NgoLwesihlanu i-26 kaJanuwari, inkundla ephakamileyo yeZizwe eziManyeneyo yakhuthaza u-Israyeli ukuba athathe onke amanyathelo okuthintela naziphi na izenzo zokubulawa kwabantu, eGaza Strip. Esi sigqibo sasilindelwe senziwa yiNkundla Yobulungisa Yamazwe Ngamazwe (ICJ) eseHague, eNetherlands.
Ukongeza, inkundla yacela uSirayeli ukuba anike imvume yokungena eGaza. Igxininise ukuba i-Israel kufuneka iququzelele ngokukhawuleza nangempumelelo ukubonelela ngeenkonzo kunye noncedo oluphuthumayo loluntu olufunwa ngabantu basePalestina ukulungisa iimeko zabo zokuhlala.
INkulumbuso yakwa-Israeli yagxininisa ukuba i-ICJ ayilihluthi ilungelo likaSirayeli lokuzikhusela, kodwa icaphukile into yokuba inkundla izivakalise ikwazile ukwenza isigqibo malunga nokufaneleka kwetyala. Uqhube wathi uSirayeli wayesilwa imfazwe enobulungisa ngokuchasene nezilo zeHamas ezazibulele, zaxhwila, zadlwengula zaza zangcungcuthekisa abemi bakwaSirayeli, nokuba iya kuqhubeka isenza oko okoko nje iHamas isenza isoyikiso kukhuseleko nobukho bukaSirayeli.
Ukuphendula kolu phuhliso iNkulumbuso yakwa-Israel u-Benyamin Netanyahu ukhawuleze wagxeka izityholo zoMzantsi Afrika “zokubulawa kwabantu” eGaza njengezinyabileyo. wagxininisa ukuba i-ICJ ayilihluthi ilungelo likaSirayeli lokuzikhusela, kodwa wayecatshukiswa kukuba inkundla izivakalise ikufanelekele ukugweba ngokufanelekileyo kwelo tyala. Uqhube wathi uSirayeli wayesilwa imfazwe enobulungisa ngokuchasene nezilo zeHamas ezazibulele, zaxhwila, zadlwengula zaza zangcungcuthekisa abemi bakwaSirayeli, nokuba iya kuqhubeka isenza oko okoko nje iHamas isenza isoyikiso kukhuseleko nobukho bukaSirayeli.
Iimpendulo ezivela kumazwe amaninzi
UMzantsi Afrika uncome “uloyiso olugqibeleleyo lolawulo lwe ngamazwe umthetho kunye nenyathelo elibalulekileyo kwiphulo lokufuna ubulungisa kubantu basePalestina”. I-Ofisi yoMphathiswa weMicimbi yezaNgaphandle yaseMzantsi Afrika ithathele ingqalelo into yokuba iNkundla "igqibe ekubeni izenzo zika-Israyeli eGaza zinokubulala ngokubonakalayo kwaye ibonise amanyathelo okwethutyana kweso siseko", ibulela "ngesigqibo sayo esikhawulezayo".
Umphathiswa Wezangaphandle wasePalestine uRiyad al-Maliki uthethe kumyalezo wevidiyo. Umyalelo wangoLwesihlanu "sisilumkiso esibalulekileyo sokuba akukho lizwe lingaphezulu komthetho", utshilo. "Amazwe ngoku anesibophelelo somthetho esicacileyo sokuphelisa imfazwe yamaSirayeli etshabalalisa abantu basePalestine baseGaza."
I-Hamas, enegunya eGaza ukususela kwi-2007, idumise "uphuhliso olubalulekileyo" oluthi, ngokombono walo, "luhlukanise u-Israyeli" kwinqanaba lamazwe ngamazwe.
UMphathiswa wezoKhuseleko lweSizwe, umlinganiselo ogqithisileyo wephiko lasekunene, uqwalasela amanyathelo okhuseleko acelwe yi-Israel yiNkundla yoBulungisa yeZizwe ngezizwe njengenxamnye namaSemite ngokwendalo, kwaye ucela uSirayeli ukuba angasithobeli esi sigqibo.
I-United States iphinde yasabela ngesithethi seSebe leSizwe: "Siyaqhubeka sikholelwa ukuba izityholo zokubulawa kwabantu azinasihlahla, kwaye uqaphele ukuba iNkundla ayizange ifumane ukubulawa kwabantu okanye icele ukuba kupheliswe".
I-European Union ibize ukuphunyezwa "ngokupheleleyo nangokukhawuleza" kwesi sigqibo, samkelwe ngamazwe amaninzi aquka iTurkey, i-Iran kunye neSpain.
Unga funda iodolo ye-ICJ ngokupheleleyo apha kwaye ubukele ividiyo epheleleyo yesigwebo Apha.