kanye nendawo yonke,” wanxusa.
Iphini lenhloko yehhovisi lamalungelo OHCHR waphawula ukuthi ukuziphendulela okungekhona kokwahlulela kubalulekile.
"Ukuqhubekela phambili ngokuhambisana nemizamo yokuziphendulela ngobugebengu, ukuziphendulela okungekho emthethweni kubalulekile uma izisulu zizothola uhlobo oluthile lobulungiswa empilweni yazo."
Ukubonisana okubanzi
UNksz Al-Nashif uthe ekuthuthukiseni amasu angenzeka, i-OHCHR ixoxisane kabanzi ngonyaka odlule nezikhulu zezobulungiswa zikazwelonke nezamazwe ngamazwe, ohulumeni, ochwepheshe bezinhlangano zomphakathi kanye nezifundiswa.
Ngenyanga edlule, ukwenza isibonelo, iHhovisi lihlanganise ochwepheshe kuzo zonke izici zokuziphendulela engqungqutheleni ukuze kudingidwe izindlela zokuqhubekela phambili kanye nezindlela ezihamba phambili.
"Lokhu kwakuhlanganisa izindlela zobulungiswa bobugebengu kanye nezinketho zokubophezeleka emphakathini kanye nezindlela zokuziphendulela ezingezona ezobulungiswa njengokukhuluma iqiniso, isikhumbuzo, nokulungiswa,” kusho yena.
Ukukhulisa ukuqwashisa
IPhini likaKhomishana Omkhulu lithe i-OHCHR inikele ngezinsiza ezengeziwe onyakeni odlule ukuze iqwashise ngesimo samalungelo abantu eNyakatho Korea.
Ngo-Ephreli 2023, yashicilela umbiko oyingqopha-mlando mayelana nokunyamalala okuphoqiwe kanye nokuthunjwa, okuhlanganisa nezizwe ezingomakhelwane baseRiphabhulikhi yaseKorea naseJapan.
"Umbiko ukhombisa umthelela wobugebengu kuzisulu nemindeni yazo, kanye nezimfuno zabo kanye nezidingo eziphathelene nokuziphendulela," kusho yena.
Vikela ababalekayo
UNksz Al-Nashif ugcizelele ukuthi labo abaphunyuka eNyakatho Korea kanye nezisulu zokuhlukumeza amalungelo bawumthombo obalulekile wolwazi ngesimo sezwe kanye nanoma yiziphi izinqubo zokuziphendulela.
“Ngiyaqhubeka nokubiza wonke Amazwe Angamalungu afanelekile ukuze kuqinisekiswe ukuthi i-OHCHR inokufinyelela okugcwele nokungavinjiwe kwababalekayo," uthe.
Uphinde wanxusa wonke amazwe ukuthi agweme ukubuyisela abantu e-DPRK ngenkani, futhi abanikeze ukuvikelwa nokusekelwa kobuntu.
"Ukubuyiselwa ekhaya kubabeka engcupheni yokuhlukunyezwa, ukuboshwa ngokungafanele, noma okunye ukwephulwa kwamalungelo abantu okubi kakhulu," waxwayisa.