යුරෝපීය කවුන්සිලයේ මානව හිමිකම් උභතෝකෝටිකය

1900 ගණන්වල මුල් කොටසේ සිට යල් පැන ගිය වෙනස් කොට සැලකීමේ ප්‍රතිපත්ති සහ එක්සත් ජාතීන් විසින් ප්‍රවර්ධනය කරන ලද නවීන මානව හිමිකම් මත පදනම් වූ පාඨ අඩංගු තමන්ගේම සම්මුතීන් දෙකක් අතර යුරෝපීය කවුන්සිලය බරපතල උභතෝකෝටිකයකට පැමිණ ඇත. යුරෝපයේ කවුන්සිලයේ ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුව විසින් කෙටුම්පත් කරන ලද මතභේදාත්මක පාඨයක් අවසාන සමාලෝචනයට ලක් කිරීමට නියමිතව තිබූ බැවින් මෙය වඩාත් පැහැදිලි වෙමින් පවතී. යුරෝපයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයේ කවුන්සිලයට බැඳී ඇති සම්මුති පාඨය බලාත්මක කිරීමට සිදු වී ඇති බව පෙනේ. යුරෝපයේ යුජනික්ස් අවතාරය.

යුරෝපා කවුන්සිලයේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුව නොවැම්බර් 25 වැනි බ්‍රහස්පතින්දා රැස්වූයේ එහි ආසන්නතම යටත් ආයතනය වන ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුවේ කටයුතු පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම සඳහා ය. විශේෂයෙන්ම, යුරෝපීය කවුන්සිලයේ ව්යාප්තියේ ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුව මානව හිමිකම් සහ ජෛව වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ සම්මුතිය මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යාවේ බලහත්කාර ක්‍රියාමාර්ග භාවිතා කිරීමේදී පුද්ගලයන්ගේ ආරක්ෂාව නියාමනය කිරීමට හැකි නව නීතිමය උපකරණයක් කෙටුම්පත් කර තිබුණි. නොවැම්බර් 2 වැනි දින කාරක සභා රැස්වීමේදී එය අවසන් කිරීමට නියමිතව තිබිණි.

මෙම නව නීතිමය උපකරණය කෙටුම්පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී (තාක්ෂණිකව එය සම්මුතියක ප්‍රොටෝකෝලයකි), එය දිගින් දිගටම විවේචන හා විරෝධතාවලට ලක් විය. පුළුල් පරාසයක පක්ෂ. මෙයට එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂ ක්‍රියා පටිපාටි, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය, යුරෝපීය කවුන්සිලයේම මානව හිමිකම් පිළිබඳ කොමසාරිස්, කවුන්සිලයේ පාර්ලිමේන්තු සභාව සහ මනෝ සමාජීය ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කරන බොහෝ සංවිධාන සහ විශේෂඥයින් ඇතුළත් වේ.

මානව හිමිකම් පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුව වෙත ඉදිරිපත් කරන ලද කෙටුම්පත් පෙළ

ජෛව ආචාර විද්‍යාව පිළිබඳ කමිටුවේ ලේකම් ලෝරන්ස් ල්වොෆ් මෙම බ්‍රහස්පතින්දා මානව හිමිකම් පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුවට ඉදිරිපත් කළේ ජීව විද්‍යාව පිළිබඳ කමිටුව විසින් පෙළ පිළිබඳ අවසාන සාකච්ඡාවක් නොකිරීමට සහ එහි අවශ්‍යතාවය සහ ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම්වලට අනුකූල වීම සඳහා ඡන්දය ප්‍රකාශ නොකිරීමට ගත් තීරණයයි. නිල වශයෙන් එය ඡන්ද වෙනසක් ලෙස පැහැදිලි කරන ලදී. කෙටුම්පත් කරන ලද ප්‍රොටෝකෝලය අනුමත කිරීම හෝ සම්මත කිරීම පිළිබඳ අවසන් ස්ථාවරයක් ගැනීම වෙනුවට, කමිටුව විසින් කෙටුම්පත් කරන ලද පාඨය කවුන්සිලයේ තීරණ ගැනීමේ ආයතනය වන අමාත්‍යවරුන්ගේ කමිටුව වෙත යැවිය යුතුද නැද්ද යන්න පිළිබඳව ඡන්දය ප්‍රකාශ කළ යුතු බවට තීරණය කරන ලදී. තීරණයක් ගැනීමට" මානව හිමිකම් පිළිබඳ මෙහෙයුම් කමිටුව විසින් මෙය සටහන් කර ඇත.

