22.3 C
Brussels
ISonto, May 12, 2024
InkoloFORBIsicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan

Isicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan

ISIVIVINYO: Ulwazi nemibono ekhiqizwe kabusha ezihlokweni yilabo abakushoyo futhi kuwumthwalo wabo siqu. Ukushicilelwa ku The European Times akusho ngokuzenzakalelayo ukuvumela umbono, kodwa ilungelo lokuwuveza.

IZINGUQUKO ZOKUNQAPHELA: Zonke iziqephu zendatshana ezikule sayithi zishicilelwa ngesiNgisi. Izinguqulo ezihunyushiwe zenziwa ngenqubo ezenzakalelayo eyaziwa ngokuthi ukuhumusha kwe-neural. Uma ungabaza, bheka njalo isihloko sokuqala. Ngiyabonga ngokuqondisisa.

Robert Johnson
Robert Johnsonhttps://europeantimes.news
URobert Johnson yintatheli ephenyayo ebilokhu icwaninga futhi ibhala ngokungabi nabulungiswa, ubugebengu obunenzondo, kanye nokweqisa kusukela ekuqaleni kwayo. The European Times. UJohnson waziwa ngokuveza izindaba eziningi ezibalulekile. UJohnson uyintatheli engesabi futhi ezimisele futhi engesabi ukulandela abantu abanamandla noma izikhungo. Uzibophezele ekusebenziseni inkundla yakhe ukuze akhanyisele ukungabi nabulungisa futhi enze labo abaphethe amandla baphendule.
ama-sikh ahlangene Isicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan
Isicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan 3

U-Rt Hon Jacinda Ardern

22nd Aug 2021

UNdunankulu waseNew Zealand

Izakhiwo zePhalamende

Molesworth Street

Wellington, 6160, New Zealand

[email protected]

cc: Hon Kristopher John Faafoi MP

Ungqongqoshe Wezokufika waseNew Zealand

[email protected]

U-Rt othandekayo. Umhlonishwa uJacinda Ardern,

Re: Isicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan

Sifuna ukungenelela kwakho okuphuthumayo ukuze kuhlengwe futhi kuvikelwe izinkolo ezincane, okuhlanganisa amaSikh namaHindu e-Afghanistan, abhekene nokushushiswa ngokwenkolo kanye nosongo olusheshayo ezimpilweni zabo kusukela iTaliban yathatha i-Afghanistan. 

Sikhethe ukukubhalela ngenxa yesithunzi sakho kanye nerekhodi lakho lokungena esenzweni lapho izinkozi kuphela ezinesibindi, okuyimfanelo ethakaselwa yibo bonke.

Ngesikhathi lapho amazwe evale imingcele yawo ngenxa ye-Covid 19, ukuphuma ukuphela kwethemba lamaSikh namaHindu angama-280 e-Afghanistan manje afuna isiphephelo eKarte Parvaan Gurdwara (indawo yamaSikh yomkhuleko webandla) eKabul, ngemuva kokubaleka. amakhaya abo nemibhalo yabo engcwele, ngaphambi kokuba amaTaliban athathe amadolobha aseJalalabad naseGhazni. Siyaxhumana nabo futhi sebekulungele ukukhishwa.

Uhulumeni wase-UK nowaseCanada umemezele ukuthi bazohlalisa kabusha abantu base-Afghan abasengozini ezweni labo, ngokuhamba kwesikhathi. Siyazi ukuthi indiza ye-Royal New Zealand Air Force (RNZAF) C130 Hercules indize yaphuma e-RNZAF Base Auckland emkhankasweni womusa wokukhipha abantu bezwe kanye nabanye e-Afghanistan. Sicela iNew Zealand ibonise indlela ngokukhipha izinkolo ezincane ngokushesha. Kanye namanye amazwe iNew Zealand ingahlalisa kabusha amanye amaSikh namaHindu ase-Afghan ogwini lwethu. Umphakathi we-NZ Sikh kanye namaHindu usulungele ukwenza lula noma yikuphi ukuhlanganisa nokulungisa indawo.

