'Isizukulwana esisempilweni, esinolwazi'
Esenza intetho yakhe kule nkomfa, uLimpho Nteko waseLesotho wabelana ngohambo lwakhe olusuka ekufunyanisweni kwentsholongwane kagawulayo ekhwankqisayo ukuya ekuqaliseni inkqubo yoomama2ekhokelwa ngabasetyhini ukulwa ukosulela ngexesha lokumitha kwe-HIV. Ekhulelwe xa efunyanisiwe, uNksz Nteko ubalule ukubaluleka kobunkokeli boluntu ekulweni ne-HIV:
“Ukuphumelela, sifuna isizukulwana esisempilweni, esinolwazi lwabantu abatsha abaziva bekhululekile ukuthetha nge-HIV, nokufumana iinkonzo nenkxaso abayidingayo ukuze bazikhusele kunye nabantwana babo kwi-HIV”, uxelele abathunywa.
“Oomama2 bafikelele ekuphelisweni ngokupheleleyo kosulelo lwe-HIV olusuka kumama lusiya emntwaneni kubathengi bethu ababhalisileyo iminyaka esibhozo ilandelelana – ebonisa into enokwenzeka xa sivumela abasetyhini kunye noluntu ukuba benze izisombululo ezihambelana nenyaniso yabo.”
Ugxininiso lukaNksz Netko kubunkokeli boluntu ngoku luza kuxhaswa yimithombo yomanyano lwamazwe ngamazwe.
Iintsika ezine zesenzo
Bebonke, abachaphazelekayo kulo mfelandawonye bachonge iintsika ezine zentshukumo edibeneyo:
- Vala isithuba sonyango phakathi kwamantombazana afikisayo nabasetyhini abancancisayo abaphila ne-HIV kwaye wandise ukuqhubeka konyango.
- Ukuthintela kunye nokufumanisa usulelo olutsha lwe-HIV phakathi kwamantombazana nabasetyhini abakhulelweyo nabancancisayo.
- Khuthaza uvavanyo olufikelelekayo, unyango olulungisiweyo, kunye nokhathalelo olubanzi lweentsana, abantwana, kunye nolutsha olusesichengeni kunye nabaphila ne-HIV.
- Ukujongana nokulingana ngokwesini, kunye nemiqobo yezentlalo nezakhiwo ezithintela ukufikelela kwiinkonzo.
Impumelelo enokubakho yomanyano ixhomekeke kubume bayo bokumanyana. UNAIDS UMlawuli weSigqeba uWinnie Byanyima uxoxa ngelithi, “ngokudibanisa amayeza amatsha aphuculweyo, ukuzibophelela okutsha kwezopolitiko, kunye nentshukumo ezimiseleyo yoluntu, singaba sisizukulwana esiphelisa ugawulayo ebantwaneni. Singaphumelela oku – kodwa singaphumelela kunye kuphela.”
Kuphela kungentsebenziswano kuwo onke amanqanaba oluntu, apho kunokuthi kwenziwe izisombululo ezipheleleyo ukuze kuthintelwe ngokusebenzayo ngakumbi ukosuleleka yi-HIV, yatsho i-UNAIDS.
Ngokubeka izisombululo zalapha ekhaya, ngelixa uhlanganisa ukuzibophelela kwehlabathi jikelele kunye nezibonelelo, umanyano lujolise ekuvuseleleni izinto ezintsha kunye nokulola ukugqwesa kobugcisa obufunekayo ukusombulula lo mba ucinezelayo.