ජෛව ආචාර විද්‍යාව පිළිබඳ කාරක සභාව එහි දී වැඩි ඡන්දයෙන් මෙය අනුමත කර ඇත නොවැම්බර් 2 රැස්වීම. ඒකට සමහර කමෙන්ට්ස් නැතුවාම නෙවෙයි. කමිටුවේ ෆින්ලන්ත සාමාජිකාව, Ms Mia Spolander විසින් කෙටුම්පත් කරන ලද ප්‍රොටෝකෝලය මාරු කිරීමට පක්ෂව ඡන්දය දුන් නමුත්, “මෙය අතිරේක ප්‍රොටෝකෝල කෙටුම්පතේ පෙළ සම්මත කිරීම පිළිබඳ ඡන්දයක් නොවන බව පෙන්වා දුන්නාය. මෙම දූත පිරිස ස්ථාන මාරුවට පක්ෂව ඡන්දය ප්‍රකාශ කළේ පවතින තත්ත්වය යටතේ අමාත්‍ය කාරක සභාවේ වැඩිදුර මඟපෙන්වීමකින් තොරව මෙම කමිටුවට ඉදිරියට යා නොහැකි බව අපට පෙනෙන නිසාය.

මානසික සෞඛ්‍ය සේවා තුළ ස්වේච්ඡාවෙන් ස්ථානගත කිරීම් සහ ස්වේච්ඡා ප්‍රතිකාරවලට ලක්වන පුද්ගලයන් සඳහා අවශ්‍ය නෛතික ආරක්‍ෂාව අවශ්‍ය වන අතර “මෙම කෙටුම්පතට ලක් කර ඇති පුළුල් විවේචන නොසලකා හැරිය නොහැකි” බව ඇය පැවසුවාය. ස්විට්සර්ලන්තය, ඩෙන්මාර්කය සහ බෙල්ජියම යන රටවල කමිටුවේ සාමාජිකයින් ද එවැනිම ප්‍රකාශ කළහ.

ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුවේ සභාපති ආචාර්ය රිට්වා හලීලා පැවසුවේය The European Times “ෆින්ලන්ත නියෝජිත පිරිස රජයට විවිධ පාර්ශ්ව විසින් එවන ලද විවිධ අදහස් ද සැලකිල්ලට ගනිමින් සිය අදහස් පළ කළහ. ජාතික නීති සම්පාදනය කිරීමේ දී විසඳිය යුතු සියලු දුෂ්කර ප්‍රශ්නවල මෙන්, ඇත්ත වශයෙන්ම අදහස් සහ මතවල විවිධත්වයන් ඇත.

කෙටුම්පත් කළ පෙළ විවේචනය කිරීම

යුරෝපයේ කවුන්සිලයේ කෙටුම්පත් කළ හැකි නව නීතිමය ලේඛනය පිළිබඳ බොහෝ විවේචන යොමු වන්නේ දෘෂ්ටිකෝණයේ සුසමාදර්ශ වෙනස සහ එය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ අවශ්‍යතාවය 2006 දී ජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් ගිවිසුම සම්මත වීමත් සමඟ ය: ආබාධ සහිත පුද්ගලයන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සම්මුතිය. සම්මුතිය මානව විවිධත්වය සහ මානව ගරුත්වය සමරයි. එහි ප්‍රධාන පණිවිඩය වන්නේ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ට වෙනස්කම් කිරීමකින් තොරව මානව හිමිකම් සහ මූලික නිදහසේ පූර්ණ වර්ණාවලියට හිමිකම් ඇති බවයි.