Sinxusa uHulumeni waseNew Zealand ukuthi enze lokhu okulandelayo ngokushesha:

1. Ngenxa yobungozi bangempela ezimpilweni zamaSikh namaHindu ase-Afghan, yenza uhlelo oluthile, olusizwa i-United Nations Assistance Mission on Afghanistan (UNAMA), lokubakhipha ngokushesha futhi ngesikhathi esifanele bavikele izindawo zabo zokukhulekela, ngokubaluleka komlando. Uma lezi Gurdwaras zomlando zingavikelekile, kuzoholela ekuhlanzweni okuphelele kohlanga lomphakathi wamaSikh ose-Afghanistan iminyaka engaphezu kwengu-500. Ukuvikela nokugcinwa kwalezi zindawo ezingcwele zomlando kufanele kwenziwe ngokubonisana nemiphakathi yamaSikh namaHindu ase-Afghanistan.

2. Vikela ukuthuthwa okulinganayo kwamaSikh namaHindu e-Afghanistan njengabantu abavikelwe eNew Zealand ngezizathu zobuntu.

Imiphakathi yase-NZ Sikh kanye neyamaHindu iphinda isiphakamiso sokuxhasa ababaleki base-Afghan esenziwe esiphakamisweni samhla lu-1 Ephreli 2020, esiya kuNgqongqoshe Wezokufika wangaleso sikhathi, sokuqinisekisa ukuthi abasuswayo ngeke babe umthwalo wezezimali kuHulumeni (bona isiphakamiso esinamathiselwe). Lokhu kunikezwa kuphinde kwaphindwa egameni lomphakathi wamaSikh namaHindu yilungu lePhalamende, u-Kanwaljit Singh Bakshi, encwadini ayibhalela wena ngomhlaka-18.th  Aug 2021 (okunamathiselwe). Ubuholi bakho ngesikhathi sokubulawa kwabantu eChristchurch bukhombisa ukuthi uzoletha usizo ngesikhathi senhlekelele yokuphuma kwabantu e-Afghanistan. Umhlangano we-Zoom osheshayo ungaqhutshwa uma kuba khona imibuzo noma ulwazi oludingekayo ukulungisa lokhu ngokushesha.

AmaSikh namaHindu e-Afghanistan adinga ukuvikelwa ngokushesha futhi athuthelwe ezweni eliphephile njengeNew Zealand ngoba alikho ithemba lokuphepha nokuvikeleka kwabo e-Afghanistan, njengoba kufakazelwa ukuphathwa kwezinkolo ezincane ekuphakameni kokuvukela kweTaliban ngeminyaka yama-90s. Muva nje, amaSikh namaHindu awaphephile kusukela mhla zingama-25 kuNdasa 2020 ekuhlaselweni kwebandla leSikh Gurdwara eKabul, imininingwane yayo imi kanje:

1. Ngesikhathi sokuhlasela kwe-Kabul Gurdwara ngomhla zingama-25 kuNdasa wezi-2020, abahlaseli bafunga ukuthi bazowaqeda amaSikh uma bengasuki e-Afghanistan.(1)

2. Abahlaseli abathathu babalekile naphezu kokuba khona kombutho wezokuphepha wase-Afghan.

3. Kube nokuqhuma okuningi ngomhla zingama-26 kuNdasa 2020 endleleni eya endaweni yokushiswa izidumbu lapho amaSikh ayeqhuba khona amasiko omngcwabo wabathandekayo bawo.

4. Ngomhla zingama-27 kuNdasa 2020, izimayini eziqhumayo zatholwa Amaphoyisa ase-Afghan eduze kwaseGurdwara Karte Parvaan eKabul, manje okuyisiphephelo samaSikh akhishwe eGurdwara ahlaselwa.

5. AmaSikh e-Afghanistan aphephele eGurdwaras kusukela ngeMpi Yombango yase-Afghan ngeminyaka yawo-90s. Kodwa-ke, ukuhlaselwa kwakamuva kweGurdwara eKabul kubonise ukuthi i-Gurdwaras ayisekho indawo ephephile yamaSikh.  

6. Ukuhlasela kweKabul Gurdwara kwenzeka naphezu kweziqinisekiso ezivela kuHulumeni wase-Afghan zokuthi ukuphepha nokuvikeleka kuzonikezwa amaSikh namaHindu namathempeli awo namaGurdwaras, kulandela ukuhlasela okunonya okuhlosiwe ngoJulayi 2018 lapho abaholi bamaSikh bebulawa ngesikhathi belinde ukuhlangana. Umongameli eJalalabad. Ukuhlasela kwakamuva kubonisa ukuthi uHulumeni wase-Afghan wehlulekile ukunikeza futhi awukwazi ukuhlinzeka ngokuphepha nokuphepha okuyisisekelo emiphakathini yamaSikh namaHindu kanye namaGurdwaras namathempeli abo e-Afghanistan.  

