Okungalindelekile, kuyamangaza futhi kuyethusa. Mhlawumbe ngesinye isikhathi uke wazibuza ukuthi kungani uhlaselwa wuvalo. Lowo muzwa ozumayo wokuthi uhefuzela, inhliziyo yakho ishaya ngamandla, futhi lolo valo lubamba zonke izingxenye zomqondo nomzimba wakho kuyinto engathandeki neze. Konke kungaphezu kwamandla akho. Futhi uma kukhona isici esisodwa esidala ukwesaba okwengeziwe, ukuphindaphindwa kwale mizwa.
I-panic attack yokuqala ayikhohlwa. Singasho ukuthi lokhu kungenye yemizwa engathandeki kakhulu umuntu angayithola. Nokho, ake sigcizelele ukuthi i-symptomatology ihlanganisani.
Izimpawu zomzimba
• isiyezi
• ukuthuthumela
• ukushaya kwenhliziyo
• ubuhlungu besifuba
• umuzwa wokuphelelwa umoya
• isicanucanu, isisu esibuhlungu
• ukuba ndikindiki komzimba
• ukugodola nokujuluka ngesikhathi esisodwa
Izimpawu ezingokomzwelo nezingokwengqondo
• ukwesaba ngokweqile nokungenangqondo
• ukuhlukaniswa komuntu (ukuzihlukanisa nawe)
• umuzwa wokuthi umuntu “uyahlanya”
• ukungaqapheli (umuzwa wokuthi yonke into esizungezile ayilona iqiniso)
Uma uke wazibuza ukuthi kungani uthola i-panic attack, kufanele wazi ukuthi akungenxa yezici ezinjengobuthakathaka noma ukungakwazi ukusebenza ngokomzwelo. Ungazishayi phansi noma uzisole ngakho. Sonke singasinda kukho. Ake sibheke ngokushesha izizathu zokuthi kungani ungahlaselwa yi-panic attack:
1. Izimbangela zezinto eziphilayo kanye nezakhi zofuzo
Yize kungenzeka ukuthi sonke sihlaselwe wuvalo ngesikhathi esithile, abanye abantu babhekana nakho njalo. Isizathu salokhu kungaba izici zofuzo. Ukuhlaselwa uvalo ngokwesilinganiso kuvame kakhulu kwabesifazane, futhi lesi sici sofuzo sandisa ubungozi bokwenzeka kwabo.
2. Izinguquko ezisebenzayo ku-cerebral cilia
Uma uzibuza ukuthi kungani unalokhu kuhlaselwa, imbangela ingaba ku-amygdala yobuchopho bakho. Lesi sikhungo sezinzwa sokucutshungulwa ngokomzwelo singase sibe nezici ezithile ezandisa ingozi yakho yokuhlupheka kakhulu ngenxa yokuhlaselwa wuvalo.
I-amygdala, isikhungo samanethiwekhi acubungula ukwesaba, izoxhunyaniswa nakho kokubili ukuhlasela kokwethuka kanye nenguqulo yayo engapheli: ukuphazamiseka kovalo.
Okudala inkinga ukuzibeka esimweni “se-alamu” njalo. Le hyperarousal ihlanganisa umuzwa wokwesaba njalo nokuthi kukhona okubi kakhulu okuzokwenzeka.
3. Ukucindezeleka okungapheli noma ukucindezela isikhathi eside
Nakuba ukucindezeleka kuyindlela engokwemvelo esivumela ukuthi sibhekane nezinselele ezithile nezinsongo, ngezinye izikhathi kungaphezu kwamandla ethu. Lapho izimo ezicindezelayo nezingxabano zidonsa futhi izimfuno zidlula izinsiza zethu zengqondo, ukuhlaselwa kwenzeka.
Umzimba nobuchopho kubonisa kulezi zimo izinga eliphezulu kakhulu le-cortisol, i-norepinephrine ne-adrenaline. Konke lokhu kungezwani okunqwabelene “kuyaqhuma” ngesikhathi esisodwa. Ngokufanayo, siyazi ukuthi kunabantu abanokumelana okuphansi nokucindezeleka, futhi lokhu kwandisa ukwenzeka kokuhlaselwa.
4. Lapho ukwesaba kubusa
Ukuhlaselwa okukhulunywa ngakho kwenzeka ngokuzimela noma kuhambisana nezinye iziyaluyalu ezifana nokukhathazeka noma ukuhlukumezeka. Impilo isibeka ezimeni ezinzima esingazi ukuthi kumele sibhekane kanjani nazo njalo ezihambisana nomuzwa wokwesaba njalo. Ake sibone izibonelo ezithile:
• ukubhekana nokulahlekelwa
• othandekayo ogulayo
• ukubhekana nokuhlukumezeka kwengqondo
• ukulahlekelwa umsebenzi kanye nezinkinga zezimali
• ama-phobias
• izinguquko ezinkulu empilweni, njengokuhlukana
5. Ezinye izizathu ezenza ube novalo
Leli qiniso lingase lidonse ukunaka kwethu, kodwa isayensi ibilokhu ixwayisa ngale nto amashumi eminyaka: ugwayi wandisa ingozi yokuhlaselwa uvalo.
Ngakolunye uhlangothi, iqiniso lokuthi ukusetshenziswa kwezinto ezithile ezithinta ingqondo ngokuvamile kuholela kulokhu okuhlangenwe nakho akukwazi ukushaywa indiva.
Isithombe ngu-samer daboul: https://www.pexels.com/photo/extreme-close-up-photo-of-frightened-eyes-4178738/