සම්මුතිය පිටුපස ඇති ප්‍රධාන සංකල්පය වන්නේ පුණ්‍යායතනයකින් හෝ ආබාධිතභාවය පිළිබඳ වෛද්‍ය ප්‍රවේශයකින් මානව හිමිකම් ප්‍රවේශයකට ඉවත් වීමයි. සම්මුතිය ජීවිතයේ සෑම අංශයකම ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ පූර්ණ සහභාගීත්වය ප්රවර්ධනය කරයි. එය ඒකාකෘති, අගතීන්, හානිකර භාවිතයන් සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයන් සම්බන්ධ අපකීර්තිය මත පදනම් වූ සිරිත් විරිත් සහ හැසිරීම් වලට අභියෝග කරයි.

වෛද්‍ය රිත්වා හලීල මහත්මිය පැවසුවාය The European Times කෙටුම්පත් කරන ලද නව නීතිමය උපකරණය (ප්‍රොටෝකෝලය) ආබාධ සහිත පුද්ගලයන්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්තියට (UN CRPD) කිසිසේත්ම පටහැනි නොවන බව ඇය අවධාරනය කරයි.

වෛද්‍ය හලීලා පැහැදිලි කළේ, “රෝගය උග්‍ර හෝ නිදන්ගත, එය ශරීරයේ වෙනස්වීම් මත පදනම් වූවක් වන අතර එය සුව කළ හැකි හෝ අවම වශයෙන් සමනය කළ හැකිය. ආබාධිතභාවය බොහෝ විට පුද්ගලයෙකුගේ ස්ථාවර තත්වයක් වන අතර එය සාමාන්යයෙන් සුව කිරීමට අවශ්ය නොවේ. සමහර මනෝචිකිත්සක රෝග මානසික හෝ මනෝ සමාජීය ආබාධ ඇති කළ හැකි නමුත් බොහෝ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් මෙම ප්‍රොටෝකෝලයේ ගණයට වැටෙන්නේ නැත.

ඇය තවදුරටත් කියා සිටියේ “එක්සත් ජාතීන්ගේ සීආර්පීඩී හි විෂය පථය ඉතා පුළුල් ය. එය වෛද්‍ය රෝග විනිශ්චය මත පදනම් නොවන නමුත් බොහෝ විට ස්ථාවර නොහැකියාවන් සහ හැකි තරම් සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගත කිරීමට හැකි වීම සඳහා සහාය අවශ්‍ය වේ. මෙම ප්රකාශන මිශ්ර නමුත් ඒවා සමාන නොවේ. එසේම CRPD මගින් ආබාධිතභාවයට හේතු විය හැකි - හෝ පදනම් විය හැකි නිදන්ගත මනෝචිකිත්සක ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් ආවරණය කළ හැකිය, නමුත් සියලුම මනෝචිකිත්සක රෝගීන් ආබාධිත පුද්ගලයින් නොවේ.

ආබාධිතභාවය පිළිබඳ පැරණි හා නව සංකල්පය

ආබාධිතභාවය පිළිබඳ මෙම සංකල්පය පුද්ගලයාට ආවේණික වූ කොන්දේසියකි, කෙසේ වෙතත් UN CRPD හැසිරවීමට ඉලක්ක කරන්නේ හරියටම වේ. තමාට හෝ තමාට සැපයිය හැකි යැයි සැලකිය යුතු පුද්ගලයා, එම ආබාධය “සුවකර” ගත යුතුය, නැතහොත් අඩුම තරමින් එම ආබාධය හැකිතාක් අඩු කළ යුතුය යන වැරදි අදහස. එම පැරණි දෘෂ්ටිකෝණය තුළ පාරිසරික තත්ත්වයන් නොසලකන අතර ආබාධිතභාවය පුද්ගල ගැටලුවකි. ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් අසනීප වන අතර සාමාන්‍ය තත්ත්වයට පත්වීම සඳහා ඒවා සවි කළ යුතුය.