MAYELANA NATHI 

I-Supreme Sikh Society yaseNew Zealand, ekhonze ngokuncomekayo i-Sikh Gurdwaras nama-NGOs eNew Zealand kusukela ngo-2003, isanda kuthola 'Ophumelele Umklomelo Wokuqala Wenhlangano Yonyaka Ye-Kiwi-Indian Community Organisation'. AMA-SIKH ABUNYE yi-UN ehlotshaniswa ne-UN yokumela amazwe ngamazwe kanye ne- Humanitarian NGO ebhaliswe emazweni angu-10 futhi imelele izinkolo ezincane iminyaka engamashumi amabili. AMA-SIKH ABUNYE usebenzisane ne Gurdwara Guru Nanak Darbar , yaseLondon, e-UK, ekhonza ibandla elikhulu lamaSikh ase-Afghan emhlabeni, ukuze kuvikelwe futhi kuthuthwe amaSikh namaHindu e-Afghanistan. Ngo-2018, saqokomisa usizi lwe-Afghan Sikh kanye namaHindu emhlanganweni wama-39 we-UN. Human Rights UMkhandlu kanye naseseshini yangaphambi kwe-Universal Periodic Review (UPR) e-Afghanistan ngo-2019, kulandela ukuhlasela okubi kwamaphekula eJalalabad okwabulala abaholi abangamaSikh abayi-12 kanye nomHindu oyedwa. (2)

IMVELAPHI NGESIKHS KANYE NE-HINDUS E-AFGHANISTAN

AmaSikh namaHindu e-Afghanistan ashushiswa abantu abambalwa abahlanjululwe ngokobuhlanga iminyaka eminingi. Ekuqaleni kwawo-1990 kwakunamaSikh namaHindu angaphezu kuka-200,000 asakazekela kulo lonke elase-Afghanistan, kodwa ngenxa yeminyaka engaphezu kwengu-30 yezinsongo ezingapheli, ukuthumba nokuhlasela, umphakathi wehliswe waba ngaphansi kwemindeni eyi-150.

1. UMLANDO

I-Afghanistan, eye yachazwa njengezwe “elinamadwala, izihlabathi, izingwadule, iqhwa neqhwa”, yake yaba namakhulu ezinkulungwane zamaSikh namaHindu ababephila njengabantu bamabhizinisi abaphumelelayo kuwo wonke amagumbi e-Afghanistan futhi belawula ingxenye enkulu yohwebo. AmaSikh ahlala lapho kusukela umsunguli wamaSikh inkolo, Guru Nanak Sahib, wavakashela e-Afghanistan, eminyakeni engaphezu kuka-500 edlule.

1. Ukungenelela kweSoviet ka-1979 kanye neMpi Yombango ka-1992 kwabangela ufuduko lwazo olukhulu luye ezweni elingumakhelwane i-India, i-Iran kanye nezinga elincane, eNtshonalanga. U-Khajinder Singh, umbhali ongasekho we-'Sikhs of Kabul' (2001), uthi ngo-1992 kwakukhona amaSikh angaba ngu-60,000 e-Afghanistan. Namuhla, akukho amaSikh angaphezu kuka-2000 namaHindu ambalwa, akha ngaphansi kuka-0.3% wabantu, asele.

2. Laba bantu basahlala e-Afghanistan ngoba babengenazo izinsiza zokuhamba futhi/noma bazizwa benesibopho sokuhlala nokuvikela amaSikh Gurdwaras (indawo yokukhulekela) angama-65 (indawo yokukhulekela) kanye namathempeli angama-27 amaHindu avela eTaliban.

2. UKUPHEPHA NOKUPHEPHA

2.1 Ngo-2003, i-NATO yahola i-International Security Assistance Force (ISAF) e-Afghanistan. Igunyazwe yiZizwe Ezihlangene, inhloso eyinhloko ye-ISAF kwakuwukuqinisekisa ukuthi i-Afghanistan ngeke iphinde ibe yindawo ephephile yamaphekula. Ekupheleni kuka-2014, umsebenzi we-ISAF waphela.