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් ප්‍රවේශය ආබාධිත පුද්ගලයින් අයිතිවාසිකම් විෂයයන් ලෙස පිළිගැනීම සහ මෙම පුද්ගලයින්ට ගරු කිරීමට රජය සහ අනෙකුත් අය වගකීම් දරන අය ලෙස පිළිගැනීමයි. මෙම ප්‍රවේශය පුද්ගලයා කේන්ද්‍රස්ථානයට පත් කරයි, ඔහුගේ/ඇයගේ දුර්වලතාවය නොව, සමාජයේ කොටසක් ලෙස ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ වටිනාකම් සහ අයිතිවාසිකම් හඳුනා ගනී. එය සමාජයේ ඇති බාධක වෙනස් කොට සැලකීමක් ලෙස සලකන අතර ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ට එවැනි බාධකවලට මුහුණ දෙන විට පැමිණිලි කිරීමට මාර්ග සපයයි. ආබාධිතභාවය පිළිබඳ මෙම අයිතිවාසිකම් පදනම් කරගත් ප්‍රවේශය අනුකම්පාවෙන් නොව ගෞරවයෙන් සහ නිදහසෙන් මෙහෙයවනු ලැබේ.

මෙම ඓතිහාසික සුසමාදර්ශය හරහා එක්සත් ජාතීන්ගේ සීආර්පීඩීය නව මාවතක් සකස් කරන අතර නව චින්තනයක් අවශ්‍ය වේ. එය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා නව්‍ය විසඳුම් අවශ්‍ය වන අතර අතීත දෘෂ්ටිකෝණයන් පසුපස හඹා යයි.

වෛද්‍ය රිට්වා හලීලා විසින් නිශ්චිතව දක්වා ඇත The European Times ප්‍රොටෝකෝලය සකස් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ඇය පසුගිය වසර කිහිපය තුළ UN CRPD හි 14 වන වගන්තිය කිහිප වතාවක් කියවා ඇති බවයි. සහ "සීආර්පීඩී හි 14 වැනි වගන්තියේ පුද්ගලික නිදහස සීමා කිරීම සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සහතික කිරීම සම්බන්ධයෙන් නීතියට යොමු කිරීම මම අවධාරණය කරමි."

“මම මෙම ලිපියේ අන්තර්ගතය සමඟ සම්පුර්ණයෙන්ම එකඟ වන අතර, එක්සත් ජාතීන්ගේ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ කමිටුව මෙම ලිපිය අර්ථකථනය කර තිබුණද, ජෛව ආචාර විද්‍යාව පිළිබඳ කමිටුවේ කෙටුම්පත් කරන ලද ප්‍රොටෝකෝලය සමඟ එකඟතාවයක් නොමැති බව මම සිතමි සහ අර්ථකථනය කරමි. වෙනත් ආකාරයකින්. මම මේ පිළිබඳව මානව හිමිකම් නීතිවේදීන් සහ ආබාධ සහිත පුද්ගලයින් ඇතුළු කිහිප දෙනෙකු සමඟ සාකච්ඡා කර ඇති අතර, මට වැටහෙන පරිදි, ඔවුන් [එක්සත් ජාතීන්ගේ CRPR කමිටුව] සමඟ මෙය එකඟ වී ඇත.

ආබාධ සහිත පුද්ගලයින්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ කමිටුව 2015 හි මහජන විභාගයේ කොටසක් ලෙස ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ යුරෝපා කවුන්සිලයේ කමිටුවට නොවරදින ප්‍රකාශයක් නිකුත් කළේ “ආබාධිත පුද්ගලයින් සහ විශේෂයෙන් බුද්ධිමය හෝ මනෝ සමාජීය පුද්ගලයින් ස්වේච්ඡාවෙන් ස්ථානගත කිරීම හෝ ආයතනගත කිරීම” සම්මුතියේ 14 වැනි වගන්තිය ප්‍රකාරව 'මානසික ආබාධ' සහිත පුද්ගලයන් ඇතුළු ආබාධිතයන් ජාත්‍යන්තර නීතියෙන් තහනම් කර ඇති අතර, ආබාධ සහිත පුද්ගලයන්ගේ නිදහස අත්තනෝමතික ලෙස හා වෙනස් කොට සැලකීමකින් අහිමි කිරීම සාදයි. ”

එක්සත් ජාතීන්ගේ කමිටුව ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුවට තවදුරටත් පෙන්වා දුන්නේ “බලහත්කාරයෙන් ප්‍රතිකාර කිරීමට ඉඩ සලසන හෝ ක්‍රියාත්මක කරන ප්‍රතිපත්ති, ව්‍යවස්ථාදායක සහ පරිපාලන ප්‍රතිපාදන අහෝසි කළ යුතු බවත්, එය ලොව පුරා මානසික සෞඛ්‍ය නීතිවල ආනුභවික සාක්ෂි තිබියදීත්, එය අඛණ්ඩව උල්ලංඝනය කිරීමක් වන බැවිනි. බලහත්කාරයෙන් ප්‍රතිකාර කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ගැඹුරු වේදනාවක් සහ කම්පනයක් අත්විඳ ඇති මානසික සෞඛ්‍ය පද්ධති භාවිතා කරන පුද්ගලයින්ගේ කාර්යක්ෂමතාව නොමැතිකම සහ අදහස්.

යල් පැන ගිය සම්මුති පාඨ

කෙසේ වෙතත්, යුරෝපා කවුන්සිලයේ ජෛව ආචාර ධර්ම පිළිබඳ කමිටුව, 2011 වසරේදී කමිටුව විසින්ම සකස් කරන ලද “ආබාධිත පුද්ගලයින්ගේ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය පිළිබඳ ප්‍රකාශය” යන පාඨයට අදාළව නව නීතිමය උපකරණ කෙටුම්පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය දිගටම කරගෙන ගියේය. එහි ප්‍රධාන කරුණෙහි ඇති ප්‍රකාශය යථාර්ථයේ දී කෙසේ වෙතත් UN CRPD ගැන සැලකිලිමත් වන බව පෙනේ කමිටුවේ සම්මුතිය පමණක් සලකා බලයි, මානව හිමිකම් සහ ජෛව වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ සම්මුතිය සහ එහි විමර්ශන කටයුතු - මානව හිමිකම් පිළිබඳ යුරෝපීය සම්මුතිය.

මානව හිමිකම් සහ ජෛව වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ සම්මුතිය, 7 වැනි වගන්තිය විස්තර කරන්නේ බරපතල ස්වභාවයේ මානසික ආබාධයක් ඇති පුද්ගලයෙකු මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී බලහත්කාර පියවරයන්ට භාජනය කළහොත් ආරක්ෂිත කොන්දේසි ක්‍රියාත්මක විය යුතු බවයි. ලිපිය ප්‍රතිවිපාකයක් වන අතර මානව හිමිකම් පිළිබඳ යුරෝපීය සම්මුතියේ 5 වැනි වගන්තිය එහි වචනාර්ථයෙන් ක්‍රියාත්මක කළහොත් සිදුවිය හැකි හානිය සීමා කිරීමට උත්සාහ කරයි.

1949 සහ 1950 දී කෙටුම්පත් කරන ලද මානව හිමිකම් පිළිබඳ යුරෝපීය සම්මුතිය "නොමනා මනසක් ඇති පුද්ගලයින්" දින නියමයක් නොමැතිව අහිමි කිරීමට අවසර දී ඇත්තේ අන් කිසිවක් නිසා නොව, මෙම පුද්ගලයින්ට මනෝ සමාජීය ආබාධිතභාවයක් ඇති බැවිනි. පාඨය සකස් කරන ලදී එක්සත් රාජධානිය, ඩෙන්මාර්කය සහ ස්වීඩනයේ නියෝජිතයා විසින්, බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් යුජනික් විද්‍යාවට අවසර දීමට ප්‍රමුඛත්වය ලබා දීම නිසා සම්මුතිය සම්පාදනය කරන අවස්ථාවේ මෙම රටවල ක්‍රියාත්මක වූ නීති සහ භාවිතයන් ඇති විය.