2.2 Ukuqhuma kwebhomu kokuzibulala kwangomhla lu-1 kuJulayi 2018 kwabulala abaholi bomphakathi abayi-13 bamaqembu amancane angewona amaSulumane futhi kwabusa isimo sokuphelelwa ithemba nokwesaba. Mhla ziyi-11 kuNcwaba, amasosha angaphezu kuka-1,000 eTaliban agasela eGhazni ashiya izakhamuzi ezilinganiselwa ku-250 zishonile. Lokhu kwalandelwa esinye ibhomu okwakuhloswe ngalo ukuzibulala ngomhlaka-15 Agasti esikhungweni semfundo eKabul, okwashiya abantu abangu-48 beshonile kwathi abangu-67 balimala.

2.3 Lezi zehlakalo zibonisa ukwanda kwakamuva kakhulu nokuzumayo kodlame kanye nokwesaba okugqugquzelwa imibono yezenkolo futhi okulethwa kakhulukazi kubantu abambalwa abangewona amaSulumane.

3. INKULULEKO YENKOLO

3.1 Nakuba ukungazinzi e-Afghanistan kube nemiphumela emibi kakhulu emiphakathini yayo yabantu abambalwa benkolo, udaba aluveli emfundazweni. Ukugxila kusagxile kancane ezingxabanweni phakathi kwamahlelo amaSulumane amaShia namaSunni futhi lokhu kuqhubekisela phambili umcabango wokuthi i-Afghanistan ayinabo abangewona amaSulumane. Ukusabalala kwezindaba ezixoxwayo zoMbuso kanye nokungabikho kwama-akhawunti omuntu wokuqala emphakathini wase-Afghan Sikh kanye namaHindu kusho ukuthi ukwephulwa kwenkululeko yenkolo yezinkolo ezincane ezingezona amaSulumane e-Afghanistan akukaziwa ngokugcwele ngakho-ke kusalokhu kungakwazi ukubhekwana nakho. (3)

4. IDEMOGRAFI, AMALUNGELO, UKWELASHWA KOMBUSO KANYE NOMPHAKATHI KANYE ISIMO SENGQONDO

4.1 Ngenxa yokushoda kwama-akhawunti azibonela ngawakho ezinkolo ezincane ezingezona ezamaSulumane, izindaba ezixoxwayo zoMbuso ezitholwe emithonjeni esemthethweni noma emele iphikisana nolwazi olujwayelekile oluphethwe yilaba bantu abambalwa. Isibonelo, i-USSD IRF 2015 Report ithi kwakukhona ama-Gurdwara angu-11 e-Afghanistan.

4.2 Nokho, imemo yamhla ziyisi-6 kuNcwaba wezi-2018 kuKhomishini Yase-United States Yenkululeko Yezenkolo Yamazwe Ngamazwe (I-USCIRF) evela kwaGurdwara Guru Nanak Darbar, (Afghan Ekte Cultural Society) yase-UK, ithi kukhona amaSikh Gurdwara angu-64 namaHindu Mandirs angu-27 e-Afghanistan. 4.3 Izigameko zakamuva zokuhlasela kwamaphekula zidale ukwesaba okuphusile kokubuya kokuphathwa kabi komphakathi kanye nokucwaswa kwama-Afghani Sikhs namaHindu njengoba kwenzeka ngesikhathi sokuphakama kombuso we-Taliban. I-Memo ichaze impilo ngaphansi kweTaliban kanje:  

- Isimo e-Afghanistan saqala ukushintsha ngo-Ephreli 1992 lapho i-Mujaheddin ifika e-Afghanistan. I-Taliban yathatha izintambo ngo-1996 e-Kandhar futhi yathuthela eKabul ngo-1997.  

- AmaTaliban ayefuna ukwenza i-Afghanistan izwe lamaSulumane ngokuguqulela amaSikh/amaHindu enkolweni yamaSulumane.  

- AmaTaliban aqala ukushushisa amaSikh ase-Afghan ngezindlela eziningi. - Njalo ngoLwesihlanu, amaSikh ayengavunyelwe ukuvula izitolo zawo. Bekulindeleke ukuthi bahlanganyele emithandazweni namaTaliban eMosque.  

– Labo ababephikisa, bahlukunyezwa ngokomzimba futhi bashaywa.

– Young Sikhs babengavunyelwe ukuya esikoleni. Izinwele zabo ezinde zadonswa futhi baphoxeka.

- AmaSikh ayengavunyelwe ukuya ezindaweni zawo zenkolo ukuze athandaze nsuku zonke. AmaSikh azinikele aqala ukuchitha isikhathi esiningi nemindeni yawo endaweni elinganiselwe kakhulu ye-Sikh Gurdwara compound.

- Amantombazane amancane amaSikh namaHindu athunjwa futhi aphoqeleka ukuthi ashade namaSulumane. I-Taliban ivame ukukhokhela omakoti.

- AmaSikh ayengavunyelwe ukushisa abafileyo babo obala. Ngokudabukisayo, baphoqeleka ukuthi bashise isidumbu ngaphakathi kwegceke laseGurdwara.

- Iziphathimandla azizange zifake izikhalazo ngamaSulumane. Uma kutholakala, amaSikh ajeziswa nakakhulu ngokukhononda.  

4.4 Ngisho nangemva kokuba amaTaliban ephindiselwe emuva ngamasosha e-NATO-ISAF, amaSikh namaHindu ayaqhubeka nokuthola impatho nesimo sengqondo esibi. 4.5 U-Pritpal Singh, umSikh wase-Afghan ohlala e-UK, encwadini yakhe ethi 'Mission Afghanistan', esekelwe ohambweni lwakhe nasezingxoxweni zakhe namaSikh namaHindu e-Afghanistan ngo-2012, (4)

 ichaza impilo yase-Afghanistan kanje:

“Kunokwesaba nokuphelelwa yithemba emehlweni abo angenalutho. Abaziphilisa ngakho futhi abanamsebenzi; futhi izingane zabo ezikhulayo aziyitholi imfundo. Amadodakazi abo awanalo ithemba eliningi lokuthola umentshisi ofanelekayo; futhi abaqiniseki ukuthi ukudla okulandelayo kuphi  

uzovela. Abesifazane abaningi nezingane bahlala eGurdwaré, (indawo yokukhulekela yamaSikh) bethembele ekhishini lamahhala. Laba ngabesifazane abangamaSikh abanezingane, abafelokazi nemindeni eshiywe e-Afghanistan ekhungethwe yimpi. Isimo sabesifazane siba sibi kakhulu ngoba abesifazane bavalelwe ezindaweni ezibiyelwe ngezindonga futhi abakwazi ukuphuma baye emsebenzini. Ngisho neGurdwaré ebaluleke kakhulu emlandweni isesimweni sokunganakwa nokungalungiseki.”

4.6 Umbhali wase-UK u-Inderjeet Singh uthi encwadini yakhe, “URawail Singh(5) wafingqa usizi lomphakathi (engxoxweni ne-Al Jazeera ngo-2016): “Kuningi kakhulu umphakathi ongakubekezelela. Asikwazi ukwenza ukholo lwethu ngokusobala, izingane zethu azikwazi ukuya esikoleni ngenxa yokuhlukunyezwa; asikwazi ngisho ukushisa abafileyo bethu ngaphandle kokukhandwa ngamatshe ngumphakathi.”(6)

Ozithobayo, 

sayina Isicelo Esiphuthumayo Esihlanganisiwe Sokuphuma KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan
Isicelo Esiphuthumayo Sokukhishwa KwamaSikh namaHindu e-Afghanistan 4

(1) 

(2) https://adobe.ly/2yFHhVy

(3) U-Asha Marie Kaur Sawhney: Izindaba ezivela eDelhi of Afghan Sikh Refugees' Ukufuduka Ngempoqo, Ukusinda, Nokujwayela Ezweni Elisha

(4)https://www.youtube.com/watch?v=0h11jAyO0zg

(5) URawail Singh wayengomunye wabaholi abangamaSikh abayi-12 ababulawa kuqhunyiswa ngebhomu lokuzibulala langoJulayi 1 eJalalabad.  

(6) https://www.aljazeera.com/search/Sikhs

161225082540860.html

- Ukukhangisa -

Okuningi okuvela kumbhali

- OKUQUKETHWE OKUKHETHEKILE -indawo_img
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -indawo_img
- Ukukhangisa -

Kumelwe ufunde

Izihloko zakamuva

- Ukukhangisa -